Ferrum - (ferri fodinae) 7.1.13.5; (ad ma­nus aut ad ferrum venire) 48.19.11.2; (cum ferro adgredi) 48.19.28.10; (ferro petere aliquem) 9.2.5 pr.; (damnari ad fenum) 28.1.8.4

Ferrumen; ferruminare; ferruminatio - (statuae ferruminatione iunctum bra­chium; ferruminatio per eandem mate­riam facit confusionem) 6.1.23.5; (scyphum alieno argento ferruminare; ferrumine cohaerere; massa ferrumi­nata) 41.1.27 pr.; 41.1.27.2

Ferula-29.5.1.33

Ferus - (fera bestia; fera) 7.1.62.1; 41.1.1.1; 41.1.5.1; 41.2.3.14; (apes ferae)

47.2.26 pr.; (fera natura elephantorum, apium) 9.2.2.2; 41.1.5.2; 41.1.5.5;

(bestias accipere debemus ex feri­tate) 3.1.1.6; (actio (de pauperie) lo­cum habet, cum commota feritate nocuit quadrupes; in bestiis autem propter naturalem feritatem locum non habet) 9.1.1.4; 9.1.1.10

Feivor - (f.

Fessus - (aetate fessus) 39.6.5 Festinare - 40.1.4.4; 45.1.137.3; (ne alte­

rius festinatione alterius ius laedatur) 29.2.68; (praeceps festin.) 26.7.7.1; 49.14.13.7; (festin. poenae) 28.3.6.9

Festus - (festi dies) 34.2.40.1; 50.1.27.1 Fetus - (uno fetu enixa V liberos)

34.5.7 pr.; 4.2.12 pr.; 7.1.68.1; 22.1.28 pr.; 22.1.39; 37.9.1.19; 41.1.48.2; 41.3.4.5

Fibula-34.2.25.2

Fictilis - (escaria, potoria fictilia; supel­lex fiet.) 33.10.3.3; 33.10.7.1

Fictio legis Com- 35.2.1.1; 35.2.18 pr.; 41.3.15 pr.

Ficus-33.6.16.1

Fideicommissarius, fideicommissum - ñì. fideicommittere

Fideicommittere, fidei committere - (fideicommissum) 28.3.12.1; 30.115; 30.118; 32.1.6-7; (heredis fideicommit­tere, ut hereditatem restituat) 35.2.90; (heredibus institutis fideicommittere, ut legata solverent) 35.2.14.1; (fideicom­mittere alicui, fideicommissum dare ali­cui) 34.4.28; (fideicommittere ab aliquo, fideicommissum dare, relinquere ab al.) 30.114 pr. 30.114.1; 30.126-127; (le­gatarius, a quo fideic. datum est)

32.8 pr.; (per fideic. dare alicui ab ali­quo) 33.1.21.1; 35.2.25.1; (iure fide­icommissi capere) 35.2.91; (fideicom­missa ab intestato data) 5.2.13; (he­reditatem fideicommissam dare, relin­quere, restituere) 28.2.18; 34.4.3.2; 36.1.12; 36.1.27; (fideicommissum he­reditatis accipere) 36.1.54; (restituitur alicui hereditas fideicommissa; per fi­deic.

40.5.24.1 sqq.; 40.5.5.1; 40.13.4; (fi­deicommissarii libertatem accipere, petere) 5.1.53; 28.5.3.3; (ex fideic. ad libertatem pervenire) 40.4.56; (verbis fideicommissi manumissus) 26.2.28.1; (ex causa fideic. manumittere) 2.4.9; (praetor fideicommisarius) 1.2.2.32; 32.78.6; 40.13.4; (epistula fideicom- miss.) 32.37.3; (hereditas, libertas fi­deicommissaria) 36.1.11.2; 36.1.17.13; 36.1.23.1; 36.1.54.1; 40.5 tit.; (fidei­commissaria restitutio hereditatis) 36.1.31.1; (fideicommissaria heredita­tis petitio) 5.6 tit.; (fideicommissarius) 36.1.11.2; 36.1.17.3; 36.1.17.8; 42.5.27; (fideicommissarii, quibus ex Trebel- liano restituitur hereditas) 41.4.2.19; 5.1.51; 7.4.29.2

Fideiubeo - (fideiussio, fideiussor) 46.1.; (fideiub. in obligationem pro aliquo) 46.1.21.2; 46.1.69; (si fideiussor heres extiterit ei, pro quo fideiussit, quasi reum esse obligatum, ex causa fideius­sionis liberari) 46.1.5 pr.; (et reum et fideiussorem teneri) 50.17.92; 4.2.9.8; 4.2.11; 4.2.14.6; (fideiussor conduc­tionis) 19.2.54 pr.; (emptionis) 21.1.56; (evictionis) 18.6.19.1; (fideiussorem iudicio sistendi causa dare; fideiussor iudicatum solvi) 2.8.2 pr.; 2.8.8.3; (sub fideiussoribus ad praesidem remitti) 47.9.7; (obligatio fideiussorius) 46.1.14; 46.1.50; (ex causa fideiuss. conveniri, damnari) 7.5.8; 17.1.11; 17.1.47 pr.; 26.7.9.1; 46.3.38.5; (fideiuss. nomine debere pro alio, se obligare) 46.3.4; 4.4.7.3; (fideiussor = sponsor) 2.8.11;

2.11.4 pr.; 3.3.51 pr.; 4.2.14.8; 26.7.2.1;

26.7.9.1 i.f.; 27.3.1.15; 27.3.7.1; 27.7.4.3; 27.8.1.11; 27.8.1.15; 35.3.3.1; 36.4.1 pr.; 36.4.3.3; 42.8.10.20 i.f.; 46.1.16 pr.; 46.3.5.1; 46.6.4.4; 46.7.5 pr.; (fideiubere = spondere) 17.1.6.7; 46.2.6 pr.; (fideius­sor = adpromissor) 46.1.8.7; (fideius­sor (in) iudicio sistendi causa = vin­dex) 42.4.2; 2.5.1; 2.6.1; 2.8.2 pr.; 2.8.2.1; 2.8.4; 2.8.2.5; (fideiussores = praedes) 27.8.1 pr.; 46.1.68 pr.

Fideiussio, fideiussor, fideiussorius - ñì. fideiubere

Fidelis, fideliter - (tutor fid. et diligens) 26.10.8; (fideliter facere) 42.8.20;

48.3.6.1

Fides - (fidem explere) 12.6.62; (con­tractus, quos alienam fidem secuti in­stituimus) 12.1.1; (is natura debet, quem iure gentium dare oportet, cuius fidem secuti sumus) 50.17.84.1; (qui pecunias apud mensam fidem publi­cam secuti deposuerunt) 42.5.24.2; (quod vendidi, non aliter fit accipien­tis, quam si aut pretium nobis solutum sit aut satis eo nomine factum [vel etiam fidem habuerimus emptori sine ulla satisfactione]) 18.1.19; (si ei fi­des habita fuerit promittenti sine satisdatione, idonee cautum videbitur) 40.5.4.8; (egregia in reipubl. fides)

50.15.1pr.; (fides tutoris) 34.9.22; (cu­ratorum) 26.7.5.6; 26.7.33.1; (res ex fide agenda) 17.1.60.4; (fidei alicuius committere) ñì. committere; (eligere) 5.1.53; 16.3.1.4; 22.3.3; (fidem suam amico commodare) 38.5.12; (fidem adhibere, exhibere) 17.1.7; 19.5.1.2; (praestare) 2.14.52.1; 3.5.37; 24.1.5.15; 27.5.4; (quid enim tam congruum fidei humanae quam ea, quae inter eos pla­cuerunt, servare⁹) 2.14.1 pr.; (fidem contractus (non) implere) 19.2.19.9; 19.5.9; (non servata fides conven­tionis) 23.4.26.3; (fidem fallere, fran­gere, rumpere) 2.4.10 pr.; 2.15.16; 13.5.25 pr.; 16.3.1.4; 16.3.5 pr.; 18.3.5; (fides sacramenti rupta) 29.1.11 pr.; (tacitam fidem interponere, ut non ca­pienti restituat hereditatem; in fraudem legum, iuris fidem accommodare) 5.3.46; 28.6.43.3; 34.9.10 pr.; (tacite in fidem suam recipere) 19.1.49 pr.; 49.14.40.1; (pro evictione praediorum fidem suam adstringere) 3.3.67; (fidem exsolvere) 24.1.5.15; (in lege dicere, ut venditoris fides soluta esset) 18.1.40 pr.; (id fide tua esse iubes?) 45.1.75.6; 46.1.51 pr.; 17.1.60.1; (fidem dicere

pro aliquo) 17.1.62.1; (fidem suam ob­ligare pro aliquo) 16.1.27.2; 34.3.28.6; 46.1.54; (fide et periculo alicuius dare) 46.1.24; (fide alterius fideiubere pro alio) 17.1.53; (si proponatur te Titio mandasse, ut pro te fideiuberet, me- que...

26.7.32.2- 3; 26.7.58.1; (ex b. f. red­dere) 16.3.11; (ex b. f. esse, praestari) 17.1.22.4; (bona f. exigit, ut, quod convenit, fiat) 19.2.21; 19.1.11.1; (b. f. non patitur, ut bis idem exigatur) 50.17.57; (conventio (dolum non esse praestandum) contra b. f. est) 16.3.1.7; 50.17.23; (contractus, quibus doli praestatio vel bona fides inest) 50.17.152.3; (b. fides, quae in con­tractibus exigitur, aequitatem summam desiderat) 16.3.31 pr.; (bonae f. con­tractus) 19.1.11.18; 19.1.48; 22.1.32.2; (pacta conventa inesse bonae f. iudi­cium) 2.14.7.5; (tantundem in bonae f. iudiciis officium iudicis valet, quantum in stipulatione nominatim eius rei facta interrogatio) 3.5.6; (in b. f. iudiciis in

litem iurabitur; et rei iudicandae tem­pus, quanti res sit, observatur, quamvis in stricti litis contest, tempus spec­tetur) 13.6.3.2; 16.3.24; (placuit af­fectus rationem in b. f. iudiciis ha­bendam) 17.1.54 pr.; 19.1.11.1; (quae sunt moris et consuetudinis, in b. f. iudiciis debent venire) 21.1.31.20; 22.1.5; (actiones, quibus invicem ex­periri possunt de eo, quod alterum al­teri ex b.

Fiducia - (fid. doctrinae; fid. sui) 1.2.2.47; 38.17.2.15; 26.4.4

Fiduciarius - åë³. fiducia; (heres fiduc.; hereditas fiduc.) 36.1.48; 36.1.69.3

Fidus - (fidum obsequium praebere) 36.1.47

Fieri - ñì. facere

Figere - (iuncta fixaque) 19.1.38.2; (furca figendus) 48.19.28.14

Figlinus, figlina - ñì. figulus

Figulus - 33.7.25.1; (camera ex figlino opere facta) 8.2.19.1; (figlina) 8.3.6 pr.;

33.7.25.1

Figura - (partus non humanae fig.) 50.16.135; (sequi verborum figuram) 50.16.116; (non figura litterarum, sed oratione, quam exprimunt litterae, ob­ligamur) 44.7.38; (non solum figuram, sed vim quoque condicionis continere)

28.5.70; (figura condicionis accipere aliquid) 35.2.30.7; (figurae capiendi) 39.6.31 pr.; (variae causarum figurae)

44.7.1 pr.

Figurare - (figuratio) 50.16.124

Filippus - åë³. Philippus

Filius - (filia) 1.6.6; 1.7.2 pr.; 26.2.6;

26.2.16; 50.16.115; 50.16.122; 50.16.148; 50.16.220; (filius familias, filia fam.) 1.6.4; 1.6.9; 1.7.1.1; 2.14.7.18; 2.14.17.7; 2.14.19.1; 2.14.20-21; 2.14.28.2; 3.2.13.1;

3.3.8 pr.; 3.3.39.4; 4.4.3.4; 14.6.3.4; 14.6.6; 14.6.9.2; 28.2.11; 48.5.6.2; 50.16.84; 50.16.195.2; 50.16.201;

50.16.220.3

Fimus - (fimo corrupto perfundere aliq.)

47.11.1.1

Finalis - åë³. finis

Fingere - (quod quis finxit) 49.17.8; (fingere furorem, dementiam) 27.10.6; (tutorem esse) 27.5.1.1; (patrem fam.

Finire - (quod erat finitis partibus, rursus confundere) 10.3.19 pr.; (in eo, quod tempore atque facto finitum est, nullus est coniecturae locus) 45.1.137.2; (ius finitum) 22.6.2; (tempore finito) 5.1.43; 19.2.14; 37.1.4; (finita (finitus) dies solutionis, stipulationis) 4.4.38 pr.; 45.1.118.1; (negotia finita) 4.4.24.2; (officium finitum) 4.6.38.1; (finita tu­tela, administratio) 26.7.46.3; 26.7.53; (quae iudicata, transacta fmitave sunt, rata maneant) 38.17.1.12; (finita (acci­pere debemus) vel consensu vel longo silentio sopita) 38.17.1.12; 50.16.229- 230; (lis finita vel solutione vel trans­actione) 46.7.13 pr.; (res in iudicium deducta et finita; finitum iudicium) 9.4.4.3; 15.1.57 pr.; (species in audito­rio finita) 4.4.18.1; (actiones, quae certo tempore finiuntur; quae tempore vel morte finiri possunt) 44.3.2; 46.2.29; (post legis Aqu. actionem utique commodati finietur) 44.7.34.2;

4.2.9.6; (finita inofficiosi querella)

5.2.8 pr.; (finita obligatio) 4.2.21.4; (causa promittendi) 12.7.1.2; (tempore finitum pignus) 20.6.6 pr.; (alimenta cum vita finiri) 2.15.8.10; (mortua le­gataria finitum legatum) 33.1.12; 33.1.8; (morte mariti finitum matrimo­nium) 23.4.2; (res usu finitae) 33.4.12

Finis - (iudici finiunt regund. permittitur, ut, ubi non possit dirimere fines, adiudicatione controversiam dirimat) 10.1.2.1; (finalis quaestio, lis, finale iurgium) 10.1.11; 47.21.3.2; (in de­monstrandis finibus agri venditi plus demonstrare; fines ampliores emptori demonstrare) 18.1.8.1; 21.2.45; (pe­dem finibus inferre; finibus expellere aliq.) 41.2.18.2-3; (provinciae fines ingredi, excedere) 1.16.4.3^1; 1.18.15; (fines patriae iuberi excedere) 47.18.1.1; (habet certum finem ista actio, ut dolo fecerit iste) 47.4.1.2; (latae culpae finis est non intellegere) 50.16.223 pr.; (fi­nem pretii deminuere vel excedere) 21.2.66.3; (praestare actiones ad eum finem, quo praedium fuerat compara­tum) 34.4.25; (ad finem peculii legata praestare) 49.17.17.1; (peculii fini compensationem date) 16.2.19; (fini quadrantis compensari) 35.2.15.4; (fruc­tus usuris compensari fini legitimae usurae) 20.1.1.3; (ad finem centesimae deberi) 22.2.4.1; 50.16.124; (finis vitae) 36.1.67.1; (aetatis) 28.6.38.2; (negotio finem adhibere, imponere) 17.1.56.4; 17.2.65.10; (controversiae finem im­ponere) 4.8.13.2; 4.8.32.6; (ubi coep­tum est iudicium, ibi et finem accipere debet) 5.1.30; (usucapio constituta est, ut aliquis litium finis esset) 41.10.5 pr.

Finitimus - 1.2.2.18; 1.2.2.27

Firmare - 1.3.34; 1.3.40; 36.1.15.3

Firmiter - ñì. fumus

Firmus; fume, firmiter - (testamentorum

iura ipsa per se fuma esse oportet) 28.5.32 pr.; (firmam pignoris obliga­tionem habere) 39.5.35.1

Fiscalis - ñì. fiscus

Fiscus - 19.2.19.2; 49.14.6.1; (fisc, res) 43.8.2.4; (loca) 49.14.3.10; (poenae) 49.14.17; (usurae) 49.14.6 pr.; (causae) 49.14.29 pr.; (contractus, negotia, ven­ditionis) 49.14.3.5; 49.14.3.8; 49.14.34; 49.14.13 pr.

Fistula - 8.2.18-19; 8.5.13; 18.1.47;

50.13.1.3

Fixus - ñì. fingere

Flagellum - (ex quibus causis liber fusti­bus caeditur, ex his servus flagellis caedi iubetur) 48.19.10 pr.; 47.9.4.1; 47.10.45

Flagitare - 47.1.2.5

Flagitium - (furtum, adulterium vel aliud flag.) 4.2.7.1; (flagitia admittere in tu­tela) 26.2.17.1; (arma non sine flagitio amittuntur) 49.15.2.2; (nec societas nec mandatum flagitiosae rei ullas vi­res habet) 18.1.35.2; 46.1.70.5; (flagi­tiose invadere) 47.9.4.1

Flagrum - 47.10.9.3

Flamma - (flamma consumptus) 9.2.45.3 Flare - (flare nummos adulterinos)

48.10.9 pr.; (triumviri monetales, aeris argenti auri flatores) 1.2.2.30

Flectere - 24.3.22.8

Florentinus-41.1.16; 50.16.209; 50.16.211 Flos-7.8.12.1

Fluctus-50.16.96; 50.16.112

Fluere - 43.13.1; (ex legibus XII tab.

fluere coepit ius civile) 1.2.2.6

Flumen - 43.12-14 tit.; 8.2.1 pr.;

8.2.20.5; 8.2.28; 18.1.33; 39.3.1.17

Fluviatilis - ñì. fluvius

Fluvius - (naves fluvii capaces, ad mare non sufficientes; navis fluviatilis) 14.1.1.6; 14.1.1.12

Fluxus-43.13.1.8

Focaria, focarius - ñì. focus

Focus - 8.5.8.6; 9.2.27.10; (focarius)

4.9.1.5; (focaria) 33.7.12.5-6; 33.7.15 pr.

Fodere - 43.16.11; 43.20.1.27; 46.8.18;

(fod. cretam, harenam) 4.3.34; 8.3.1.1 Fodina - (fod. auri, argenti, sulphuris)

7.1.13.5

Foederatus - ñì. foedus

Foedus - (foederatus) 49.15.5.2; 49.15.7

Foedus - (delictorum turpis atque foeda communio est) 17.2.53

Foenarius - ñì. faenum

Foenebris pecunia - ñì. faenebris pec. Foenerare - ñì. faenerare Foenerator- ñì. faenerator Foenus - ñì. faenus Foetus - ñì. fetus Folium - 7.8.12.1

Follis - (in folle offerre reliqua) 35.1.82

Fomentatio - 32.70.7

Fons - 48.20.1.7-8; 43.22 tit.; (fontana

aqua) 43.22.1.1 Foramen - 8.2.6; 8.2.28 Forensis - ñì. forum Fores-9.2.27.31; 47.2.39 Foricarius - 22.1.17.5 Fonna - (contra formam humani generis

procreari) 1.5.14; (res, quarum corpus manet, forma mutata est) 50.16.13.1; (mutata forma prope interemit sub­stantiam) 10.4.9.4; (...ille ager, qui fuerat, desinit esse amissa propria fonna) 41.1.7.5; (forma calcei) 9.2.5.3; (signare pecuniam forma publica)

48.13.8 pr.; (materia forma pubi, per­cussa) 18.1.1 pr.; (in aliam formam nummos accipere) 46.3.99; (certam formant erogationis annuae habere) 33.1.10.1; (forma computationis in alimentis faciendae) 35.2.68; (forma usurarum) 26.7.7.10; (nemo ius pubi, remittere potest... nec mutare formam antiquitus constitutam) 26.7.5.7; (for­ma, qua tutores tenentur) 26.7.31; (contra - secundum, iuxta iuris for­mam) 2.14.7.15; 4.4.22; 46.1.49.2; (forma iurisdictionis) 10.2.20 pr.; 36.3.5.1; (mandati) 17.1.46; 17.1.48.2; (locationis) 24.3.7.3; (compromissi) 4.8.42; (edicti) 2.8.14; 3.6.8; 25.4.4; (fonna censualis) 50.15.4 pr.; (SCto data) 5.3.20.6; (fonna a Marco, Hadri­ano data) 2.14.10 pr.; 34.1.14.1; (for­ma, quam div. Pius rescripsit) 42.1.31; (insula ad provinciae formam per­tinens) 48.22.7.1; (fonna aquae, aquaeductus) 7.1.27.3; 30.39.5

Formalis - (formali pretio aestimari)

35.2.62.1

Formare - (mancipia ad suos mores for­mare) 21.1.37; (form. partum) 29.2.30.6; (actionem) 2.14.7.5; 3.5.14; (sententiam) 22.3.25.3; (form, instru­menta) 48.19.9.5; 48.10.17 pr.

Formianus - (piscatores Form.) 1.8.4 pr. Formio - 33.7.12.18

Formula - (iudicia, ubi conceptio formu­larum non observatur) 3.5.46.1; (si ser­vus navem exerceat non voluntate do­mini, de eo, quod ibi perit, volgaris for­mula in dominum danda est) 47.2.42 pr.

Fornacarius, fornacator - ñì. fornax Fornax - 9.2.27.9; (fornicarius servus,

fornicator) 9.2.27.9; 33.7.14

Fornicarius, fornicator - ñì. fornax Forsan, forsitan, fortasse, fortassis, forte -

1.3.4; 3.3.8 pr.; 3.3.43 pr.; 4.8.34 pr.; 7.1.12.5; 13.7.10; 22.6.1.2; 28.2.29.8; 28.6.31 pr.; 50.16.38; 50.16.198-199

Fortis - (fortissimum argumentum)

1.21.1 pr.; (fortiter, fortius defendi) 10.2.2.2; 26.8.15; 32.85; (probari) 36.1.57.3; (fortius dici potest, dicen­dum est) 2.7.2; 2.11.14; 7.9.3.4; 26.2.10.2; 45.1.31.1

Fortitudo - 21.1.38.7

Fortuitus - (fort, casus) 3.5.36.1; 4.4.7.8; 26.7.61; (incendia) 48.19.28.12; (mora) 40.5.26.5; (causa depositionis) 16.3.1.2; (fortuito, non iudicio testatoris, conse­qui hereditatem vel legatum) 32.6.1

Fortuna - (thensaurus donum fortunae creditur) 41.1.63.1; (fort, contraria, ad­versa) 36.1.77 pr.; 45.1.83.5; 50.12.8; (futuros casus et fortunam praestare) 27.8.1.11; (universorum debitorum fortunam suscipere) 22.1.11.1; (fortuna et substantia) 22.3.27; (totam fortunam in nominibus habere) 40.7.40.8; (pre­tiosissimam partem fortunarum suarum reponere in horreis) 1.15.3.2; (excutere fortunas alicuius) 13.2.2.6; (societas universarum fortunarum) 17.2.73

Forum - 3.3.6; 30.122 pr.; 35.1.39.1; 41.2.1.22; 42.4.7.13; 50.1.27.1; (forum suarium) 1.12.1.11; (foro cedere) ñì. cedere; (in foro causas dicere) 1.2.1; (disputatio fori) 1.2.2.5; (in forum compelli) 2.12.1 pr.; (nonnumquam cui interdicitur foro... si quidem huic omnino forensibus negotiis accomo- dare se non permittatur) 48.19.9.4; cf.

I. 12.1.13; (vacatio a forensibus ne­gotiis) 2.12.9; (forensium rerum ex­pers) 22.3.25.1; (forenses actiones) 47.9.1.1; (alterius fori esse coepisse) 5.1.7; (fori praescriptionem habere, iure fori uti) 2.8.7 pr.

Fossa - (fossa est receptaculum aquae manu facta (factum)) 43.14.1.5

Fossatum - 49.16.3.4

Fossor- 33.7.18.8

Fovea - 9.2.28 pr.

Fragilis - (consilium fragile) 4.4.1 pr.;

(res fragilis et periculosa) 48.18.1.23 Fragilitas - (fragii, humana) 1.18.6.7;

(fragii, cautionis) 36.1.68.1

Fragmentum - 8.5.8.5

Framea - 43.16.3.4

Frangere - (si quis alteri damnum faxit, quod usserit fregerit ruperit iniuria) 9.2.27.5; (crus frangere) 9.2.52.4; 9.2.57;

II. 3.3.1; (frangere fidem) ñì. fides

Frater - (frater per utrumque parentem

accipitur, i.e. aut per matrem tantum aut per patrem aut per utrumque, i.e. ex utroque parente eodem... evenire solet in his, qui diversis parentibus nati sunt, ut, qui meo fratri frater sit, meus cognatus non sit. pone me fratrem ha­bere ex eodem patre tantum, illum habere ex eadem matre: illi inter se fratres sunt, mihi alter cognatus non est) 38.10.10.13; 2.14.35; 10.2.38; 32.93.3; (frat. hereditas, bona) 28.6.12; 37.10.3.7; (per adoptionem quaesita fraternitas) 23.2.17 pr.; (societas ius quodammodo fraternitatis in se habet) 17.2.63 pr.; (qui frater non est, si frat­erna caritate diligitur, recte cum nom­ine suo sub appellatione «fratris» heres instituitur) 28.5.59.1; (frater patruelis) 38.10.1.6; 38.10.10.15

Fraternitas, fraternus - ñì. frater Fraudare - (fraudandorum creditorum

consilium) 36.1.69.1-2; 40.5.4.19;

42.8.10.14; 42.8.17.1; (quod fraudand. credit, causa factum est) 42.8.10 pr.; 42.8.10.1; (exceptio fraudatorum cre­dit.) 12.2.9.5; (fraudandi causa pactum factum, coita societas) 2.14.7.10; 17.2.3.3; (fraudare legem, edictum) 29.2.42 pr.; 35.1.64.1; (fraudatum vec­tigal) 39.4.8 pr.; (fraud, annonam pub­licam... contra annonam facere) 48.12.1; 48.12.2 pr.; (hereditate) 28.4.2; (fraud, pueros ingenuitate destinata) 40.5.26.2; (maritum fraud, liberis) 47.1 1.4

Fraudatio - (fraudationis causa gesta)

42.8.1 pr.; 42.8.1.2; 42.8.3.1; (frauda­tionis causa latitare) 42.4.7.1-2; 42.4.7.5; 42.4.7.7

Fraudator - 12.2.9.5; 42.8.6.9; 42.8.10.9; 42.8.14; 42.8.25 pr.; 42.8.45.1

Fraudatorium interdictum - 36.1.69.1-2; 46.3.96 pr.; 42.8 tit.

Fraudulentus, fraudulosus, fraudulenter - (fraudulentum consilium) 5.2.12 pr.; 40.9.7; 50.17.47 pr.; (fraudulosa con­trectatio) 47.2.1.3; (fraudulenter acta) 40.7.40.4; (fraudul. alienare, alienatio­nes facere) 17.1.60.4; 49.14.39.1

Fraus - 6.1.63; 26.10.7.1; 46.1.52.1; (actiones, quae doli vel fraudis habent mentionem) 37.15.5; (obligatio dolo vel ex fraude eius, qui negotia gesserit, commissa) 34.3.8.6; (per fraudem lo­care alienum praedium) 19.2.35 pr.; (per fraudem res vetitas distrahere) 26.10.3.13; (omittere hereditatem) 29.4.1.13; (fraudes in cura admissae) 26.10.3.11; (magnas fraudes commit­tere in rationibus) 9.2.23.4; (capitalem fraudem admittere) 21.1.1.1; 21.1.23.2; (quae in fraudem creditorum facta (al­ienata) sunt, ut restituantur) 42.8 tit.; (libertas in fraudem credit, relicta, data) 36.1.65.15; 40.5.4.19; 40.9.18; 40.9.23; (in fraudem credit, adire here­ditatem) 42.6.1.5; (si quid in fraudem patroni factum sit; si in fraudem patr. a

libertis alienatio facta sit) 38.5 tit.; 37.14.16; (in fraudem fisci res al­ienatae, datae libertates) 49.14.45 pr.; 49.14.45.3; (fraudis causa adoptio facta) 48.20.7.2; (in fraudem futurae actionis erogare bona sua) 17.2.68.1; (in fraudem legis facit, qui salvis ver­bis legis sententiam eius circumvenit; fraus enim legi fit, ubi quod fieri noluit, fieri autem non vetuit, id fit) 1.3.29; 1.3.30; (ait praetor: pacta con­venta, quae neque dolo malo neque adversus leges plebiscita SCto... ne­que quo fraus cui eorum fiat, facta erunt, servabo) 2.14.7.7; (ne qua fraus aut edicto aut iuri civ. fieret) 21.1.44 pr.; (fraus legi facta) 35.1.64.1; 37.14.6.3; 40.9.7.1; (in tacitis fidei­commissis fraus legi fieri videtur) 30.103; (in fraudem legum, iuris (taci­tam) fidem accommodare) 30.123.1; 34.9.10 pr.; 34.9.18 pr.; 49.14.3 pr.;

49.14.3.1 sqq.; (in fraudem legis in testamento adicere) 22.3.27; (in fr. le­gis relictum) 32.37.6; (in fraudem legis sententiam dicere) 5.1.15.1; (libertates in fraudem legis Aeliae Sentiae datae) 40.4.32; (condicio fraudis causa ad­seripta) 35.2.27; (fraus SCto facta, ad­hibita) 14.6.3.3; 14.6.7.3; 16.1.8.6; 16.1.29.1; 16.1.32.3; (fraudem consti­tutioni facere) 1.6.2; (in fraudem con­stitutionum adiectum) 19.1.13.26; (ve­teres fraudem pro poena ponere sole­bant) 21.1.23.2; (magistratus, qui sine fraude in ius vocari non potest) 47.10.32; 48.2.8; 4.6.26.2; (sine fraude sua ca­pere liceto, retinere liceat) 35.2.1 pr.;

48.5.26 pr.; (fraudi esse alicui) 30.114.14

Frenum- (equus freni patiens) 49.15.2.1 Frequens - (oratores usucapionem fre­

quentem usum vocant) 41.3.2; (clau­sula freq.) 26.10.1 pr; (frequentissima causa possessionis) 42.4.7.2; (ad ea potius debet aptari ius, quae et freq. et facile, quam quae perraro eveniunt) 1.3.5; (frequentissime ad fidem num­mulariorum decurritur) 2.13.9.2; (phi-

losophi, qui se frequentes atque utiles contendentibus praebent) 50.5.8.4; (mi­nus frequentes advocati) 1.16.9.4; (fre­quenter) 47.10.15.22

Frequentare - 47.10.15.16; (minus fre­quentari et in desuetud. abiisse) 11.1.1.1; (sequi, quod in regione frequentatur) 50.17.34; (usurae, quae (in regione, provincia) frequentantur) 17.1.10.3; 22.1.37; 26.7.7.10

Frequentia - (...adsectatur, qui tacitus frequenter sequitur: adsiduo (adsidua) enim frequentia quasi praebet nonnul­lam infamiam) 47.10.15.22

Fretum - 50.16.99.1

Fribusculum - ñì. frivusculum Frigidus - (aquae frig.) 43.20.1.13 Frigus - 33.7.12.16

Frivolus - (frivola) 13.7.11.5

Frivusculum - (si divortium non inter­cesserit, sed frivusculum, valebit do­natio, si frivusc. quievit) 24.1.32.12

Frontiana decreta - (Aristo in decretis Frontianis ita refert) 29.2.99

Fructuarius - ñì. fructus

Fructuosus - (fundum fructuosiorem fa­cere) 24.3.7.13

Fructus - (in pecudum fructu fetus est sicut lac et pillus et lana) 22.1.28 pr.; 41.1.48.2; 47.2.48.6; (vitulum fructum esse vaccae... praediorum frumenta et vinum fructum recte dicimus) 21.2.43; (ancillarum partus... fructus esse non existimantur, quia non temere ancillae eius rei causa comparantur, ut pariant) 5.3.27; (partus ancillae in fructu non est; absurdum enim videbatur homi­nem in fructu esse, cum omnes fructus rerum natura hominum gratia com­paraverit) 22.1.28.1; (...partus et par­tuum partus... in fructibus non haben­to) 36.1.23.3; 24.3.7.13; 24.3.8;

23.5.18 pr.; (ex saltu fructus percipere, ex praedio, ex agris fructus capere) 33.7.9; 42.5.8.1; 50.16.203; (possessio (fundi) cum suis fructibus) 4.2.21.2; (omnis fructus non iure seminis, sed iure soli percipitur) 22.1.25 pr.; 22.1.25.1;

(fructibus stantibus fundum recipere) 24.3.7.15; (fructus pendentes pars fundi videntur) 6.1.44; (fructus, qui terrae (fundo) cohaerent) 42.8.25.4; (fructuarii fructus time fieri, cum eos perceperit, bonae fidei autem posses­soris, mox quam a solo separati sint) 7.4.13; 22.1.25; 41.1.48 pr.; (fructus intelleguntur deductis impensis, quae quaerendorum cogendorum conservan- dorumque eorum gratia fiunt) 5.3.36.5; 22.1.46; 24.3.7 pr.; 24.3.7.16; (in instru­mento fundi esse, quae fructus quaerendi cogendi conservandi causa parata sunt) 33.7.8 pr.; 33.7.12.1; (in confessoria actione... in demum fruc­tuum nomine computandum, si quid sit, quod intersit agentis servitutem non prohiberi, et in negatoria actione fructus computantur, quanti interest petitoris non uti fundi sui itinere adversarium; veniunt et fructus in hac actione, i.e. commodum, quod haberet, si onera aedium eius vicinus sustineret) 8.5.4.2; 8.5.6.6; cf. 22.1.19.1; (fructus rei est vel pignori dare licere) 22.1.49; (venationem fructus fundi negavit esse, nisi fructus fundi ex venatione constet) 22.1.26; (mercedes a colonis acceptae loco sunt fructuum; operae quoque servorum in eadem erunt causa, qua sunt pensiones; item vecturae navium et iumentorum) 5.3.29; (si navis... petatur, et fructus aestimandi sunt, ut in taberna et area, quae locari solent) 6.1.62 pr.; (fructus hominis in operis consistit) 7.7.4; (praediorum urban, pensiones pro fructibus accipiuntur) 22.1.36; (usurae vicem fructuum optinent) 22.1.34; (usura pecuniae, quam percipimus, in fructu non est, quia non ex ipso corpore, sed exalia causa est, i.e. nova obligatione) 50.16.121; (fructus medii temporis, qui verbi gratia efficient quique) 35.2.88.3; (annua tot ex fructibus bonorum accessura) 36.2.26.2; (ex bonis fructum adquirere) 37.6.5 pr.;

(fructus habitationis) 2.15.8.25; (munificentiae suae fructum capere) 50.10.2 pr.; (ususfructus an fructus legetur, nihil interest, nam fructui et usus inest, usui fructus deest. - Usu le­gato si eidem fructus legetur... con­fundi eum cum usu, et si tibi usus, milii fluctus legetur, concurrere nos in usu, me solum fructum habiturum) 7.8.14.1-2; (usus sine fructu; fructus sine usu) 7.8.1.1; 7.8.14.3; 7.9.5.1-2; 46.4.13.3; (quae usui, non fructui sunt) 6.1.64; (stipulatio fruct.) 45.1.4.2; (servus fructuarius) 7.1.25.1; 7.1.25.4; 7.1.26; 15.1.2; 29.2.45.3; 32.73 pr.; 45.3.1.5; 45.3.18.3; 45.3.22; 45.3.27; (fundus fi'uct.) 7.6.1 pr.; (usufructuar­ius) 7.6.1.3; 45.3.22; 45.3.28 pr.; (fruc­tuaria) 7.1.58 pr.

Frugalitas - 21.1.18 pr.

Frugaliter - (...quod exhibitioni frugal, sufficit, modum alimentis dabit) 27.2.3.3

Fruges, fiugi - ñì. frux

Frugifer - (arbores frugiferae) 7.1.13.4;

43.24.16.1

Frui - (fundum, praedium fruendum lo­care) 19.2.25.1; 19.2.35 pr.; (oportet agrum praestari conductori, ut fiui possit) 19.2.15.2; (teneri ex conducto ei, qui conduxit, ut ei praestetur frui, quod conduxit, licere) 19.2.9 pr.; (locum publicum fruendum locare)

43.9.1 pr.; (pecuniam accipere fruendi causa) 19.5.10; (ususfructus est ius ali­enis rebus utendi fruendi - ex fruendo consistit - constituitur, cum quis iam fi'ui potest) 7.1.1; 7.3.1 pr.; 7.3.1.2; (satisdare se boni viri arbitratu usurum fruiturum) 7.1.13 pr.; (cavere per tem­pora se usuros et fruituros) 10.3.7.10; (alternis annis frui) 10.3.23

Frumentarius - (machina frument.) 33.7.12.10; (horreum frum.) 41.1.60; (ratio, pecunia frum.) 50.8.2.2 sqq.; (negotiatores frum.) 50.5.9.1; (tesse­rae frum.) ñì. tessera; (arca frum.) ñì. arca

Frumentatio - 49.16.12.2

Frumentum - (frumentum id esse, quod arista se teneat) 50.16.77; (frumenta, quae in herbis errant, vendidisse) 18.1.78.8; (cura frumenti compa­randi, emendi) 50.4.1.2; 50.4.3.12; 50.4.18.5; (aediles, qui frumento praeessent) 1.2.2.32

Frustra - (fr. timere, vereri) 4.2.7 pr.;

45.2.3 pr.; (fi\ exheredabitur (filius fam.) post mortem suam) 28.2.29.10; 28.5.4.2; (substitutionem (post deci­mum quartum annum) ff. fieri conve­nit) 28.6.7; (fi', convenire) 3.5.31 pr.; (intendere) 8.5.6 pr.; (distrahere) 20.1.1.1; (donare) 24.1.53 pr.; (pro­mittere) 46.1.65; (frustra est) 21.2.31; (frustra est, si quis dixerit) 36.2.3

Frustrari - 38.17.2.24; 38.17.2.27; 49.5.4; (frustr. tempus) 4.6.26.6; (frustratio) 10.3.9; 17.1.37; 22.1.3.4; 35.2.89.1; 36.4.5.20; (frustrator) 3.5.30.2; 43.16.19; (actorem frustrando efficere, ne ad exi­tum controversia deducatur) 3.3.78 pr.; 4.6.24-25; (frustrandae actionis causa latitare) 5.1.3; (frustrandi fideicomm. gratia copiam sui non facere) 40.5.22.2; (frustratorius appellatio) 22.1.41 pr.

Frustratio, frustrator, frustratorius - ñì. frustrari

Frux - 50.16.77; (frugi vitae esse) 2.15.8.11; (bonae vitae vel frugi vid­eri) 26.7.3.3; (diligentia, quam debent homines frugi et diligentes praestare) 18.6.12; (servus bonae frugi) 9.2.23.5; 11.3.1.4; 19.1.13.3

Fucinum - (fucinum purpurae appella­tione continebitur) 32.70.13

Fucus - 39.4.16.7

Fufidius-34.2.5; 40.2.25

Fuga - (fugae se tradendo potestati domi­norum se subtrahere) 39.4.16.4; (ser­vum in fuga habere) 9.2.27.3; (eius fu­gam, qui, cum sub custodia vel in car­cere esset, discesserit in numero deser­torum non computandam) 49.16.13.5; (fugam servi vendere) 48.15.2.1; 48.15.2.3; 48.22.5; 49.16.4.4

Fugare - (fug. Apes alienas) 9.2.49 pr.

Fugere - (si a bonae fidei possessore fu­gerit servus, requiremus, an talis fuerit, ut et custodiri debuerit) 6.1.21

Fugitivarius - 19.5.18

Fugitivus - 11.4 tit.; 21.1.17

Fulcimentum - ñì. fulcire

Fulcinius (Priscus) - 25.2.3.4; 25.2.6 pr.;

31.49.2; 39.6.43

Fulcire - (insulam ruentem, aedificia ve­tera) 25.1.4; 25.1.14 pr.; (domus fulta) 19.2.60 pr.; (fultura) 8.5.8 pr.; (fulci­mentum, fulcrum) 33.7.12.19; 41.1.26 pr.

Fulcrum - ñì. fulcire

Fulctium- 32.52.9

Fullo - 12.7.2; 19.2.13.6; 19.2.25.8; 19.2.60.2; 47.2.12 pr.; (fullonica)

39.3.3 pr.

Fulmen - 14.2.6

Fultura - ñì. fulcire

Fumigare - 47.10.44

Fumus - 8.5.8.5-6; 32.55.7; 43.8.2.20; 43.8.26-29; 43.8.35

Fundamentum - (fundamenta ponere, iacere) 43.24.11.5

Fundare - (civitatem fund, legibus; fund, ius civile) 1.2.2.4; 1.2.2.39; (bene fun­data peritia) 37.14.17 pr.

Fundus - (scypho ansam vel fundum adi­cere) 6.1.23.2; 41.1.26 pr.; (fundus in­tegrum aliquid est et plerumque sine villa locum accipimus) 50.16.60; (fun­dus suos habet fines) 50.16.60.2; (fun­dus est omne, quidquid solo tenetur) 50.16.115; (fundi appellatione îïòå aedificium et omnis ager continetur idemque ager cum aedificio fundus di­citur) 50.16.211; (et pars fundi fundus recte appellatur) 30.34.15; (fundus do­talis) 23.5 tit.

Funebris vestis - 7.1.15.5

Funerare - 11.7.12.3; 11.7.14; 11.7.16; 11.7.20

Funerarius, funeraticius - (privilegium funerarium) 11.7.46.2; 42.5.17 pr.

Funestus - 45.3.28.4

Fungi - (fungi tutela) 26.5.2; (boni viri officio) 10.2.4.1; (iudex male seu bene officio functus) 43.1.55; (fungi vice (et

officio) alicuius) 1.18.12; 2.1.16;

(partibus suis fungi) 1.22.1; 4.8.21.5; 23.3.40; (fungi partibus, onere actoris, petitoris) 22.3.18 pr.; 37.10.14; 41.2.35; 43.17.1.3; (fungi publicis muneribus) 50.1.29; (munere (legata praestandi) fungi debere) 31.33.1; (munere Fal­cidiae fungi) 31.77.1; (fungi collatione dotis) 37.7.3; (fungi possessoris com­modo) 5.1.62; 43.17.1.3; (neque pig­noribus quis neque pecuniae deposi­tione in vicem satisdationis fungitur) 46.5.7; (fungi honoribus decurionum, municipalibus) 50.2.7.2; 50.2.13.2;

50.3.1-2; (aedilitate) 27.1.17.4; (non­dum functum monumentum) 6.1.43; (pretia rerum non ex affectu, sed com­muniter funguntur) 35.2.63 pr.; (res, quae in genere suo functionem re­cipiunt per solutionem, quam specie) 12.1.2.1; (in metallum damnati non minus X annis poenae suae functi) 48.19.22; (vita fungi) 33.2.26 pr.; 48.5.12.12; 49.17.14 pr.; (fungi diem)

I. 22.4; 26.7.39.10; 36.2.26.2

Funis - 9.2.29.3; 9.2.29.5; 47.9.6 Funus - (funus ducere, facere) 2.4.2;

II. 7.12.4; 11.7.14.2; 11.7.32; (funeris impensa, sumptus) 11.7.18; 11.7.29 pr.;

11.7.37

Fur" furari; furtum - (furtum est con­trectatio rei fraudulosa lucri faciendi gratia vel ipsius rei vel etiam usus eius possessionisve) 47.2.1.3; (dominus, qui rem subripuit, in qua usus fr. ali­enus est, furti usufructuario tenetur) 47.2.15.1; (furtum rei pigneratae do­minus non tantum tunc facere videtur, cum possidenti sive tenenti creditori aufert, verum et si eo tempore abstu­lerit, quo non possidebat, ut puta si rem pigneratam vendidit) 47.2.19.5-6; (qui iumenta sibi commodata longius duxerit alienave re invito domino usus sit, furtum facit) 47.2.40; (is solus fur est, qui adtrectavit, quod invito domino se facere scivit) 47.2.46.7; (eum cre­ditorem, qui post solutam pecuniam

pignus non reddat, teneri furti... si ce­landi animo retineat) 47.2.52.7; (si is, qui rem pignori dedit, vendiderit eam: quamvis dominus sit, furtum facit) 47.2.67 pr.; (si quis non amovit... in­strumenta, sed interlevit,... furti actio locum habet) 47.2.27.3; (furandi con­silio rem amovere, furandi animo con­trectare) 47.2.57.3; 47.2.76; (furtum manifestum - nec manifestum; fur manif.) 47.2.2-8; (fui' diurnus - noc­turnus) 48.19.16.5; (deprehendi cum furto) 47.2.3 pr.; (abiecto furto ef­fugere) 47.2.7.2; (condictio furtivus) 47.2.14.16; (ex causa furt. condici) 12.1.9.1; (teneri condictionis nomine ex causa fuit.) 25.2.6.4; (ex fuit, causa dare oportere) 34.3.8.7; (si ex lana fur­tiva vestimentum feceris... vestis fur­tiva erit) 41.3.4.20; 47.7 tit.; (furtive ingredi possessionem) 41.2.6 pr.

Furari - ñì. fui'

Furca - (in furca suspendere aliquem) 48.13.7; (furcae subici, furca figi, in furcam tolli, damnari) 48.19.9.11; 48.19.28.15; 48.19.38.2; 49.16.3.10

Furere; furor; furiosus - 1.6.8; 1.18.13.1; 1.18.14; 24.3.22.7; 27.10 tit.; (furiosus nullum negotium contrahere potest) 50.17.5; (furiosi nulla voluntas est) 50.17.40; (furiosus absentis loco est)

50.17.124.1

Furiosus - ñì. furere

Furius Anthianus - 2.14.62 inscr.; 4.3.40; 6.1.80

Fumus - 9.2.27.10; (furnarius) 39.2.24.7 Furor - ñì. furere

Furtim, furtivus, furtive, furtum - ñì. fui' Furvus - 47.2.1 pr.

Fusio-7.1.27.3

Fustis - (non omnes fustibus caedi so­lent, sed hi dumtaxat, qui liberi sunt et quidem tenuiores homines; honestiores fustibus non subiciuntur) 48.19.28.2

Futurus - (quae nondum sunt, futura ta­men sunt, hypothecae dari possunt) 20.1.15 pr.; (fructus futuros stipulari) 45.1.73 pr.; (damnum fut.) 39.2.27.2;

39.3.6.4; 39.3.14.2; (condicio in futu­rum concepta) 28.3.16; (in fut. concipi potest obligatio fideiussoris) 5.1.35

G

Gabinus - 50.12.8

Gades-30.12.1

Gaius-35.1.54 pr.; 45.3.39; 46.3.78 Gaius Cassius Longinus - (Cassiani)

1.2.2.51

Galatia-32.35.1

Galbanum - ñì. chalbane

Galea-50.16.41

Gallia - 50.16.99.1; (rerum Gallicanum)

30.4.1

Gallina - 41.1.5.6; (gallus gallinaceus)

48.9.9 pr.

Gallus - 48.9.9 pr.; 23.3.9.3; 50.15.8.1; (Aelius) 50.16.77; 50.16.157; (C. Aqui­lius) 28.2.29 pr.; 28.6.33.1

Garum - 33.9.3.1

Gemellus - 9.2.22.1

Geminatio - 38.10.10.17

Geminus - 1.5.16; (arbor) 47.7.10 Gemma- 1.8.3; 34.2.19.13-20; (gemmea

vasa) 34.2.19.20; (lecti gemmati)

33.10.3.3

Gener - 3.1.3.2; 22.5.5; 38.10.4.6;

38.10.6.1; 38.10.8; 48.9.4; 50.16.136 Generalis, generaliter - (specialia genera­

libus insunt) 50.17.147; (obligatio ge­ner. rerum; generaliter bona obligata) 20.1.6; (generaliter pignori datus servus) 40.9.29; (generale legatum) 33.10.9 pr.; (dos generaliter relegata) 33.4.1.14; (constitutio generalis; generaliter con­stitui, non in singulas personas) 1.3.8; (general, pacisci, ne petam) 2.14.7.8; (general, iubere) 15.4.1.1; (generale mandatum de universis negotii geren­dis; generaliter mandare; mandata gen­eralis iurisdictio) 1.21.4 pr.; 4.4.25.1; 29.2.25.5; (ex generali edicto) 29.2.57.1; (ex generali clausula) 4.6.33 pr.; 2.1.19 pr.; 9.4.28; 19.2.25 pr.; 24.2.6;

47.2.27 pr. i.f.; (generaliter stipulari, debere hominem) 2.14.27.7; 45.1.2.1;

(servus, homo generaliter legatus) 32.29.3; 33.5.9.1; 33.5.10; 36.2.12.7; (heres servum generaliter dare dam­natus) 30.45.1

Generare - (generandi facultas; generare posse, non posse) 1.6.6; 1.7.2.1; 21.1.6.2;

28.2.6 pr.; 28.2.9 pr.; (praeiudicium)

25.3.7

Generatim - 1.2.2.41; 36.1.57 pr.

Genere - (si qua filia milii genitur) 30.17.1 Genitor - ñì. gignere

Genius - (per genium principis iurare)

12.2.13.6

Gens - (recte eiusdem familiae appella­bantur, qui ex eandem domo et gente proditi sunt) 50.16.195.2

Genuinus - (pietas) 43.29.3.4

Genus - (ex eodem genere orti) 50.16.220 pr.; (generi posterisque da­tae immunitates) 50.6.1.2; (sibi suoque generi iniuriam inferre) 40.12.1 pr.; (humanum) 1.5.14; 41.1.1; (tria ge­nera esse coeperunt, liberi, servi, li­berti) 1.1.4; (singula genera ferarum) 7.1.62.1; (genera possessionum tot sunt, quot et causae adquirendi... ma­gis unum genus est possidenti, species infinitae) 41.2.3.21; (res, quae nomen sui generis separatim non habent) 33.10.6; (in genere suo functionem re­cipiunt) ñì. fungi; (res ex eodem genere, eiusd. generis) 12.1.3; 23.3.42; (mutuum damus recepturi non eandem speciem, sed idem genus) 12.1.2 pr.; (in stipulationibus alias species, alias genera deducuntur) 45.1.54; (in toto iure generi per speciem derogatur) ñì. derogare; (si species certi numeri de­monstratae fuerint, modus generi datus in his speciebus intellegitur) 33.10.9 pr.; (genus actionis, iudicii) 13.2.1; 44.2.7.4; 50.17.68; (velut genus quoddam per­mutationis) 5.3.25.11; (quasi genus lo­cati et conducti) 16.3.1.9; (non esse contra genera servitutum) 8.5.8.2; (ex genere causae constitui) 43.30.3.4; (ge­nere usus distingui) 33.10.12; 50.16.166; (meretricio quodam genere uxorem pati adulterari) 48.5.30.4; (genere quo­dam) 45.3.36; (quodammodo) 41.4.10; (alio quovis genere, omni genere) 15.1.47.6; 40.1.26; (ex empto agere et eo genere rem salvam habere) 1.3.23.1

Geometra -27.1.22 pr.; 50.13.1 pr. Gerere - (telum) 48.6.11.2; (licet inter

gesta et facta videtur quaedam esse sub­tilis differentia, attamen catachresticos nihil inter factum et gestum interest) 50.16.58 pr.; (gestum rem significare sine verbis factam) 50.16.19; (quod cum minore quam XXV annis natu gestum esse dicetur... animadvertam) 4.4.1.1; (gestum sic accipimus quali- terqualiter, sive contractum sit sive quid aliud contigit) 4.4.7 pr.; (quod metus causa gestum erit) 4.2.1; (frauda­tionis causa gesta) 42.8.1 pr.; 42.8.1.2; 42.8.3.1; (pro herede gerere) 29.2.20 sqq.; (pro her. gestio (geritio?)) 11.7.14.8; (aliud negotii gerere) 12.6.33; (negitia) 44.7.2.1; (negotium in­vicem) 13.6.17.3; (magistratum) 1.6.9; 50.8.9; 50.17.2 pr.; (potestatem) 1.11.1 pr.; (honores) 1.13.1.3; 50.4.14.5; (curam, tutelam) 3.1.1.6; 26.1.1 pr.; 26.1.3.1; 26.1.3.7-8; 26.1.5.1 sqq.; 26.1.12 pr.; 26.1.18; 26.1.37pr.; 26.1.55pr.;

27.3.1.19; (bona, patrimonium rem, res) 15.3.5.3; 33.8.23 pr.; 35.1.101.4; (rem­publ.) 22.1.11 pr.; (rationes) 10.2.52.1; 34.3.9; 40.4.13.2; (gestor) 49.1.24 pr.; (gestus) 3.5.5.13; 26.7.5.2; 26.7.23; 26.10.3.9-10; 27.3.1.13; 46.3.14.1;

(negotium gerere) 3.2.4.2; (neglegenter se ger.) 50.8.12.1; (pro libero, pro milite se ger.) 40.12.10-11; 48.10.27.2

Geritio - ñì. gerere

Germania - 21.2.11 pr.; 50.15.8.2; (ger­mani) 49.15.24; 49.15.27; (German. Caesar) 49.16.4.13

Gestare - (in utero nihil gest.) 29.5.4; (gestandi ius, servitus) 7.8.12.1; 34.1.14.3; 40.2.7; (gestatio) 7.1.13.4

Gestatio - ñì. gestare

Gesticulari - 48.19.8.11

Gestio - ñì. gerere

Gestor, gestus - ñì. gerere

Gibberosus - 21.1.3

Gignere - (si qua filia mihi gignitur) 30.17.1; (geniti ex, ab aliquo) 1.9.10;

38.1.37 pr.; (contra naturam genitum) 50.16.38; (ab eiusdem ultimi genit, sanguine proficisci) 50.16.195.4

Gladiator-28.2.3 pr.; 50.6.7

Gladiatorius - 48.19.8.11

Gladius - 49.16.14.1; (ad gladium dam­nari) 28.3.6.6; 29.2.25.3; 47.14.1 pr.; (vita adimitur, ut puta si damnatur ali­quis, ut gladio in eum animadvertatur) 48.19.8.1; (ius, potestas gladii) 1.16.6 pr.; 1.18.6.8; 2.1.3

Glanicum - 34.2.21.1

Glans - 43.28 tit.; (glandis appellatione omnis fructus continetur) 50.16.236.1

Glarea-39.3.11.6

Gleba - 8.3.13.1; 41.2.3.1

Glos-38.10.4.6

Gnaeus Flavius - ñì. Flavianum Graculus - 19.2.15.2

Gradatim - (ut grad. honores deferantur, edicto exprimitur) 50.4.11 pr.; (liberos non omnes simul vocat praetor, sed gra­datim) 37.8.1.7; (grad. admittuntur cog­nati ad bon. poss.: ut, qui sunt primo gra­du, omnes simul admittantur) 38.8.1.10; (intestati possessio ab omnibus repudiata, qui grad. petere potuerunt) 44.3.10.1

Gradus - 21.1.17.9; 8.2.20.1; (semper generata quaeque persona gradum adi- cit) 38.10; 38.10.10.10; (linea) 38.10.10.9; 23.2.68; (intestati hi gradus vocantur: primum sui heredes, secundo legitimi, tertio proximi cognati, deinde vir et uxor) 38.15.1 pr.; 38.6.1.1; (gradu cog­natorum vocari) 38.8.5; (plures gradus bon. possessionis admittendae) 37.1.9; (in plurium heredum gradibus hoc ser­vandum est, ut... prius a scriptis inci­piatur, deinde transitus fiat ad eos, ad quos legitima hered. pertinet) 29.2.70 pr.; (primo gradu) 37.11.2.4; (primo, se­cundo, tertio gradu heredes scribere, instituere) 28.3.4; 28.5.54; 28.6.1 pr.; 29.2.69; (in secundum gradum substi­tui) 28.5.37 pr.; (secundo tertiove gra­du substitutus) 15.1.3.1; (a primo, se­cundo, tertio gradu exheredare, praete­rire aliquem; inter (duos) gradus ex­heredari; ab omnibus gradibus summo­veri) 28.2.3.3-4; 28.2.3.6; 28.2.14 pr.; 28.2.14.1; 28.3.3.2; (honores per gra­dus pertinentes) 3.5.44 pr.; (per gra­dus munerum honorumque iniungi) 50.4.3.15; (cum dignitatis gradu) 50.4.14 pr.; (qui secundo gradu sunt) 48.8.16; (inferioris, antecedentis gra­dus homines) 23.2.49; (gradu militiae deici, pelli; gradus deiectio) 49.16.3.1; 49.16.3.5; 49.16.3.14; 49.16.3.20; (ter­minos statutos extra suum gradum mo­vere) 47.21.3 pr.

Graecia - (graeci) 3.2.14.4; 21.1.10.4; 47.9.3.6; 50.16.5.1; 50.16.19; (graeca lingua, graecis verbis fideicommis­sum relinquere) 32.11 pr.; 40.5.46.3; (graece) 45.1.1.6; 46.1.8 pr.

Grammatica - 17.2.1 pr.; (grammaticus)

50.13.1 pr.

Grammatophylacium - 48.19.9.6

Granarium - 33.7.12.1

Grandis - (gr. damnum, commodum)

4.4.9 pr.; 4.6.4; (natu) 50.2.11

Granius Flaccus - 50.16.144

Granum - (pretium grani, quod invehi­tur) 48.12.3.1; (praedia cum vino, gra­no) 33.7.6

Grassari - (grassatores; grassatura) 19.5.20.1; 48.19.16.6; 48.19.16.10; 48.19.28.10; 48.19.28.15; (tutor gras­satus in tutela; grass, in re familiari) 26.10.3.5; 26.10.6

Gratificari - 36.1.4; 42.5.6.2; 48.5.28.14; (gratificatio) 42.8.24

Gratiosus - (iudici ob grat. sententiam datum) 3.6.5 pr.; (neque sordide neque gratiose) 26.7.7.2; (Augusti beneficiis gratiosa colonia) 50.15.1.1

Gratis-4.9.3.1; 4.9.6pr.; 19.5.22; 29.4.4.1; (concedere) 7.8.11; (habitare) 47.10.5.2;

39.5.9 pr.

Gratuitus - (mandatum nisi grat. nullum est... interveniente enim pecunia res

ad locat, et conduct, potius respicit) 17.1.1.4; (gratuitam operam exhibere; gratuitae operae) 14.1.1.18; 14.1.5 pr.; (grat. fidem praestare) 3.5.37; (grat. habitationem dare, praestare, accipere, habere) 9.3.5.1; 19.2.28.2; 19.5.17 pr.; 20.2.5 pr.; 43.26.15.1; 43.32.1.3; (grat. pecunia utenda data, grat. pecuniam dare, grat. pecunia uti) 3.6.2; 17.1.10.8;

20.2.8; (habitare vel in conducto vel gratuito) 9.3.1.9

Gratulari - 4.6.35.1

Gratulatio - (publica) 48.16.8

Gratus - 8.2.15; 8.2.17 pr.; 22.1.17.1; 38.2.8.3; (grate facere) 26.10.3.1

Gravare - (condemnatione grav. reum) 47.7.11; (falsis argumentis apud prae­sidem gravari) 48.5.18.6; (gravari do­minos confessione servorum) 48.18.1.19

Gravate - 1.16.7 pr.

Gravidus -2.11.2.4

Gravis - (fumus non gr.) 8.5.8.6; (gravi utero uxor) 29.7.11; (mereri gravio­rem poenam, sententiam) 29.5.3.17; 49.7.1.5; (gravem, graviorem senten­tiam dicere, ferre) 47.9.7; 48.19.13; (graviore animadversione indigere) 1.12.1.7; (graviter, gravius punien­dus) 26.10.1.8; 49.16.5.2; (gravior servitus) 8.2.20.5; 8.2.24; (grave aes alienum) 4.4.11.5; 28.5.23.3; (gravis impensa) 48.22.7.22; (graves, graviores, gravissimae usurae) 13.4.3; 17.1.12.9; 19.1.47; 22.1.11 pr.; 26.7.7.8; 26.7.9.4; (condicio gravior) 35.1.35; (in gravio­rem causam) 46.3.5 pr.; (graviora crimina) 49.7.1.5; (gravissima iniuria adficere) 2.4.10.12; (gravissimae ini­micitiae) 34.4.3.11; 34.4.22; (gravis va­letudo, infirmitas) 29.5.3 pr. 40.7.40.3; (res gravis ad reciperandum) 13.7.25; (graviter loqui) 21.1.9; (congruit bono et gravi praesidi) 1.18.13 pr.; (gravi­tas) 21.1.18 pr.; 22.5.2; (grav. tua, vestra) 40.12.27 pr.

Graviscanus -31.30

Gravitas - ñì. gravis

Gregatim - ñì. grex

Gremium - 32.55.4; (arbores gremiales) 24.3.7.12

Grex-6.1.1.3; 7.1.68.2; 7.1.70.3; 7.4.31; 20.1.13 pr.; 30.21-22; 31.6; (corpus, quod ex distantibus constat, ut cor­pora plura non soluta, sed uni nomini subiecta, velut populus legio grex.) 41.3.30 pr.; 44.2.21.1; 47.14.3 pr.;

49.16.5.2; (quadrupedes, quae gre­gatim habentur, pascuntur) 9.2.2.2; 32.65.4

Gubernaculum - 21.2.44

Gubernator-9.2.29.4; 19.2.13.2; 39.4.11.2 Gula - 9.2.11 pr.

Gulosus-21.1.4.2 Gustus - 18.1.34.5 Gutturosus -21.1.12.2

H

Habena-29.5.1.33

Habere - (hab. iurisdictionem, imperium, ius animadvertendi) 1.16.2.1; 1.16.8; 1.16.11; (vim ac potestatem) 26.1.1.1; (hab. actionem) 2.14.41; 4.3.5-6; (pe­titionem) 13.5.7.1; (condictionem) 12.6.30; (exceptionem) 12.6.40 pr.; 21.3.1.5; (nondum iustam aetatem hab.) 12.4.8; (hab. clavum, morbum, febrem) 21.1.12 pr.; 21.1.53; 42.1.60; (hab. patrem) 1.5.23; (hab. aliquem in suis heredibus) 50.17.73.1; (in sua po­testate) 5.1.4; 48.5.22; 48.5.24.1; (ha­biturus totam hereditatem vel partem, semissem) 25.4.1.12; 38.4.2; (filia praeterita id vindicare debet, quod in­testata matre habitura esset) 5.2.19; (locum habere) 12.2.34 pr.; 12.6.30; (carendum habere) 6.1.38; (excusa­tionem allegandam hab.) 49.4.1.1; (redimendos hab. servos) 40.4.55.2; (laborare, operari hab.) 48.5.16.3; 48.19.10.1; (hab. mandare actiones) 24.3.43; (positum aut suspensum ha­bere) 44.7.5.5; (immissum habere) 8.2.20 pr.; (aedificatum habere) ñì. aedi­ficare; (praefixum habere) ñì. praefigere; (emptum habere) 18.1.81 pr.; (con­

ductum habere) 3.2.4.2; 9.3.5.3; (ac­ceptum habere) ñì. accipere; (ratum habere) ñì. ratus; (habere dupliciter accipito: nam et eum habere dicimus, qui rei dominus est, et eum, qui domi­nus quidem non est, sed tenet: denique habere rem apud nos depositam sole­mus dicere) 45.1.38.9; (suam rem do­minus habere incipit (possessione tra­dita)) 12.6.33; (habere eum dicimus, qui utitur et iure possessionis fluitur) 43.8.2.38; 43.16.1.33; (id «apud se» quis habere videtur, de quo habet ac­tionem) 50.16.143; (qui actionem ha­bet ad rem reciperandam, ipsam rem habere videtur) 50.17.15; (habere lice­re cavere, spondere, praestare emptori) 19.1.11.8; 21.2.8; 21.2.21.1; (non in­terest, quo genere iudicii evincatur, ut mihi habere non liceat) 21.2.34.1; 45.1.38; (ita dare debere (servum), ut eum habere liceat) 30.45.1; (non vide­tur heres dedisse, quod ita dederat, ut habere non possis) 32.29.3; (sic acci­pere, ut habeat) 50.16.71 pr.; (emere (servos), ut ipse haberet) 50.16.203; (quod non ipse habuisset (legatum), sed ad alium translaturus) 29.6.1.1; (ita legare: sumito subique habeto) 33.5.20; (in repudiis comprobata sunt haec ver­ba: tuas res tibi habeto) 24.2.2.1; (ab­senti, sive mittas qui ferat sive, quod ipse habeat, sibi habere eum iubeas, donari recte potest) 39.5.10; (diligen­tius hab. servum) 12.4.5.3; (neglegen­tius (apud se) hab. ignem, ignes; inno­centem hab. ignem) 1.15.3.1; 1.15.4; 19.2.9.3; (constituere, ut fructus in vi­cini villa cogantur coactique habean­tur) 8.3.3.1; (durius habiti servi) 1.6.2; (in hoc haberi, ut) 50.16.30 pr.; (in usum cottidianum haberi) 20.1.7; (prae­tor bon. possessorem heredis loco ha­bet) 50.17.117; (haberi infamium loco, inter infames) 3.2.21; (haberi vice ab­sentis) 48.5.16.3; (sic haberi, quasi) 4.3.37; 3.4.2; (magnae auctoritatis ha­beri) 1.3.36; (pro non scriptis habere)

ñì. scribere; (possessio plurimum facti habet) 4.6.19; (delictum) 21.1.1.8; (hab. fidem) 3.2.21; (rationem) ñì. ratio; (sine scriptis habita emptio) 18.1.2.1; (probationes in scriptis habi­tae) 22.3.25.4; (testatio sine scriptis habita) 22.4.4; (ex sententia pro alio habita alium praegravari non oportet) 3.2.21; (hab. luctum) 3.2.25 pr.

Habilis - (mancipia ad omne ministerium hab.) 21.1.37; (negotio habilem non esse) 27.10.9; (habiliter) 34.2.20

Habitare - (hospitari, hospitio repentino recipi) 4.9.6.3; 9.3.1.9; (habit, vel in suo vel in conducto vel gratuito) 9.3.1.9; 47.10.5.2; (relictus domus usus fr., usus habitandi causa) 7.8.10.2; (habit, civitatem) 50.11.2; (habitatio) 2.15.8.1; 2.15.8.12-13; 2.15.8.25; 7.8 tit.; (le­gatis alimentis... et habitatio debebi­tur) 34.1.6; (habitationem excipere, re­cipere lege venditionis; habitationis exceptio) 7.1.32; 19.1.21.6; 19.1.53.2; (habit, gratuita) ñì. gratuitus; 7.4.12 pr.; 9.3.5.9; 33.7.20.2; 47.10.5.5; (habi­tationes urbanae) 2.14.4 pr.; (pater­nae) 3.5.26 pr.; (habitator) 19.1.53.2;

19.2.27 pr.; 19.2.30 pr.; 39.2.37;

39.2.43.1

Habitus - (hab. corporis contra naturam) 21.1.1.7; (status et hab. (furiosi) a pu­pilli condicione non multum abhorret) 42.4.7.11; (fundus in suo habitu posses­sus) 8.6.12; (hab. matronalis) 47.10.15.15

Hactenus - (hact. quatenus) 8.5.8.5; 15.4.3; 17.1.33; 36.1.1.17; (hact., ut) 1.7.22.1; 1.18.16; 7.8.11; 15.3.3.5; (hact., quod) 7.1.34.2; (hact., si) 3.3.25;

13.5.11 pr.; 40.4.61

Hadrianus - 5.3.20.6

Haerere - (laqueo) 41.1.55; (actionibus) 36.1.13 pr.; (tutelis) 27.1.45.1; (prae­diis, fundo) 1.8.5; 41.1.7.2; (omnibus tutelis hic pro possesore haeret et quasi iniunctus est) 5.3.13.1

Haeresis - 27.1.6.2

Haesitare - 45.1.15; 45.1.91.3; (haesita­tio) 5.4.5.1; 39.6.42 pr.

Hama, ama - 1.15.3.3; 33.7.12.18; 33.7.12.21

Harena - (ius harenae fodiendae) 3.1.1.6; 7.1.9.2; 8.3.1.1; 8.3.6.1; 21.1.1.1; (in harenam se dare) 11.4.5; (harenarius) 22.5.21.2; 36.1.5

Harenifodina - 7.1.13.5

Harenosus - 39.2.24.3

Harpago-33.7.12.21

Harundo; harundinetum - 7.1.9.7 Hasta - 11.5.2.1; 43.16.3.2; (hasta recta)

8.3.7 pr.; (cum esset necessarius ma­gistratus, qui hastae praeesset, decem­viri litibus iudicandis sunt constituti) 1.2.2.29

Haurire - (ius, servitus hauriendi, aquae hauriendae, haustus (aquae), haustus servitus) 8.2.10; 8.3.2.1-2; 8.3.3.3; 34.1.14.3; 39.3.17.2; 39.3.17.4; 43.20.1.6;

43.22.1.1

Haustus - ñì. haurire

Hedera - ñì. edera

Heliocaminus - 8.2.17 pr.

Heliupolitanus - (colonia Heliupolitana)

50.15.1.2

Herciscere - ñì. erciscere

Hereditarius - (corpora heredit.) 5.3.19 pr.; 20.5.11; 20.5.14; (onera, munera, mo­lestiae, metus heredit.) 29.2.20.2; 36.1.2; 36.1.47; 44.4.4.11; (aes ali­enum heredit.) 5.3.20.2; 42.5.7; (nego­tia heredit. gerere) 3.5.20.1; (heredit. creditor, debitor heredit.) 5.3.13.15; 5.3.14-16; 5.3.49; (actiones heredit.) 5.3.20.4; 28.7.8.6; 36.1.73; 38.5.1.26; 40.5.4.22; (obligatio heredit.) 4.2.17; 46.1.50; (ex heredit. contractu conve­niri) 29.2.89; (ex heredit. causa habere actionem) 27.3.7 pr.; (iure proprio, non hereditario controversiam facere pos­se) 21.2.73; (suo nomine - hereditario experiri) 46.3.93 pr.; (hereditariam li­tem inferre... proprio nomine discep­tare) 44.1.10; (hereditaria pars, portio) 28.6.32; 30.124; 34.5.8.2; 36.1.24; (pro portionibus heredit. adcrescere) 28.5.60.3; (cum coherede pro heredit. parte agi; actio in heredem pro heredit.

portione) 16.3.18; 46.1.24; (heredit. sepuichra, «quae quis sibi heredi­busque suis constituit, vel quod pater fam. iure heredit. adquisiit») 11.7.5;

11.7.6 pr.

Hereditas - (hereditatis bonorumve pos­sessio... est iuris magis quam corporis possessio) 37.1.3.1; (hered. etiam sine ullo corpore iuris intellectum habet) 5.3.50 pr.; (hered. et augmentum re­cipit et deminutionem) 5.3.20.3; (de­fertur hered. alicui) ñì. deferre; (he­reditatem adire, adquirere, omittere, repudiare; abstinere se ab hereditate; immiscere se hereditati; hereditatem dividere, restituere, expilare) ñì. ýòè ñëîíà; (hereditas fideicommissa, fide­icommissaria, fiduciaria) ñì. ýòè ñëî­âà; (hered. vendita) 18.4 tit.; (venditor, emptor hereditatis) 2.15.17; (heredita­tis petitio) 5.3-6 tit.; (hereditas iacens) ñì. iacere; (hered. personae vice fun­gitur) 46.1.22; 41.3.15 pr.; 41.3.22; (creditum est hereditatem dominam es­se, defuncti locum optinere) 28.5.31.1; I 1.1.15 pr.; 41.1.34; (servus heredi­tarius et heredi futuro et hereditati recte stipulatur) 45.3.35; (nihil est aliud hered. quam successio in univer­sum ius, quod defunctus habuit) 50.16.24

Herennius - ñì. Modestinus

Heres - (heres in omne ius mortui, non tantum singularum rerum dominium succedit, cum et ea, quae in nominibus sint, ad heredem transeant) 29.2.37; 44.3.11; (heres neque in tutelam neque in societatem succedit, sed... in aes alienum defuncti) 3.2.6.6; (heres ex asse... ex parte) 5.3.10.1; (heredem scribere, instituere, substituere) ñì. ýòè ñëîâà; (heredem existere) ñì. exis­tere; (pro herede gerere, gestio) ñì. gerere; (pro herede possidere, usu ca­pere) 5.3.9; 5.3.11 pr.; 41.5 tit.; (hae actiones... et heredibus et in here­des.. . competent: ceteris quoque honora­riis successoribus dabuntur et adversus

eos) 16.1.10; (adversus heredem bono- rumve possessorem ceterosque succes­sores) 11.7.14.17

Heri-47.20.7.2

Hermaphroditus - 1.5.10; 22.5.15.1;

28.2.6.2

Hermodorus - 1.2.2.4

Hero-19.2.31

Herus - ÑË1. eius

Heurematica - 3.3 inscr.; 3.3.65 Hibernus - (hib. saltus) 32.67 Hierapolis - (hierapolitanus) 43.20.1.13;

48.19.26

Hierophylacus - 33.1.20.1

Hinc - (hinc descendere, nasci) 1.1.1.3; 2.14.7.2; (ex hac causa) 42.4.7.5

Hippo - 14.2.6

Hippocentaurus - 45.1.97 pr.

Hippocrates - 1.5.12; 38.16.3.12 Hircosus - 21.1.12.4 Hispania - 1.2.2.32 Historia - 41.1.9.1

Histrio - 7.1.15.1; 7.4.12.1; 38.1.7.5; (operae histrionicae) 32.73.3

Hodiernus - (usque in hodiernum, sc. diem) 45.1.135.2

Hoedus - åë³. haedus

Holus-7.1.58.1; 7.8.12.1

Homerus - 18.1.1.1; 32.65.4; 33.10.9.1; 38.10.4.6; 48.19.16.8; 50.16.236 pr.; (Homerus totus in uno volumine, unum Homeri volumen, Homeri corpus) 32.52.1-2; (Homericum) 48.5.14.1

Homicida - (homicidium) 48.8.1.3;

48.22.6.2

Homo - (alterius magis animalis, quam hominis, partus) 50.16.135; (ius solis hominibus inter se commune; commu­ne omnium hominum ius) 1.1.1.4; 1.1.9; (omnes homines aut liberi sunt aut servi) 1.5.3; (quod si mulier aut homo perierit) 48.19.38.5; (corporales res, velut fundus, homo) 1.8.1.1; (usus ft. in homine; operae hominis) 7.9.5.3; 21.1.49.6; (hominem promittere, de­bere) 2.14.27.7; 46.3.38.3; 46.3.67; 46.3.72.5; (stipulari) 45.1.75.8; 46.4.13.4; (heres hominem dare damnatus; homo legatus; legatum hominis) 30.13; 30.35;

30.37 pr.; 31.66.3

Honestas - (testes eiusdem honestatis et existimationis) 22.5.21.3; (hon. martis- fam.) 23.2.41.1

Honestus - (honestae et inculpatae vitae)

22.5.3 pr.; (persona honesta) 47.2.17.13; (honestae rei societas) 17.2.57; (ob rem honestam dari) 12.5.1; (hon. causa) 24.3.20; 47.2.11; 47.2.77.1; (hon. affec­tio, hon. amor) 1.7.17.4; 24.1.3 pr.; 39.5.5; (hoc. nuptiae) 23.2.13; 23.2.44.6; (in coniunctionibus non solum quid liceat considerandum est, sed et quid honestum sit) 23.2.42 pr.; (non omne, quod licet, honestum est) 50.17.144 pr.; (honestus modus) 39.2.40 pr.; (honeste vivere) 1.1.10.1; (honeste habitare cum aliqua) 7.8.7; (honeste praestare ope­ras) 38.1.16 pr.; (liberto et filio semper honesta et sancta persona patris ac pa­troni videri debet) 37.15.9; (hon. mis­sio) 3.2.3.2; 49.16.12.3; (honestior) 47.12.11; 47.18.1.2; 48.19.28.2; 48.19.38.3; 48.19.38.7; (homo honestioris loci, ho­nestiore loco positus, natus) 2.15.8.23; 47.2.52.21; 47.14.1.3; 48.8.3.5; 48.13.7

Honor, honos - (honorem debere, habere, exhibere, tribuere alicui) 2.4.10.1; 2.4.10.4; 2.4.10.11; 2.4.10.13; 38.2.1 pr.; 44.4.4.16; 50.6.6 pr.; (honores decer­nere alicui; fieri quid in honorem alicuius non pati) 47.10.13.4; (mari­talis honor et affectio) 39.5.31 pr.; (ad honorem civitatis pertinere) 30.122 pr.; (honoris causa tutor datus) 23.2.60.2; 26.2.26.1; (honore legati prosequi ali­quem) 27.1.36 pr.; (testator, qui ho­norem habitum voluit his, quibus reli­quit) 5.1.52.2; (plerumque evenit mul­torum interesse id, quod relinquitur, verum testatorem uni voluisse hon­orem habitum) 32.11.20; (hereditates pleniore honore tribuuntur) 37.5.5.6; (honore proprio omisso alienam in­stitutionem malle) 29.4.26 pr.; (ho­nori alicuius indulgere, tribuere aliquid) 4.8.32.4; 37.15.2 pr.; (honori suo vin-

dicare aliquid) 1.16.7 pr.; (amittere honorem) 50.4 tit.; (ut gradatim ho­nores deferantur, edicto, et ut a mi­noribus ad maiores perveniatur, epis­tula divi Pii exprimitur) 50.4.11 pr.; (ob honorem (decretum sibi vel de­cernendum) promittere pecuniam) 39.5.19pr.; 50.12.1.1; 50.12.11; (ex indulgentia Antonini recepta est alia causa donationis (inter v. et ux.), quam dicimus honoris causa: ut ecce si uxor viro lati clavii petenti gratia donet) 24.1.42; (si remunerandi gratia honor intervenit, erit mandati actio)

17.1.6 pr.; 50.13.1.5

Honorare - (legato honorari) 48.10.15 pr.; (in harena passi se honorari) 3.1.1.6

Honorarium - 11.6.1 pr.; 19.2.38;

50.13.1.10

Honorarius - (honor, summa) 50.13.1.12; (honoraria tutores) 26.7.3.2; 23.2.60.2; 46.3.14.1; (obligatio honor.) 20.1.5 pr.; 46.2.1.1; 46.4.8.4; (successor honor.) 6.2.7.9; 10.2.24.1; 11.1.9.6; 16.1.10; 36.1.6.1; 36.3.1.8

Hora - (et diem et horam denuntiatione complecti) 43.24.5.1; (alternis horis vel una hora cottidie servitutem ha­bere; certis horis, diurnarum aut noc­tum. horarum aquaeductum habere) 8.6.7; 8.6.10.1; 43.20.2; (hora diei sexta) 28.2.25.1; (hora sexta noctis)

41.3.7

Hordeum - 33.9.3.8

Horologium - 33.7.12.23

Horrearius - 9.3.5.3; 10.4.5 pr.; 19.2.60.9 Horreum - (horr. pecuniarum) 33.9.3.11;

(vinarium) 33.7.7; (frumentarium) 41.1.60

Hortatus - 4.3.20 pr.

Hortus - (deduci in hortos) ñì. deducere Hospes; hospitari; hospitium - (hospes

non tenebitur (de effusis et dei.) quia non ibi habitat, sed tantisper hospi­tatur, sed is tenetur, qui hospitium de­derit: multum autem interest inter ha­bitatorem et hospitem, quantum inte­rest inter domicilium habentem et pere-

grinantem) 9.3.1.9; (hospitio recipi) 4.9.6.3; 47.10.5.2; (hospitium con­ducere) 4.6.15.3; 39.2.29; (vel sui vel hospites) 19.2.1 pr.; (milites, quibus supervenientibus hospitia praeberi oportet; recipiendi hospitis necessitas; ab hospite recipiendo excusari non posse; ne hospitem reciperent, immu­nitas indulta) 50.4.3.13; 50.4.18.29- 30; 50.5.10.2; (observare proconsulem oportet, ne in hospitiis praebendis oneret provinciam) 1.16.4

Hospitale - 9.3.5.1

Hospitiolum - 9.3.5.1

Hospitari - ñì. hospes

Hospitium - ñì. hospes; 49.15.5.2

Hosticum, hostilis - ñì. hostis

Hostis - 49.15.24; (hostes hi sunt, qui

nobis aut quibus nos publice bellum decrevimus) 50.16.118; (hosticum, hosticolum) 37.13.1 pr.; 29.1.44; (capite minuuntur... et hi, quos sena­tus hostes iudicavit vel lege lata: utique usque eo, ut civitatem amit­tant) 4.5.5.1; 48.19.8.2; (qui perduelli­onis reus est, hostili animo adversus rem publicam vel principem animatus)

48.4.11

Humanitas - 4.6.38.1 i.f.; (humanitate vel misericordia ductus) 11.3.5 pr.; (negotium quis gerit ipsius humanita­tis) 11.7.14.7; (praeses provinciae eg­regia ratione humanitatis) 48.18.1.27; (divus Marcus... pro sua humanitate hanc rem temperavit) 48.10.31; (hanc humanitatem praetor solet exhibere) 3.1.1.4; (sententia habet humanitatem) 44.4.7.1; (hum. intuitu valebit lega­tum) 40.4.4.2; (hum. intuitu (fideius­sor) obnoxius esse debet) 46.1.47.1; (quasi humanitatis intuitu hodie nata actione) 48.20.5.1; (ad huiusmodi sententiam humanitate suggerente de­cursum est) 28.2.13 pr.; (recte dicetur hum. sugg.) 49.4.1 pr.; (humanitatis gratia tempus indulgeri solutionis) 16.2.16.1; (exheridatis... hum. gr.... sepeliri licet) 11.7.6 pr.; (quod et hic

hum. gr. optinendum est) 29.2.86 pr.; (humanitatis rationi congruum est) 49.15.12.5

Humanitus - (si quid human, acciderit, contigerit alicui) 34.4.30.2; 34.4.30.4 Humanus, humane - (si aliquid mihi hu­

manum contigerit) ñì. humanitus; (factum humanae sortis) 21.2.21 pr.; (hum. naturae congruum est) 32.65.3; (praeses provinciae cum instantia hu­manus) 22.1.33 pr.; (sententia humana) 18.3.4.1; 11.1.11.6; (sententia huma­nior) 2.14.8; 7.1.25.1; 21.1.23.8; 29.2.20.3; 29.4.2.1; 34.5.10.1; 37.4.3.9; (interpretatio humana) 38.17.1.6; (in­terpretatio humanior) 13.5.24; 28.4.3; 40.5.41.10; (humanius interpretari) 32.27.1; 35.1.112.2 i.f.; (humanius di­cere) 24.3.56; 25.7.2; 48.23.4; (hu­manum est) 5.1.36 pr.; 24.1.13.1; 24.3.22.7; (humanius est) 33.5.8.2

Humare-11.7.2.5; 11.7.37 pr.; 11.8.2

Humatio-43.24.22.4

Humerale - åë³. umerale

Humilis - (viam humiliorem... altiorem

facere) 43.11.1.2; (humiliores) åë³. ho­nestus; (in aliqua dignitate positi, ho­nestiore loco positi, potentiores, altio- res) 1.18.6.2; 26.10.3.16; 47.11.6 pr.; 48.8.3.5; (humiliore loco) 47.9.12.1; (liberi humilioris loci) 47.10.45

Humor - åë³. umor

Humus - (humi coipus dare) 34.2.40.2 Hyacinthus - 34.2.6 pr.; 34.2.6.1 Hydromeli - 33.6.9 pr.

Hypaethrum- 33.7.12.20; 50.16.242.2 Hyperocha - 20.4.20

Hypocaustum, hypocausta diaeta - '17.1.16; 32.55.3*

Hypotheca - (proprie pignus dicimus, quod ad creditorem transit, hypothe­cam, cum non transit nec possessio ad creditorem) 13.7.9.2; (contrahitur hy- poth. per pactum conventum, cum quis paciscatur, ut res eius propter aliquam obligationem sint hypothecae nomine obligatae) 20.1.4; (solvitur hypoth., et si ab ea discedatur aut paciscatur cre­

ditor, ne pecuniam petat) 20.6.5 pr.; (inter pignus et hypothecam tantum no­minis sonus differt) 20.1.5.1; (pignori hypothecaeve esse, dare; pignoris hy­pothecaeve datio) 20.1.11.2; 20.1.16.9; 20.4.12.8; 22.3.23; (iure pignoris vel hypothecae res obligata) 42.6.1.3; (hy­pothecam liberare) ñì. liberare; (quo­dam casu hypothecas habet) 21.2.59; (hypothecarius creditor) 42.6.1.3

Hysginum - 32.78.5

Iacere - (res, quae in litore post naufra­gium iacent; iacentem rem ex nau­fragio auferre) 47.9.1.5; 47.9.5; (ali­enum quid iacens auferre) 47.2.43.4; 47.2.43.7; (hereditas iacens) 36.4.5.20; 37.3.1; 38.9.1 pr.; 40.5.4.17; 43.24.13.5

Iacere - (pilo iaciendo certarum) 11.5.2.1; (terram, saxa iacere in fun­dum alicuius) 8.2.3.2; 8.4.11.1; (iactus lapilli) ñì. lapillus; (iactus retis) 19.1.11.18; 19.1.12; (sponte rem iacere vel iactare, non quasi pro derelicto ha­biturum) 47.2.43.10; (levandae, ser­vandae navis causa iactae merces, iactus mercium factus; laborante na­ve iactus factus; tempestate gravi orta, necessario iactura facta) 14.2.1;

14.2.2 pr.; 14.2.2.2; 14.2.4; (res iacta domini manet nec fit adprehendentis, quia pro derelicto non habetur) 14.2.2.8; 41.2.21.2; (iactus in tributum nave salva venit) 14.2.4 pr.; (si iactum ex nave factum alius tulerit, an furti teneatur?) 47.2.43.11; (iac. fundamen­ta) 43.24.11.5; (in mare iac. molem, pilas) 43.8.2.8; 43.8.3.1

Iactare - (inter fanaticos caput iact.) 21.1.1.9; (iact. lapidem) 48.5.5.1; (iact. lapillum) ñì. lapillus; (missilia iact. in vulgus) 41.1.9.7; (iact. retem) 19.1.12; (pecunias iact.) 22.3.25 pr.; (merces ex nave iactatae; derelinquentis animo iactare) 41.7.7; 47.2.44.11; (in mare iact. pilas) 41.1.30.4; (iact. infaustas

voces, petulantia verba) 34.9.9.1; (quod vulgo iactatur) 16.3.95.3; 2.15.3.2; 21.1.19.3; 28.1.31; 38.2.47.1; 48.9.6 pr.; 50.16.225; (lactatione mortem sibi consciscere) 28.3.6.7

lactatio — åë³. iactare

Iactura - åë³. iacere; (qui iactura adfectus est, damni disceptet) 48.19.28.12; (tu­telae iudicio iacturam consequi) 26.8.17

laetus - åë³. iacere

Iaculari, iaculatorius - åë³. iaculum Iaculum - (iaculis ludere, iaculari; iacu­

latorius campus) 9.2.9.4

Iam - (iudicium, quod iam est) 4.7.8.1; (pati iam controversiam) 35.3.3.6; (iam tunc, cum, ex quo) 18.1.8 pr.; 23.3.41.3; 49.15.12.1; (iam hoc iure utimur)

28.6.4 pr.; 48.16.15.1; (iam non, non iam) 18.2.3