1368 р., липня 27, Пришів Казимир ІІІ дає місту Львову 100 франконських ланів, зазначаючи, що українці у селах, належних до львівського замку, мають право спільного використання пасовищами з львівськими міщанами
Транс.: ЦДІАУЛ. - Ф.131, спр.18 (див. док. №14). Опубл.: AGZ, III, s.40-45.
n nomine Domini amen. Vere dignum et iustum est, ut ea, que per reges et principes in profectum et utilitatem suorum subditorum benignius largiuntur, ne simul cum fluxu temporis a memoria hominum decrescant, necesse est, ut ea solempnis roboret titulus literarum.
Proinde nos Kazimirus Dei gracia rex Polonie, necnon terrarum Cracovie, Sandomirie, Syradie, Lancicie, Cuiavie, Pomeranie, Russieque dominus et heres. Notum facimus, tam presentibus, quam futuris, tenore presencium, quibus expedit, universis, consideratis quibusdam ac nonnullis defectibus civitatis nostre Lamburgensis1 et civium ac incolarum in ipsa degentium, quibus ipsa civitas Lamburgensis1 in terra Russie constituta, per insultus infidelium Litwanorum2 ortodoxe fidei inimicorum proch dolor fore noscitur aggravata et preventa, volentesque eidem civitati et civibus3 ac incolis ipsius de benignitate nostre celsitudinis, ut merito tenemur, de remedio providere oportuno, ex nunc ipsis civibus, incolis et eorum veris ac legitimis heredibus natis et nascendis centum mansos Franconicos iure Theutonico Maydburgensi4 cum omnibus utilitatibus, pratis, pascuis, paludibus5, silvis, mericis, rubetis, agris cultis et incultis, molendinis, piscinis, piscaturis, aquis, aquarum decursibus, que intra limites et mensuram predictorum centum mansorum poterint contineri6, ad extirpandum et locandum7, colendum, meliorandum et ad usus beneplacitos utifruendum, inicipendo a fronte murorum predicte civitatis et a monte, qui dicitur Stephani mons sursum ac eciam deorsum ex utraque parte fluvii Polthwa, et abinde per circuitum prefate civitatis Lamburgensis1 usque ad molendinum ecclesie parochialis sancte Marie Virginis gloriose inclusive, quod subtus prefatam civitatem est situatum, damus donamus et8 concedimus, plenam et8 omnimodam facultatem, preterea molendinum sancte Marie ecclesie predicte antiquitus et perpetuo ipsi ecclesie iniunctum9, una cum laneo, quem eciam ipsi ecclesie de dictis centum mansis presentibus adiungimus ac molendinum Gregorii dicti10 Stecher, civis Lamburgensis1, in mensura predictorum centum laneorum seu mansorum similiter volumus permanere. Et ut honera11 cives predicte civitatis eo facilius et melius poterint12 supportare, decem mansos liberos de prefatis centum mansis, absque solutione census, eisdem perpetuis temporibus damus et elargimur, cum potestate plenaria vendendi, commutandi et ad usus beneplacitos convertendi, nostro tamen et successorum de consensu et beneplacita voluntate, addicentes specialiter et expresse, quod in paludine quodam intra limites et mensuram octuaginta IX mansorum situato, omnes Rutheni, ad castrum nostrum Lamburgensem1 pertinentes, una cum civibus et incolis prelibate civitatis equos et pecora ipsorum communiter depascent iuxta ipsorum omnimodam voluntatem. Insuper ut eo citius, commodius et facilius sepedicti centum mansi per iam dictos cives et incolas valeant collocari, et in uberiorem redigi conditionem, omnibus et singulis cmethonibus colonisque in predictis centum mansis locandis, ab omnibus nostris solutionibus, exactionibus, collectis et depactationibus universis infra viginti annorum spatium a data presencium, continue computandorum, plenam et omnimodam damus et concedimus libertatem. Qua elapsa cives, coloni seu incole octuaginta novem mansorum seu laneorum de quolibet manso seu laneo solubili duodecim grossos Pragenses in festo beati Martini singulis annis nobis et successoribus nostris pro censu et decima, solvere tenebuntur. In quorum omnium
testimonium ad13 evidenciam clariorem sigillum nostrum presentibus est appensum. Actum in Przisow14 feria quinta infra octavas beati Iacobi apostoli gloriosi, anno15 Domini millesimo trecentesimo sexagesimo octavo. Presentibus Worzugio16 tribuno Lublinensi, Iohanne Pascone de Krzeszow, Peregrino de Vangleszin, Alberto de Wamborkow, Clemente de Lowczow militibus, Przeczslao de Chmelow viceprocuratore Sandomiriensi, et aliis17 fidedignis. Datum per manus domini Iohannis de Czarnkow vicecancellarii regni Polonie, decani Vladislaviensis. Scriptum autem per Iacobum Petri de Ossowa canonicum Plocensem et sancti Georgii in castro Cracoviensi ecclesiarum, notarium aule nostre regalis.
1 В AGZ Lamburgensis. 2 В AGZ Lythuanorum. 3 В AGZ civitati. 4 У транс. Magdeburgensi. 5 В AGZ paludinibus. 6 В AGZ continetur vel protunc continentur. 7 В AGZ після extirpandum немає locandum. 8 В AGZ ac. 9 В AGZ iunctum. 10 В AGZ domini. 11 В AGZ onera. 12 В AGZ poterunt. 13 В AGZ et. 14 В AGZ Pressow. 15 В AGZ sub anno. 16 В AGZ Borzugio. 17 В AGZ aliis multis.
ім’я Господа амінь. Справді гідним і справедливим є, щоб ті (надання), що королями і володарями щедро надаються для успіху та користі своїх підданих, разом з бігом часу у пам’яті людей не зникали, тому необхідно їх урочисто увічнювати написом грамот. Тому ми, Казимир, Божою ласкою (титулатура). Робимо відомим змістом даної грамоти всім, як сучасникам, так і прийдешнім, кому це треба знати. Розглянувши усі шкоди нашого міста Львова, міщан і жителів, які в ньому мешкають, а це місто Львів у руській землі знаходиться, завдані нападом невірних литовців, ворогів правдивої віри, знаючи страждання, обтяження та перешкоди, бажаючи цьому місту, міщанам і його жителям як оздоровлюючі ліки передбачити з прихильності нашої величності, яку (вони) заслужено мають, відтепер даємо, даруємо і дозволяємо у повне і всіляке застосування цим міщанам, жителям і їхнім правдивим та законним нащадкам, які народилися і народяться, 100 франконських ланів на німецькому магдебурзькому праві зі всіма користями, луками, пасовищами, болотами, лісами, дібровами, чагарниками, орною землею й облогом, млинами, ставками, рибними місцями, водами, проточними річками, що в межах і розмірах згаданих 100 ланів можуть знаходитися[59], для викорчовування, закладення[60], оброблення, покращення, доброчинного використання, почавши від “чола” мурів згаданого міста, від гори, що називають горою Стефана[61], і так вниз по обох берегах річки Полтви і звідтам від окружності згаданого міста Львова аж до млина парафіального костелу святої Діви Марії4* включно, який розташований внизу згаданого міста.
Крім того, млин згаданого костелу святої Марії, що з давніх часів і навічно до цього костелу приєднаний, разом з одним ланом, що також цьому костелові належить, до згаданих 100 ланів приєднуємо. І млин пана Григорія Штехера5*, львівського міщанина, в розмірах вищезгаданих 100 ланів чи мансів також хочемо залишити. І щоб податки і повинності міщан вищезгаданого міста легшими та зручнішими, за змогою, зробити, даємо і віддаємо з повною владою продажу, обміну і для доброчинного користування 10вільних ланів з вищеназваних 100 ланів без сплати чиншу на вічні часи. А з нашої та наших спадкоємців згоди і доброї волі, спеціально і ясно розпоряджаючись, щоб всі українці, належні до нашого львівського замку, що мешкають у болотистих місцях у межах і розмірах 89 ланів, випасали своїх коней та худобу разом з міщанами і жителями вищезгаданого міста, відповідно до спільного бажання. Нарешті, щоб швидше, зручніше та легше часто згадувані 100 ланів вже згадуваним міщанам і жителям була змога обробляти і робити плодючішими, даємо і надаємо повну і всю свободу осаджувати всіх і кожного кметя та колона6* на згадані 100 ланів, і свободу від усіх наших сплат, податків, зборів і відкупів протягом 20 років від сьогоднішньої дати, включно з врахованим. Міщани, колони чи жителі на згаданих 89 мансах чи ланах повинні сплачувати 12 празьких грошів на свято блаженного Мартина кожного року нам і нашим спадкоємцям на чинш і десятину. Для засвідчення всього цього і повної ясності нашу печатку підвішуємо. Діялося у Пришеві у четвер октави блаженного Якова апостола, року Божого 1368 у присутності {список свідків). Дано через руки пана Йоана з Чарнкова, віце-канцлера Польського королівства, вроцлавського декана. Переписано Якобом Петрі з Осова, плоцьким каноніком і священиком костелу святого Георгія на Краківському замку, писарем нашого королівського двору7*. * ** ***