<<
>>

Delictum - см. delinquere

Delinquere - (delictum) 4.4.9.2; (aliud est auctorem esse servo delinquenti, aliud pati delinquere) 9.4.3; (paria de­licta mutua pensatione dissolvuntur)

24.3.39; (nemo ex suo delicto melio­rem suam condicionem facere potest)

50.17.134.1

Delitescere - 11.4.1.2

Delphica (sc.

mensa) - 33.10.3 pr. Delphus -50.2.1.2

Demandare - (demand, alicui cognitio­nem) 48.16.1.8; (dem. alicui, ut daret, acciperet) 45.1.141.4

Demens - (dementia) 5.2.2; 27.10.6; 27.10.7.1-2

Demere - 6.1.59

Demerere - (infirmitas feminarum, con calliditas auxilium demeruit) 16.1.2.3 Deminuere - (deminutio finem pretii)

21.2.66.3; 2.13.8.1; 47.11.10; (legata non solida, sed deminuta in dimidi­um) 37.4.20.2; (deminutio legatorum per hoc, quia aliis quoque legata relicta sunt) 12.6.2.1; (dos deminuetur per impensas necessarias; deminutio dotis) 25.1.5 pr.; (deminuere ius suum) 35.2.71; (capite deminui; capitis demi­nutio) 33.2.1; (dem. patrimonium suum)

42.8.6 pr.; 42.8.6.2; (quae quis de bo­nis deminuit) 38.5.1.6; (non fraudantur creditores, cum quid non adquiritur a debitore, sed cum quid de bonis de­minuitur) 50.17.134 pr.; (filius fam... adquirere obligationem potest, demi­nuere non potest) 46.3.22; (dem. de facultatibus suis) 24.1.5.16; (dem. quid ex hereditate) 26.7.61; (cui tempus ad deliberandum de hereditate ita datum est, ut ei deminuendi potestas non sit) 18.1.26; (quid sit «deminui vetabo» videamus, his verbis praetor non tantum alienationem impedit, verum etiam actionem exerceri non patitur) 28.8.7.2; 41.4.7.5; (deminutum intelle­gitur, quod usucaptum esset, et ob id de hereditate exiit) 5.3.20.21; 5.3.21; (causa cognita... deminutionem se con­cessurum praetor edixit) 5.3.5 pr.; (ni­hil transferre posse... cum deminutio sit interdicta) 27.10.10 pr.; (deminutio ex bonis... vescendi pupilli causa) 42.5.33; (dotis suae nomine deminutio

facta) 44.3.15.4; (auctorem esse pu­pillo ad deminuendum) 27.3.1.2; (do­nare vel deminuendi causa transigere) 26.7.46.7

Deminutio - см.

deminuere

Demittere - ((de) potestate filium, nepo­tem demittere) 1.7.28; 38.6.6; (bar­bam) 47.10.15.27; (res in iusiurandum demissa) 12.2.34.9

Demolire, demoliri - (demolitio) 39.1.1.12; 39.2.35; 39.2.37

Demonstrare - (demonstratin' ex rescrip­tis) 50.6.6.2; (SCto demonstratum est) 40.5.22.2; (constitutiones demonstrant) 49.8.1.3; (pater is est, quem nuptiae demonstrant) 2.4.5; (vulgo concepti di­cuntur qui patrem demonstrare non possunt) 1.5.23; (demolish. transfugas) 49.16.5.8; (demonstratio) 46.3.94.3; 50.16.123; 50.16.201; 50.16.204; (de­monstrare terminos, fines; demonstratio adfmium) 10.1.12; 18.1.18.1; 21.2.45; (demonstratio loci, fundi, mensurae agri) 8.1.13; 18.1.63.1; 50.1.36.1; (lati­tudo actus itinerisque ea est, quae de­monstrata est) 8.3.13.2; (dari stipulari non demonstrata re vel quantitate) 23.3.69.4; (fundum sine ulla nota de­monstrationis stipulari) 45.1.106; (de­molish'., in quo loco opus novum nun­tiet) 39.1.5.15; (nihil referre, proprio nomine res appelletur an digito osten­datur an vocabulis quibusdam demon­stretur) 12.1.6; (si nomen ignorem, demonstratione utendum erit) 6.1.6; (si quis nomen heredis quidem non dix­erit, sed indubitabili signo eum demon­straverit... valet institutio) 28.5.9.8; (demonstratio plerumque vice nominis fungitur, nec interest, falsa an vera sit, si certum sit, quem testator de­monstraverit) 35.1.34 pr.; (demon­stratio falsa legatum non perimit) 35.1.40.4; 35.1.17 pr.; 35.1.17.2;

35.1.33 pr.; 35.1.34; 34.2.10; (...falsam demonstrationem legatario non obesse) 31.76.3; 30.75.1; (in falsam demonstr. et falsam condicionem sive causam multum

interest) 30.75.2; 35.1.17 pr.; 35.1.17.2; (inter demonstrationem et condicionem hoc interest, quod demonstratio ple­rumque factam rem ostendit, condicio futuram) 35.1.34.1; 30.6; (equus, qui demonstrabat quadrigam) 31.65.1

Demonstratio - см. demonstrare Demorari - 5.1.2.4

Demori - (demortua capita, demortuae vineae, arbores) 7.1.18; 7.1.70.1; (suc­cessio, qua succeditur in ius demortui)

37.1.3 pr.

Demosthenes - 1.3.2; 48.19.16.6 Dena - (in armos singulos dena dare

spondes) 45.1.64; (dena per singulos deberi armos) 33.1.3 pr.; (quina dena ab utroque conferenda) 35.2.88.3

Denarius-45.1.65.1; 33.1.20.1 Denegare - (deneg. actionem) 4.4.13 pr.;

4.4.27.1; 4.6.26.4; 5.1.24.2; 29.2.69; 29.2.99; 42.1.4 pr.; 47.10.15.44; (iudi­cium) 47.10.6; (interdictum) 41.2.12.1; (iurisdictionem) 4.6.26.6; (petitionem) 30.87; 36.1.59.1; (persecutionem usus ff.) 2.9.3; 9.4.27 pr.; (exceptionem) 9.4.23; 44.1.18; (in integrum restitu­tionem) 4.4.37.1; (auxilium) 4.4.47 pr.; 1.6.2; (bon. possessionem) 37.4.3.15-16; (exsecutionem operis novi) 39.1.19; (fa­cultatem postulandi, appellandi) 3.1.1.7; 49.1.4.3; (alimenta) 37.9.1.2; 37.9.6; (hereditatem quasi indigno) 38.16.3.4

Denominare - (ducere uxorem non a patre desponsam vel destinatam vel testamento denominatam) 48.5.7 pr.

Denotare - 30.54 pr.; 40.4.24

Denumeratio - 38.10.10.16 med. Denunciare - см. denuntiare Denunciatio - см. denuntiatio Denuntiare - (denuntiatio coherendi pa­

ratum se accepto facere dotem) 35.1.7.1; (actio legis Aquil. ex causa danda est, i.e. si neque denuntiatum est neque scierit aut providere potuerit) 9.2.28; 9.2.31; (clam facere videri eum, qui ce­lavit adversarium neque ei denuntiavit) 43.24.3.7; 43.24.5 pr.; 43.24.5.1-2;

(praetor ait: «dum ei, qui aberit, prius

domum denuntiari iubeam»; ...quodsi nec habitationem habeat, ad ipsum praedium erit denuntiandum vel procu­ratori eius vel certe inquilinis) 39.2.4.5-6; (amicis aut procuratori aut ad domum denuntiandum est) 43.24.5.2; (permittit mulieri... si se putet praegnatem, de­nuntiare intra dies XXX post divortium connumerandos ipsi marito vel par­enti... aut domum denuntiare, si nul­lius eorum copiam habeat) 25.3.1.1; 25.3.1.3; 25.3.1.6-7; 25.3.1.12; 25.3.1.14; 48.5.40.3; (si comminatus tantum acu- sationem (inofficiosi testam.) fuerit vel usque ad denuntiationem vel libelli dationem praecesserit, ad heredem suum accusationem transmittet) 5.2.7; 4.4.38 pr.; 5.3.20.6; 5.3.20.11; 48.5.40.3; (litigiosam rem non facit denuntiatio, quae impediendae venditionis causa fit) 44.6.1 pr.; (denuntiare crimen, de­nuntiatio criminis) 48.5.18.2-3; (va­cantium bonorum delator facta denun­tiatione destitit) 44.3.10 pr.; (den.

ali­cui, ne solvat) 13.5.27; 36.1.22; 46.3.106; (si denuntiavero tibi, ne servo a me praeposito crederes) 14.3.17.4; (si quis prohibuit vel denuntiavit tradi rem) 6.2.14; (qui uxori repudium miserit, postea denuntiare, ne Seio nuberet... po­test) 48.5.17-18; 48.5.40.3; 48.5.40.6; (opus novum) 39.1.5.5; 39.1.5.10; (den. sequestri, ut apud praetorem exhibeat) 16.3.5.1; (testando den. emptori, ut tol­lat vinum) 18.6.1.3; (si mulier mortuo marito praegnatem se esse dicet, his ad quos ea res pertinebit... bis in mense denuntiandum curet, ut mittant, si ve­lint, quae ventrem inspicient) 25.4.1.10; (venditor ad emptore denuntiatus, ut eum evictionis nomine defenderet) 5.1.49pr.; 21.2.39.1; 21.2.53.1; 21.2.55.1; 21.2.56.5; 21.2.62.1; (non obesse ex empto agenti, quod denuntiatio pro evictione interposita non esset, si pacto ei remissa esset denuntiandi necessi­tas) 21.2.63 pr.; (auctoris heredes in solidum denuntiandi sunt omnesque de-

bent subsistere) 45.1.85.5; (denunt. ali­cui testimonium) 22.5.4; 22.5.19.1; (ubi convenit, ne distraheretur (pig­nus), creditor, si distraxerit, furti obli­gatur, nisi ei ter fuerit denuntiatum, ut solvat, et cessaverit) 13.7.4; (non suf­ficit ad probationem morae, si servo debitoris absentis denuntiatum est a creditore) 22.1.32.1; (denuntiare fide­icommissariis, ut veniant ad arbitrum ibique causam suam agant) 35.3.1.6; (de­nuntiationibus evocandi sunt) 40.5.26.9; (contumaces, qui neque denuntiationi­bus neque edictis praesidum obtem- perassent) 48.19.5 pr.; (adire eum praetorem oportere et ex eius auctori­tate denuntiatione facta his, qui eum elegerant, ei rem restituendam, qui praesens fuerit) 16.3.5.2; (edicti de­nuntiationem rumpere) 49.1.23.3; (sub ea denuntiatione, ut servus in opus metalli detur) 40.1.5 pr.; (denuntiare testimonium) 47.13.2 pr.; 48.11.6 pr.;

48.5.18.1

Denuo - 1.7.41; 4.8.16.1; 4.8.21.5 Depascere - (glandem immisso pecore

depasc.) 10.4.9.1; 19.5.14.3

Depecisci - 3.6.3.2

Depellere - 43.16.1.46; (depell.

dam­num) 39.1.1.16; (accusatio suppositi partus nulla temporis praescriptione depellitur) 48.10.19.1

Dependere - (dep. pecuniam) 20.5.2; (pretium) 18.1.57.2; (fructus) 22.1.3.1; (vectigalia) 33.2.28; (tributorum nom­ine dep. aliquid) 18.4.2.16; (poenae depensae) 12.6.42

Deperdere - 5.3.20.21; (deperditum in­tellegitur, quod in rerum natura esse desiit) 5.3.21; 18.4.2.5; (nomina de­perdita) 26.7.16; (non utendo deperd. servitutem) 8.6.6.1; (quod ex naufragio expulsum est, usucapi non potest, quoniam non est in derelicto, sed in deperdito) 41.2.21.1; (deperditus ho­mo) 22.6.3.1

Deperire - 5.3.20.6; 5.3.20.17; 35.2.30.4; 5.3.40 pr.; 23.3.10.5; (deperit servitus,

ius servitutis) 8.3.28; 8.6.6.1; (actio) 13.5.19 pr.; (deperire ei usuras) 27.4.3.6

Depingere - 40.4.13.1

Deplorare - (deploratus) 2.13.6.1 Deponere - (lugubria) 3.2.8; (dep. offi­

cium) 16.3.5.2; 23.2.38 pr.; 23.2.65.1; 26.10.3.6; (tutelam) 27.1.40 pr.; 27.1.41.2; (imperium) 1.16.16; (patria dignitas quaesita per adoptionem finita ea de­ponitur) 1.7.13; (dep. affectum et ani­mum accusandi) 48.16.6.1; 48.16.13 pr.; (animo dep. possessionem) 41.2.34 pr.; (dep. beneficium) 40.10.2; (qui de pa­trimonio suo deposuerit) 24.1.5.13; (poenae, quae continent... dignitatis aliquam depositionem) 48.19.6.2; 48.19.8 pr.; (depositio pecuniam in aedem, apud aedem, in aede) 3.3.73; 4.4.7.2; 16.3.1.36; 16.3.5.2; (in publico loco) 46.1.64; (dep. cautiones heredi­tarias in aede sacra) 10.2.5; (dep. cor­pus) 11.7.40; (servum exhibendum dep. apud officium) 10.4.11.1; (in hoc interdicto, donec res iudicetur, femi­nam... interim apud matrem fam. de­poni praetor iubet) 43.30.3.6; (then- saurus est vetus quaedam depositio pecuniae, cuius non exstat memoria) 41.1.31.1; (depositum est, quod custo­diendum alicui datum est, dictum ex eo quod ponitur: praepositio enim «de» auget positum, ut ostendat totum fidei eius commissum, quod ad custodiam rei pertinet) 16.3 tit.; 16.3.1 pr.; (est depositum, quod... custodiendum red- dendumque traditur) 16.3.6; (si, ut tantundem solveretur convenit, egredi­tur ea res depositi notissimos terminos) 16.3.24; (si vestimenta servanda bal­neatori data perierunt, si quidem nul­lam mercedem servandorum vestiment.

accepit, depositi eum teneri ...quod si accepit, ex conducto) 16.3.1.8; (causae deponendi, quae continent fortuitam causam depositionis) 16.3.1.2; (lex de­positionis) см. lex; (condicio deposi­tionis) 16.3.1.22; 4.3.9.3; (res depo­suisse non exacta cautione deposi-

tionis) 36.3.18.1; (pretium depositionis non quasi mercedem accipere) 47.8.2.24; (depositum suscipere) 16.3.5 pr.; (pro deposito esse apud aliquem) 36.1.80.1; (pro deposito habere pecuniam) 32.11.13; (in deposito habere, tenere aliquid) 36.3.5.4; (abnegare, infitiari deposi­tum) 47.2.1.2; 47.2.68 pr.; (si convenit, ut in deposito et culpa praestetur) 16.3.1.6; 47.8.2.24; (contractus depo­siti) 2.14.7 pr.; 2.14.50; 50.17.23;

50.17.45 pr.; (in deposito male versari) 3.2.6.6; (deposito se offerre, periculo depositi se illigare) 16.3.1.35; (dolus solus in depositum venit) 16.3.1.10; (depositi terminos egredi) 16.3.24; (de­positi actio) 16.3.1.9-47; (depositi age­re, experiri, teneri, damnari) 16.3.1.8; 16.3.1.13-14; 16.3.1.16; 16.3.1.25; (contrarium iudicium) 16.3.5 pr.; 47.2.62.5; (depositor) 16.3.1.36-37; (depositarius) 16.3.1.36; 16.3.7.2-3; 42.5.24.2; (dep. aedificium, aedes)

8.5.6 pr.; 8.5.8 pr.; 41.3.23.2; (aedes usque ad aream deposita) 45.1.83.5; (de aedibus deposita tigna ea mente, ut reponantur) 45.1.83.5; (paries deponen­dus) 39.2.18.11; (dep. arboris ramos) 8.2.17.1; (depositio aedificii) 4.2.9.2

Depopulari - (depop. praedia) 43.13.1.7; (depop. hereditates) 47.4.1.1

Deportare - (dep. pecuniam in urbem Romam) 45.1.122.1; (clam dep. fruc­tus) 47.2.62.8; (deportatos eos accipere debemus, quibus princeps insulas ad- notavit vel de quibus deportandis scrip­sit) 32.1.3; (constat, postquam depor­tatio in locum aquae et ignis interdic­tionis successit, non prius amittere quem civitatem, quam princeps deportatum in insulam statuerit) 48.19.2.1; 48.13.3; (relegandi deportandique in insulam licentia) 1.12.1.3; (insulae deportatio)

48.22.6 pr.; (deportationis sententia) 50.17.97

Deposcere-48.19.11 pr.

Depositarius, depositio, depositor - см. deponere

Depraedari - (depraed. pecora ex pas­cuis) 47.14.1.1; (depraedandi causa ac­cedere ad negotia alicuius) 3.5.5.5

Deprecari - (qui ad amicum domini de­precaturus confugit, non est fungitivus) 21.1.43.1; (si a magistro puer recessit et rursus ad matrem pervenit... ut per matrem faciliorem deprecationem ha­beret delicti alicuius, non esse fugiti­vum) 21.1.17.5; (deprecatio poenae) 4.4.37.1; (deprec. veniam) 4.4.37.1; (auxilium) 1.6.2

Deprehendere - (depreh. possessionem) 13.1.10; (deprehensio aliquem in faci­nore) 45.1.96; (in furto vel adulterio deprehensus vel in alio flagitio) 4.2.7.1; (in ipsa turpitudine filiam de adulterio depreh.) 48.5.24 pr.; (depre­hensione fieri manifestum furem) 47.2.7.1; (alienum pecus in agro suo depreh.) 9.2.39.1; (an omnia, quae ibi deprehenduntur, creditor petere possit) 20.1.34; (quae causa cognita ita depre­hensa sunt, ut) 4.4.44; (multa huius­modi deprehenduntur, quibus summo- vetur petitor) 9.2.28.1; (aestimandum iudici, an - et si id depraehenderit) 5.3.7.1; (nulla, nimia culpa deprehen­ditur) 40.5.55.1; 48.3.12

Depretiare - 9.2.22.1

Deprimere - (navis adversa tempestate depressa) 14.2.6; (navis depressa) 14.2.7; (dolia in cella vinaria de­pressa) 33.6.3.1; (depr. aedificium) 8.2.17.2; (depr. rivum) 8.4.11 pr.; (depr. iter) 43.19.3.15; (depr. locum pecoris appellendi gratia) 43.14.1.8; (locus depressus, quo aqua decurrat) 43.21.1.2; (si mutetur aquae cursus... dum vel depressior vel arctior fiat aqua) 43.13.1.3

Depugnare - (dep. cum bestiis; dep. feram) 3.1.1.6

Deputare - (villa cum mancipiis, quae ibi deputabuntur; servi in villis deputati) 33.7.18.13; 33.9.3.6; (in bonae f. con­tractibus donationis species non depu­tatur) 39.5.22

Deradere - (derad. imaginem legatam) 34.2.12

Derectarius - 47.11.7; 47.18.1.2 Derelinquere - (derel. negotia alicuius)

27.2.6; (curationem) 9.2.8 pr.; (accu­sationem) 48.5.27.1; (litem) 5.2.8.1; (derel. iniuriam) 47.10.11.1; (derel. bona sua) 48.23.2; (derel. hereditatem) 29.2.57 pr.; (derelinquere, pro derelicto habere) 45.3.36; 41.7 tit.; 41.7.1; (pro derelicto usucapere) 41.7.4; 41.7.6-7; (derelinq. fundum) 4.2.9 pr.; (aedificia, rudera) 39.2.7.2; 39.2.15.35; (pro dere­licto habere aedes) 39.2.7.2; 39.2.15.21; (arborem) 43.8.2.40; (servum) 45.3.36; (semissem derel. alicui) 38.2.34

Derigere - 36.3.5 pr.; см. dirigere

Derisorius - см. deridere

Derivare - 39.3.1.10-11; 43.12.1.15;

43.12.1.22

Derivatio - 43.13.1.1; 50.16.57 pr. Derogare - (derogatur legi, cum pars det­

rahitur) 50.16.102; (lex Aquilia omni­bus legibus, quae ante se de damno iniuria locutae sunt, derogavit) 9.2.1 pr.; (derogatorius) 25.4.2 pr.; (privatorum conventio iuri publico non derogat) 50.17.45.1; 38.1.42; (neque praetoris factum iuri derogare oportet) 2.12.1.1; (in toto iure generi per speciem dero­gatur) 50.17.80; 48.19.41; (ea, quae postea geruntur, prioribus derogant) 29.7.6.2; (nulla derogatio facta fide­icommissi petitioni) 23.4.30 in f.

Derogatio - см. derogare

Derogatorius - см. derogare

Descendere - (in puteum) 11.3.3.1; (in certamina) 3.2.2.5; (ad actionem) 4.1.7.1; 19.5.1 pr.; (ad iudicium Salvi- anum) 43.33.2; (ad SCtum) 7.5.11; (ad clausulam) 4.6.26.9; (ad definitionem) 32.69.1; (legitimae tutelae descendunt ad liberos virilis sexus) 26.1.16.1; (cu­ratores... teneri, nec ad heredes eorum poenam descendere) 50.8.12.1; (nepo­tes, pronepotes ceterique, qui ex his descendunt) 50.16.120 pr.; 50.16.120.3; (nepotes, et deinceps descendentes)

38.4.3.6; (feminae ex virili sexu de­scendentes) 37.10.1.2; (gradus ascen­dentium vel descendentium) 23.2.68; (cognatio, quae per feminam descen­dit) 38.10.4.2; (condictio, quae ex lege desc.) 48.5.29; (crimen, quod ex lege Iulia desc.) 48.5.30.6; (coercitio, quae desc. ex sententia) 48.19.33; (iudicium, quod ex bona fide desc.) 18.1.57.3; (precarium desc. ex ime gentium, ex liberalitate) 43.26.1.1; 43.26.8.3; (do­lus ex contractu descendens) 16.3.7.1; (causa ex necessitate desc.) 16.3.1.2; (ex affectu descendentes causae) 40.2.16; (si quod lucrum ex emptione descen­dit; quaestus, qui ex opera cuius de­scendunt) 17.2.7-8

Describere - (tabulae testamenti de­scriptae) см. tabula; 29.3.1 pr.; (edere est copiam describendi facere) 2.13.1.1; (ut non totum cuique codicem ratio­num totasque membranas inscipiendi describendique potestas fiat, sed ut ea sola pars rationum, quae ad instruen­dum aliquem pertineat, inspiciatur et describatur) 2.13.10.2; (tabularum pub­licarum inspiciendarum describenda- rumque potestas) 48.13.11.5; 49.14.45.6; (descriptum et recognitum facere) 10.2.5; (asse descripto) 28.5.60.1

Desecare - (desec. fructus) 7.1.12.5 Deserere - (des. legationem) 50.7.1;

50.7.2.1; (exercitum) 48.4.2-3; (excu­bias palatii) 49.16.10 pr.; (desertor)

49.16.3 pr.; 49.16.3.3; 49.16.3.6;

49.16.3.8-9; 49.16.4.9; 49.16.4.14;

49.16.5 pr.; 49.16.5.1-4; 49.16.14-15; (des. negotia peritura) 13.6.17.3; (pu­pilli negotia) 27.2.6; (promissum offi­cium) 17.1.27.2; (deserta promissio iudicio sistendi causa facta; poena de­sertionis) 2.11.4.4; 2.11.5.1; 2.8.16; (des. litem inhoatam) 42.1.54.1; 46.7.11; (que­rellam) 5.2.21 pr.; (lis in iudicium de­ducta et a reo deserta) 3.5.30.2; (des. iudicii publici quaestionem) 50.2.6.3; (desertio) 48.16.1.13; (desertor) 48.16.1.7; 48.16.1.12; (des. revertendi consuetu-

dinem) 41.1.5.5; (des. usum fructum) 43.16.3.14; (desertiores partes provin­ciae) 48.22.7.9

Desertio - см. deserere

Desertor - см. deserere

Deservire - (ad usus, usibus) 30.39.8; 33.7.12.19; 33.9.3.7; (ii, qui certamini­bus sacris deserviunt) 3.2.4 pr.; (per dissimulationem [deservire et] tueri vel sua vel aliena) 4.3.1.2; (mancipia, quae pupillis deserviunt) 27.2.3.2

Desiderare - (desid. ab aliquo, ut caveret, caveri sibi, cautionem) 7.5.7; 39.2.13.11; 39.2.20; (a praetore vel praeside desid. in possess, mitti) 39.2.4.9; (des., ut ad­versarius actiones suas cedat) 6.1.63; (des. exhiberi rationes, tabulas) 43.5.3.10; (des. in intergr. restitui, in integr. res­titutionem) 4.4.3.1; 4.4.11.2; 4.4.34.1; (dantni interfecti satis desid.) 3.3.35.3; (editionem desid. ab argentariis) 2.13.6.1; (desid. actionem) 9.3.5.5; (interdictum) 3.3.40 pr.; (sumptus sibi desid.) 3.5.26pr.; (custodiam desiderare) 18.1.35.4; (cum tu haberes, quod ego desiderarem)

18.1.1 pr.; (desidero, res commendatae cui restitui debeant) 16.3.26 pr.

Desiderium - (desiderium suum vel ami­ci sui in iure apud eum, qui iurisdic­tioni praeest, exponere: vel alterius de­siderio contradicere) 3.1.1.2; (ut om­nium desideria audiantur, ne forte... mediocres desideria sua non proferant) 1.16.9.4; (rescribere ad desiderium ali­cuius) 1.16.4.5; 2.4.15; (omnia provin­cialia desideria... ad officium prae­sidum pertinent) 1.18.11

Desidia - (culpae nomine teneri, i.e. de­sidiae atque neglegentiae) 17.2.72; (ne alterius dolus aut desidia aliis noceat) 9.4.26.6; (des. custodis) 48.3.12 pr.

Desidiosus - 21.1.18 pr.

Designare - (in actione designari oportet, cuius dolo factus sit) 4.3.15.3; (si in rem aliquis agat, debet designare rem)

6.1.6 pr.; (ex novis legibus heredita­tes... sic deferuntur, ut personae natu­raliter designentur) 4.5.7 pr.; (cum

«mihi aut Titio» stipulor, dicitur aliam quidem rem in personam meam, aliam in Titii designari non posse) 45.1.141.5; (testamento design, alicui aliquam nup­tiis) 35.1.101 pr.; (Seius consul desig­natus est, deinde ex calendis Ianuariis consulatum ingressus est) 35.1.36 pr.; (praeturam petere et praetorem desig­nari) 1.14.3

Designatio - (complures amicos eodem nomine habere et ad designationem singulari nomine uti) 28.5.63.1

Designator - 3.2.4.1

Desinere - (desisse non videtur, quod nec incipit) 35.1.96; (desinere per­tinere usum fr. accipiemus, etiamsi nec coeperit pertinere) 7.9.1 pr.; 7.9.3.1; (iisdem modis res desinunt esse nostrae, quibus adquiruntur) 41.7.1; (desin. possidere) 41.2.3.17; 41.2.17.1; (eum, qui vi alterum deie- cit, et... desinere vi possidere et in­cipere precario) 43.26.6.3; (non po­test efficere, ut qui semel heres exti- tit, desinat heres esse) 28.5.89; (de­perditum intellegitur, quod in rerum natura esse desiit) 5.3.21

Desistere - (destitisse videtur non qui distulit, sed qui liti renuntiavit in to­tum: desistere enim est de negotio ab­stinere, quod calumniandi animo insti­tuerat) 5.1.10; 4.4.20.1; 4.4.21; 5.2.8.14; (destitisse eum accipiemus, qui in to­tum animum agendi deposuit) 48.16.13; 48.16.1.1; 48.16.1.7; 48.16.1.14; 48.16.2; 48.16.4; 48.16.6; 48.16.12; 48.16.15 pr.; 48.16.15.3-4; 48.5.2.1; 48.5.12.3; 48.5.40.6; 48.5.41.1; (delator facta denun­tiatione destitit) 44.3.10 pr.; 49.14.22.3; (is, cuius accusator destiterit) 50.5.6.2; (SCtum, quo poena in desistentem statuitur) 47.15.3.3

Desolvere - 40.5.41.9

Desperare - (de vita) 25.2.21 pr.; (des­peratio) 48.20.7.2

Despicere - (locus, ex quo despicitur)

43.21.1.3

Despoliare - 24.1.31.7

Despondere - (constat et absenti absen­tem desponderi posse) 23.1.4.1; (sibi desp. aliam) 24.2.11.2; (si senator lib­ertinam desponderit vel tutor pupil­lam... et duxerit... putem etiam spon­salia improbanda) 24.1.32.28; (non est matrimonium, si tutor vel curator pu­pillam suam... non desponsam a pa­tre... ducat uxorem) 23.2.66 pr.; 48.5.7 pr.

Destinare - (silva concidendo, pastui pe­cudum destinata) 32.55.2; 50.16.30.5; (servi ad coipus tuendum destinati) 50.16.203; (destin. servum, instrumen­tum agro alicui) 28.5.35.3; 33.7.12.14; (locus publicis usibus, sepulturae des­tinatus) 11.7.2.5; 11.7.8.2; 43.8.2.5; 50.16.17 pr.; (patrimonium certis on­eribus destinatum, ut puta alimentis praestandis) 5.1.50.1; (pecunia kalen- dario destinata) 32.64; (doti, nuptiis destin. aliquid) 23.3.7.3; 23.3.68; (con­cedere iter aquae, non destinata parte, per quam ducerem) 8.3.21; (testamento dest. tutores, quis tutorem tutelam gerat) 26.7.3.1.; 26.7.3.5-6; (inter ma­ritum futurum et destinatam uxorem convenit) 23.3.7.1; (sibi despondere alium vel destinare) 24.2.11.2; (uxor a patre desponsa destinatave; testamento destinata) 23.2.36; 23.2.66 pr.; (prin­ceps, qui iudicem destinavit) 4.4.18.4; (in provinciam destinatus) 5.1.2.3; (des­tin. domicilium transferre) 2.15.8.9; (qui destinavit rem petere) 6.1.24; (ex­sequi actionem, quam destinavit) 10.4.9.5; (qui condicionem destinans inserere non addidit: si, cum Primum heredem ex parte dimidia scribere des- tinasset, Primum et Secundum scripsit) 28.5.9.5; 28.5.9.7; (destinatum habere mutare testamentum) 26.7.55.4

Destinatio - (quae animi destinatione agenda sunt) 50.17.76; (concubinam aestimari) 25.7.4; (destinationem diri­gere in aliquem) 31.77.10

Destituere - (caecus aversa sella destitu­tus) 3.1.1.5; (destit. supremas defuncti

preces) 36.1.57.3; (destit. crimen iudi­cii pubi.) 47.15.3.3; (destitui viris et viribus) 50.4.3.15; (testamentum des­titutum) 28.6.38.3; 35.2.73 pr.

Destrictus; destricte - (destricte edicere, denegare) 3.3.13; 4.8.15; (destricte pro­bandum est) 4.4.7.8; (destricte haberi) 48.18.1.26

Destringere - (neque aequum est iudicio destringi eum, qui sine iudice dare pa­ratus est) 46.7.16

Destruere - (domum, opus) 30.65.2; 39.1.22; (destr. quod semel remisit cre­ditor) 2.14.7.10

Desuetudo - (...receptum est, ut le­ges... etiam tacito consensu omnium per desuetudinem abrogentur) 1.3.32.1; (in desuetudinem abire) 9.2.27.4;

11.1.1

Desultor - 19.5.20 pr.

Detegere - (collisionem) 40.16 tit.; (co- niurationem, conspirationem) 35.2.39; 48.3.13; 48.4.8; (error, qui imperitiam detegit) 2.1.15

Detentio, detentatio - см. detinere Detergere - (perticae quibus araneae de-

terguntur) 33.7.12.22

Detenninare - (determ. iter, viam) 8.3.13.1; (tempora edicto determinata: praetor causa cognita tempus determinabit) 29.1.15.6; 39.2.15.7

Determinatio - (iter actus sine ulla deter­minatione legatus) 8.3.13.1; 29.1.15.6

Deterrere - (deterr. a facinoribus) 48.19.28.15; 16.3.31 pr.

Deterrimus - см. deterior

Detestari - (detestatio, detestatum) 50.16.39.2; 50.16.40 pr.; 50.16.238.1

Detexere - 34.2.22

Detinere - (homo liber detentus; in servitute detineri) 4.6.11; 4.6.15 pr.; (actio datur adversus eum, qui detin­uit) 2.11.2.9; 2.11.3; (ne corpora aut ossa mortuorum detinerentur) 11.7.38; 47.12.3.4; (detineri in tutela) 27.1.31.3; (ius servitutis... aut usu detineri aut non utendo deperire) 8.6.6.1; (ager detentus) 8.3.25; (fines publicos)

50.10.5.1; (detentio, detentatio) 4.6.15.3;

25.1.5 pr.; (servitutis dari) 43.25.1.5

Detondere - (lana detonsa) 41.3.4.19 Detorquere - (crimen detorq. in alium)

29.5.3.14

Detractare - 1.18.7; 22.5.19 pr.; 37.14.19; 40.5.22.2; 48.2.12 pr.

Detractio - см. detrahere

Detrahere - (si vis fluminis partem ali­quam ex praedio detraxerit) 41.1.7.2; (ex fundo aliquid detrahere et alii fundo adicere) 30.24.3; (detrah. ex ae­dibus) 30.41.5; 24.1.63; (detrah. lapi­des inaedificatos) 6.1.43; (tegulas) 19.1.18.1; (statuas) 48.19.24; (detrah. legatis vel adicere) 34.4.32 pr.; (obli­gationi adicere vel detrah. aliquid) 45.1.1.3; (pacta, quae detrahunt aliquid emptioni) 18.1.72 pr.; (partem detrah. legi) 50.16.102; (legislator detraxit ei conubium) 24.2.11 pr.; (detrah. insignia militaria) 3.2.2.2; (fidem) 48.18.1.24; (condicionem) 34.4.3.9; (vis fiebat mentio... postea detracta est vis men­tio) 4.2.1; (detracta fundi mentione; detracto verbo) 28.5.9.13-14; (detracto arbitrio) 23.3.69.4; (detracta noxae de­ditione agere, teneri) 9.4.4.3; 9.4.5; (legatis, legatariis detrah. quartam partem) 35.2.73 pr.; 35.2.73.5; (fun­dum detracto usu fructu stipulari, ven­dere, legare) 7.1.36.1; 7.1.54; 7.4.17; 7.6.4; 33.2.19; 45.1.56.7; (detractio impensarum) 37.7.1.5; (detr. ex le­gatis) 6.1.76.1; (sine ulla detractione soluta legata) 35.2.15.2

Detrectare - (detrectandi testimonii causa abesse) 22.5.19 pr.; (detrect. manda­tum tutelae officium) 26.7.39.6; (onera civilia) 27.10.6; (munus militiae) 49.16.4.10; (fungi munere) 50.4.9; (plena defensio accipietur, si et iudi­cium non detrectetur et iudicatum solvi satisdetur) 4.6.21.3; (abesse sine de­trectatione) 48.5.16.1-2

Detrimentum - (aequum est neminem cum alterius detrimento fieri locuple­tiorem) 12.6.14; (verba edicti: «quanti

ea res erit» опте detrim, recipiunt) 11.3.11; (quod te mihi dare oporteat, si id postea perierit... tuum fore id detrim. constat) 12.1.5; 13.6.20; (detri­menta fatalium) 33.7.3 pr.

Detrudere - (in carcem detrud. aliquem) 4.2.22; (detiude de via) 41.3.4.27

Deunx-28.5.50.2

Deurere - (silvam) 19.2.29; (armamenta deusta) 14.2.6

Deus - (erga deum religio) 1.1.2; (per deum iurare) 12.2.3.4; 12.2.33; (deo dari, consecrari: donatum deo immor­tali) 24.1.5.12; 48.13.4.1; (legata, quae deo relinquunto) 35.2.1.5

Devehere - (merces) 14.2.10.1; 28.5.35 pr. Devenire - (servus, qui in fidem alicuius

devenit) 37.15.3; (discreta sunt iura, quamvis plura in eandem personam devenerit) 34.9.22; (verborum obliga­tio resolvitur... cum in eandem pers. ius stipulantis promittentisque devenit) 46.3.107; (devenit ad aliquem heredi­tas) 20.6.15; (persecutio) 50.17.68

Deversari - 50.1.27.1

Deversorium, diversorium - 7.1.13.8; 20.2.3 Devertere - (in caupona gratis devert.)

4.9.6 pr.

Deverticulum - (devert. fluminis) 41.3.45 pr.; 44.3.7

Devincere - (hostibus devictis) 41.1.16

Devirginare - 1.18.21

Devocare - (pupilli statum in dubium

devoc.) 37.10.1.11

Devolvi - (anulus in Tiberim devolutus) 19.5.23; (lumen in aedes devolvi) 8.2.17.2; (devolutus in summam eges­tatem) 48.20.7 pr.; (devolvi in tutelae iudicium, actionem) 26.7.9.1; 27.5.1.5; (si coeperit (tutor) negotia adminis­trare post tutelam finitam, devolvi iudi­cium tutelae in negot. gest. actionem) 27.3.13; (tutela devoluta ad aliquem) 26.2.11.1; (hereditas devoluta ad aliq.) 5.1.51; 37.9.1.7; 46.3.96.4; 49.14.9; (ad fiscum) 34.1.2.1; 49.14.45.11; (suc­cessio devoluta ad sequentem gradum) 32.1.9; (bona devoluta ad aliquem)

32.32; (possessio iure successionis de­voluta ad aliq.) 31.77.29; (dominium devolutum ad aliq.) 43.24.13.5

Devorsorium - 20.2.3; см. deversorium Dextans - 28.5.48.2; 28.5.512 Diacopus-47.11.10 Diaetarius-4.9.1.3; 33.7.12.42 Dialecticus - 35.2.88 pr.

Diarium - 34.1.21 Diatretus - (calyx diatr.) 9.2.27.29 Dicare - (rem religioni dic.) 24.1.5.8 Dicere - (in senam sententiam dicere;

ordo sententiarum dicend.) 1.9.12.1; 1.13.1.3; 50.2.2.1; (convicium dic.) 47.10.15.11; (convicii dictio) 47.10.11.7; (dic. testimonium) 22.5.1.1; 22.5.3.5; 22.5.4-5; 22.5.8; 22.5.16; 22.5.18; 22.5.21.1; 22.5.25; (dicto audiens) 21.1.19 pr.; 44.7.20; (tractari potest... et recte dicetur) 14.5.3; (quaerebatur... dixi, dicendum est) 2.1.19 pr.; 36.1.2; (quaeris... dico) 23.4.28; (vulgo dici­tur) 14.6.4; (solemus dicere) 2.14.10.2; (potest dici) 2.1.9; 3.5.21; (fortius gen­eraliter dicendum est) 1.12.1.2; 1.12.1.5; 1.12.1.10; 2.7.2; 2.11.14; 4.4.3.6;

5.3.7 pr.; 47.8.2.23; (dicere et probare) 3.3.25; 5.1.67; (se liberum dicere; se ex libertinitate ingenuum dic.) 5.3.7.2; 22.3.14; (inofficiosum, falsum, irri­tum, ruptum dicere testamentum; fal­sos codicillos esse dic.) 5.2.3; 5.2.6 pr.; 5.2.8.12; 5.2.8.14; 34.9.5.1; 34.9.5.6-9; 34.9.7; 34.9.15; 38.2.6.1; 38.2.19 pr.; (dic. de inofficioso, falso testamento) 4.3.9.2; 37.4.10.5; 48.2.18; (dic. certam causam appellandi) 49.1.3.3; (causam possessionis) 5.3.13 pr.; (ex vinculis causam dic.) 29.5.25.1; (ius dicere) 1.2.2.23; 1.2.2.28; 2.1.1; 2.1.10; 2.1.14; 2.1.18; 2.1.20; 2.2.1.2; 2.3 tit.; (sen­tentiam dic.) 2.12.1.1; 4.8.32.1; 4.8.32.4;

4.8.32.7 sqq.; 42.1.55; 42.1.57; 48.19.9; 48.19.11; 49.4.1.7; (vindicias dic. secun­dum aliquem, see. libertatem) 1.2.2.24; (multam dic.) 1.18.6.9; 4.8.32.12; 49.3.2; 50.16.131.1; (multae dicendae ius) 5.1.2.8; (legem dic.) 18.3.5; 18.5.10 pr.;

50.16.126; (testamento legem dic.) 28.1.14; 30.114.14; (nemo eam sibi potest legem dicere, ut a priore ei re­cedere non liceat) 32.22 pr.; (in lege dicere) 18.1.6.1; 18.1.40 pr.; 18.1.40.1; (si in venditione quis dixerit servas fore aedes, quas vendidit) 8.4.6.3; (quidquid venditor accessurum dixerit) 19.1.27; 18.1.40.5; (dic. condicionem) 18.1.6.2; (modum) 19.1.2 pr.; (si nihil dictum est, ab arbitro statuendum est) 8.3.13.2; 12.1.22; 21.1.1.1; (dictum a promisso sic discernitur: dictum acci­pimus, quod verbo tenus pronuntiatum est nudoque sermone finitur: promis­sum autem potest referri et ad nudam promissionem) 21.1.19.2; 21.1.14.9;

21.1.18.1- 2; 21.1.19; 21.1.38.10;

21.1.47 pr.; 21.1.52; 4.3.37; (ex eo, inde dici) 50.16.31; 50.16.49; 50.16.59; (dici abusive, proprie, improprie) 50.16.15; 50.16.67 pr.; 50.16.71 pr.; 50.16.106; 50.16.130; 50.16.191;

(duobus, tribus modis dici) 50.16.18; 50.16.188 pr.

Dicio - (provinciae in dicionem vener­ant) 1.2.2.32

Dicis gratia, causa - (dicis gratia nume­rationis loco intercedant) 13.6.4; (dicis gratia auxilium ferre) 29.5.1.34

Dictare - (sive ipse scripsit sive scriben­dum dictaverit) 28.5.9.1; (subscriptio: «quod illi dictavi et recognovi») 48.10.1.8; 48.10.15.1; 48.10.15.3; (per servum suum... dictante testatore le­gato honorari) 48.10.15 pr.; (...miles notario suo testamentum scribendum notis dictavit... quaero, an haec dicta­tio valere possit) 29.1.40 pr.; (aequitas, iuris disciplina dictat) 15.1.32 pr.; (ip­sius rebus dictantibus) 1.2.2.11; (diet, (alicui) actionem, iudicium) 4.4.3.1; 4.8.32.9; 9.4.22.4; 17.2.65 pr.; 21.1.30 pr.; 42.6.7; 43.3.1.4; 45.1.112pr.; 46.7.13.1; (edere est... copiam describendi face­re... vel dictare) 2.13.1.1

Dictatio - см. dictare

Dictator-1.2.2.18-19; 1.11.1 pr.

Diducere - 37.4.13.3

Diensis - 50.15.8.8

Dies - (cuiusque diei maior pars est ho­rarum septem primarum diei, non su­premarum) 50.16.2.1; (hora sexta diei) 41.3.7; 28.2.25.1; 33.1.2; (more Ro­mano dies a media nocte incipit et se­quentis noctis media parte finitur; itaque quidquid in his XXIV horis, i.e. duabus dimidiatis noctibus et luce me­dia, actum est, perinde est quasi quavis hora lucis actum esset) 2.12.8; (conti­nuis diebus) 40.7.4.5; 9.2.51.2; (dies utiles) 38.15.2 pr.; 38.15.2.1; (prior, posterior dies; extremus dies mensis) 50.16.98; (tertio quoque die) 43.28.1 pr.; (alternis diebus) см. altemus; (ali­menta sive in menses singulos sive m dies sive in armos relicta) 2.15.8.3; (et diem et horam denuntiatione com­plecti) 43.24.5.1; (adiecto die et con­sule; sine die et consule) см. consul; (circa diem duplex inspectio est: nam vel ex die incipit obligatio aut confer­tur in diem) 44.7.44.1; (dies certus, certa, dies incertus, incerta) 12.6.16.1; 30.30.4; 35.1.1; 36.2.21 pr.; 38.4.13.3; 46.3.70; (actus legitimi, qui non recipiunt diem vel condicionem) 50.17.77; (quoti­ens in obligationibus dies non ponitur, praesenti die pecunia debetur .. .verum dies adiectus efficit, ne praesenti die pecunia debeatur: ex quo apparet diei adiectionem pro reo esse, non pro stipulatore) 45.1.41.1; (in diem debitor adeo debitor est, ut ante diem solutum repetere non possit) 12.6.10; (ex die, in diem accipere, dare) 28.5.9.17 sqq.; (hereditas ex die vel ad diem non recte datur) 28.5.34; (posse usum fr. ex die legari et in diem constat) 7.3.1.3; (dies cedit, venit, pendet) см. эти слова; (dies alicui non procedit) 37.1.9; (diem (compromissi) proferre; si dies exitura est) 4.8.16.1; 4.8.27 pr.; 4.8.33; (dies actionis exit) 2.7.4 pr.; 2.12.3; 4.6.1.1; 4.6.21 pr.; 36.1.51 pr.; (dies iudicii) 2.11.2.3; (in, ad diem addicere) см. addi­

cere; (dies solvendae pecuniae, usura­rum, operarum) см. cedere; (sua quaque die pecunia soluta; omnium pensio­num dies) 13.7.8.3; (nisi sua quaque die usurae exsolverentur) 22.1.12; (dies, in quem solutio concepta est; dies so­lutionis) 2.13.1.2; (dies, dies ultimus; diem suum, ultimum obire; diem fun­gi) см. obire, fungi

Differentia-9.4.2.1; 13.4.8; 50.16.58 pr. Differre - (nihilum diff. ab aliquo) 9.2.55;

(diff. controversiam, iudicium, quaes­tionem, causam in tempus pubertatis) 37.9.7.1; 37.10.1 pr.; 37.10.1.10-11;

37.10.3.1- 2; (dilationem pati) 24.3.24.2; (capere) 45.1.73 pr.; (quod dilatio­nem nec modicam exspectare possit)

26.7.7 pr.; (in pecuniariis causis omni­bus dilatio singulis causis plus semel tribui non potest: in capitalibus autem reo tres dilationes, accusatori duae dari possunt) 2.12.7; 2.12.10; 5.1.45 pr.; 49.1.28.1; (exceptiones dilat.) 44.1.3; (innoxios dimittat et nocentes differat) 48.1.12

Difficilis; difficile, difficiliter, difficulter - (diffiliciorem facere navigationem, sta­tionem) 43.12.1.15; (esse in difficili) 28.2.29.15; 28.5.4.1; (difficile esse, ut) 2.14.9 pr.; 21.1.38.4; (difficilius dari actionem) 20.1.1 pr.; (non difficulter existere testes) 29.1.24

Difficultas - (difficultatem habere, fa­cere) 36.1.65.7; 44.2.6

Diffidere - (diff. crimini, quod movet) 48.16.1.13

Diffindere diem - (diem iudicii esse diffusum) 2.11.2.3

Diffluere-43.22.1.9

Diffundere - (diff. vinum) 32.60.2; 33.6.6; 33.6.15; (aqua diffusa) 43.12.1.15; (ser­vitus ita diffusa, ut omnes glebae servi­ant) 8.3.13.1; (tutela tam diffusa et ne­gotiosa, ut pro pluribus cedat) 27.1.31.4; (negotia diffusa) 26.7.24 pr.

Digerere - (libri digesti) 1.2.2.44 Digitus - (cui dig. de manu aut de pede

praecisus sit; si quis plures digitos

habeat sive in manibus, in pedibus) 21.1.10

Dignitas - (dignitatis inlaesae status)

50.13.5.1- 2; (dignitate et fama domus integra manente) 11.3.14.1; (publice interest partus non subici, ut ordinum dignitas familiarumque salva sit) 25.4.1.13; (in testimoniis dignitas, fi­des, mores, gravitas examinanda est) 22.5.2; 22.5.3.1; (inter uxorem et con­cubinam «sane nisi dignitate nihil in­terest») 32.49.4; (qui dignitate excellit; qui sunt in aliqua dignitate positi) 4.3.11; 26.10.3.16; (qui inferioris dig­nitatis est; dignitas senatoria, consu­laris, clara, clarissima) 1.9.6.1; 1.9.8; 1.9.13; 4.2.23 pr.; (municipalis) 50.1.22.5; (in filio fam. nihil dignitas facit, quo­minus SCtum Macedon, locum habeat: nam etiamsi consul sit vel cuiusvis dignitatis, SCto locus est) 14.6.1.3; (tales patrono operae dantur, quales ex aetate, dignitate aestimari debent) 38.1.16.1; 38.1.50 pr.; (quod dignitatis nomine a patre datum est) 37.6.1.16; (patria dignitas quaesita per adoptio­nem) 1.7.13; (secundum dignitatem mancipiorum alere et vestire) 7.1.15.2

Dignoscere - 2.4.25; 39.4.3.2; 46.8.16 pr.;

50.16.99.2

Dignus - (dignus notari infamia; venia dig­nus) 3.2.11.4; 11.1.11.10; (seivus quin­decim dignus; mancipia singula quinis digna) 24.1.28.3; 24.1.31.3; (fundus de­cem, quinquaginta, centum dignus) 35.2.19; 35.2.65; 35.2.88 pr.; (ne... mi­nus percipiat, quam dignum erit eum consequi) 1.7.17.3; (digna poena puniri; poenam pati dignam suae personae) 48.13.4.2; 49.14.18.9; (digne) 48.19.31 pr.

Digredi - (digr. de possessione) 41.2.44.2

Diiudicare - 45.1.91.1; 4.3.9.3

Dilabi - (aedificium dilapsum) 1.8.6 pr.;

(continere aquam sic, ne dilabatur)

43.22.1.9

Dilacerare - (dilac. bona sua) 27.10.1 Dilapidare - (tueri bona, ne dilapidaren­

tur) 26.4.1 pr.

Dilatare - (dilat. aquam, rivum, iter et ac­tum) 43.12.1.15; 43.19.3.15; 43.21.1.11

Dilatio, dilatorius - см. differre Dilectus - 48.4.3; 49.16.4.10; 49.16.4.12;

(citra delectum) 23.2.43.1; 40.7.36

Diligens; diligenter - (existimo te... non solum bonam fidem, sed etiam dili­gentiam praestare debere) 18.1.68 pr.; (non dolum solummodo, set et dili­gentiam debere) 50.8.8; (culpa qualiter sit aestimanda... an etiam, quae levis est, an a numquid et diligentia quoque exigenda est) 30.47.5; (et dolum et culpam et diligentiam et custodiam in totum praestare debere) 13.6.5.15; (in rebus commodatis [talis diligentia] praestanda est, [qualem quisque dili- gentissimus pater fam. suis rebus ad­hibet,] ita ut tantum eos casus non praestet, quibus resisti non possit) 13.6.18 pr.; (custodiam commodatae rei [etiam diligentem] debet praestare) 13.6.5.5; ([exactissimam diligentiam custodiendae rei] praestare) 44.7.1.4; ([diligentiam praestare exactiorem, quam in suis rebus adhiberet]) 18.6.3; ([om­nem diligentiam] praestare) 39.2.38 pr.; ([talem diligentiam praestare debere qualem in suis rebus]; praestare dolum et culpam [et quantam in rebus suis diligentiam]) 10.2.25.16; 17.2.72; 23.3.17pr.; 24.3.24.5; 27.3.1 pr.; (si quis non ad eum modum, quem homi­num natura desiderat, diligens est... fraude non caret: nec enim salva fide minorem is quam suis rebus diligen­tiam praestabit) 16.3.32; (culpa abest, si omnia facta sunt, quae diligentis- simus quisque observaturus fuisset) 19.2.25.7; (prudens et diligens pater fam.; [homo diligens et studiosus pater fam.]) 19.1.54 pr.; 22.3.25 pr.; (dili­genter negotia gerere) 27.4.3.7; (ratio­nes tractare) 40.4.8; (iuris civilis anxie diligens) 37.14.17

Diligere - (dii. aliquem fraterna caritate) 28.5.59.1; (ingenuam dii. honore pleno)

34.9.16.1

Dilucidus - (dilucidae probationes)

40.9.14.5

Dimidiatus - (duae dimid. noctes) 2.12.8 Dimidius - (ex parte dim. heredem esse;

pars dim. hereditatis) 5.3.25.15; 5.4.3; 5.4.9; 50.16.142; (dim. portio legati)

31.89.2

Diminuere, diminutio - см. deminuere Demissoriae litterae, demissorii libelli -

49.6 tit.; 50.16.106

Dimittere - 50.16.106; (dimitt. uxorem in adulterio deprehensam; mulier repudio dimissa) 4.4.37.1; 40.9.14.2; (legatum demitt. de provincia) 1.16.10.1; (ab ex­ercitu dimitti) 3.2.2; (dimitt. custodiam) 48.3.10; 48.3.12 pr.; 48.3.14.2; (innox­ios) 48.1.12; (damnatos) 48.19.31 pr.; (maritus, qui... adulterum dimisit) 48.5.30 pr.; (filium potestate dimitt.) 1.7.28; (filium a semet dimitt.) 35.1.8; (incertum dimitt. interroga­torem) 11.1.11.7; (dimitt. possessio­nem) 41.2.18.1; 41.2.38 pr.; (pignus, ius pignoris) 42.1.15.4-5; 50.17.158; (dimitt. debitorem) 50.9.4 pr.; 4.3.19; (libertus, qui operarum obligatione di­missus est) 38.1.41; (cum tertius creditor primum de sua pecunia dimi­sit, in locum eius substituitur in ea quantitate, quam superiori exsolvit) 20.4.16; 20.5.1; 42.8.10.1; 42.8.15-16; (dimitt. creditorem ex pecunia) 31.72; (nummis) 32.38 pr.; (pretio accepto) 27.10.7.1; (ex fructibus) 23.4.28; (le­gatis dimissis) 29.4.6 pr.

Dinoscere - см. dignoscere

Dinumerare - 2.11.1; (dinumeratio itin­eris) 2.11.1; 50.16.3 pr.; (temporis) 4.6.38

Directus; directo - (linea in directum tra- ucta) 41.1.29; (solum relictum ad dire- tum) 43.8.2.21; (directo dare liberta- eni; ex dii ccto ad libertatem pervenire) 40.4.56; (liberta directa) 29.4.12 pr.; 29.4.28; 29.7.2.2; 36.1.11.2; 36.1.17.13; 36.1.23.1; (institutio, substitutio di­recta) 29.1.19 pr.; (directo substituere) 28.6.15; (actio directa, iudicium di­

rectum) 3.3.27.1; 3.5.46.1; 9.2.13 pr.; 23.4.26.3; 44.7.37 pr.; (actio directa competit) 24.3.45; (directo vindicare, utilis in rem actio) 24.1.55; (electio erit actori utrum directo agere velit... an praetoria) 9.4.26.2; (actio contraria) см. contrarius; (actio directa commo­dati, depositi, pigneraticia, mandati, negotiorum gestorum, tutelae) 3.5.19; (a. ad exhibendum) 10.4.3.13; 10.4.17; (a. restitutoria, rescissoria) 16.1.8.12-13; (a. noxalis) 9.4.26.4; (a. de peculio) 13.6.3.4; (quotiens iussu alicuius vel cum filio eius vel cum extraneo socie­tas coitur, directo cum illius persona agi posse, cuius persona in contra­henda societate spectata sit) 17.2.84

Dirigere - (dirig. fines per aliam regio­nem) 10.1.2.1; (dirig. viam) 8.1.9; (sulcos) 39.3.1.5; (iudex officium suum ita diriget) 10.3.7.10; (tota res ad dolum dirigenda est) 19.1.54 pr. i.f.; (dirigere se in aliena cenacula) 47.18.1.2; (dirig. petitionem, actionem adversus aliquem) 10.2.20.8; (dirig. destinationem, voluntatis intentionem in aliquem) 31.77.10; 31.77.26; (cap­tionem in aliquem) см. captio; (pignus ad partem directum) 20.4.3.2; (illum potissimum habeto, quod ad speciem directum est) 50.17.80

Dirimere - (dirimito' societas) 17.2.27; (matrimonium) 24.2.1; (agebat prae­tor... ut controversias dirimeret) 39.1.1.10; (tempora, inter quae iussus est (iudex) litem dirimere) 5.1.2.2; (calculus, qui iudicio solet dirimi) 3.2.6.7; (per mediocritatem causam dirim.) 36.3.7; (hoc опте officio iud. dirimendum est) 3.3.73; (dirim. fmes, finium quaestionem per mensores, controversiam adiudicatione) 10.1.2.1; 10.1.8.1; (quaerito'... quod sic diri­mendum est; dirim. quaestiones) 36.1.1.16; 38.2.38 pr.

Diripere - 47.9.4.1; 47.9.7; 48.6.5 pr. Diruere - (...semel aede sacra facta

etiam diruto aedificio locus sacer

manet) 1.8.6.3; 18.1.73 pr.; 39.2.24.10;

47.3.1 pr.

Discedere - 24.2.10; 24.3.35; 25.2.17.1; 50.16.191; (disc, сшп bona gratia... cum ira et offensa) 24.1.32.10; (sic ve­nire, ut confestim discedat) 5.1.19.2; (ea mente disc., ne redeat) 21.1.17.1; (disc, a signis) 4.6.45; (disc, ab emp­tione, venditione) 18.2.17-18; 18.5.2;

18.5.5 pr.; 18.5.7.1; 18.5.8; (ab obliga­tione, stipulatione) 46.2.30; 46.5.10; (a toto contractu) 4.4.47.1; (a commun­ione) 10.2.1 pr.; (ab omni controversia, contentione, a lite) 12.2.40; 12.2.42 pr.; 12.6.43; 12.6.65.1; (de, a possessione) 8.5.18; 10.2.18.6; 42.5.33.1; 42.5.35; (ab hypotheca) 20.6.5 pr.; (a causa tes- amenti) 40.5.35; (a voluntate eius qui testamentum fecit) 35.2.90; (ab iure) 46.6.12; (dominium discessit) 13.1.10.3; (usus fi\ discedit a proprietate, a per­sona aliqua) 6.1.35 pr.; 7.1.51; 10.2.15

Disceptare - (actiones, quibus inter se homines disceptarent) 1.2.2.6; (disc, iudicio bonae fidei) 22.1.1 pr.; 4.8.11 pr.; 10.4.3.13

Disceptatio - (dirimere, terminare disce- pationem) 5.1.70; 2.15.8.24

Disceptator - 4.8.3.1; 4.8.17.3 Discere - (artificium) 6.1.31; (ego didici)

2.14.27.1; 4.4.50; 5.3.19.3; 7.7.5

Discerenere - (praesentium (tutorem) ad- mistratio discerni et aestimari potest) 5.1.44 pr.; (discretas portiones coni- unctis pl ut i bus sepaiatim dare) 28.6.41.4; (sorte rem disc.) 5.1.14

Discidium-48.5.12.13; 49.15.8 Disciplina - (in disc. Augusti cavetur)

49.16.12.1; (disciplinae, in disciplinam Uaditus seivus) 32.78 pr.; 33.7.20.6; (impendere in disciplinas servi, pupilli) 19.1.13.22; 27.2.2 pr.; (in disciplinam legare aliquid) 36.2.12.5; (disciplinis vel arte instituere servum) 7.1.27.2; (cuiuslibet disciplinae praeceptores) 50.16.57 pr.; (discipl. publica) 1.11.1 pr.; 39.4.9.5; 50.4.18.7; (discipl. specta- ulorum) 1.12.1.12; (discipl. militaris, castiorum) 2.12.9; 19.2.50; 49.15.19.7; 49.16.4.15; 49.16.12.1; 49.16.13.1

Discipulus - 9.2.5.3; 14.3.5.10 Discordia - (discordiis propinquorum se-

anis prospicere) 31.77.20

Discrimen - (constitutus in discrimine vi­ae, mortis) 32.39.1; (vagari сшп discri- ine alienae existimationis) 47.10.7 pr.; (discr. est inter) 33.7.13 pr.; 45.1.38.16; (sine discrimine) 50.4.3.15

Discus - 47.2.19.1

Discutere - (discut. matrimonia, sponsa­lia) 24.1.2; 24.2.2.2; (discusso peric­ulo) 22.2.4 pr.; (discut. litem) 4.8.13.2; (iudex... nullo alio de principali causa discusso... conventionem sequetur) 2.14.40.1; (levia crimina audire et dis­cutere de plano) 48.2.6

Disertus - (iurisconsultoium disertissi­mus) 1.2.2.40

Disicere - 43.24.7.6

Disiunctim, disiunctio, disiunctivus - елі. disiungere

Disiungere - (disiunctio) 50.16.28.1; 50.16.29; 50.16.53 pr.; (disiung. con- iciones) 46.1.70 pr.; (si coniuncti disiunctive commixti sint) 30.34 pr.; (plures, diversae condiciones disiunc- im datae, positae) 28.7.5; 35.1.51; (disiunctivus) 50.16.124; (disiunc- tivo modo condiciones adseriptae; duae (lisiuiictivac condiciones) 35.1.78.1; 45.1.63; (enumeratio plurium re­rum isiunctivo modo comprehensa) 36.2.25 pr.

Dispendium - 17.2.65.6; 19.1.31 pr.;

(sine disp. domini) 6.1.37

Dispensare - (aggeres, per quos incre­menta Nili despensantur) 47.11.10; (disp. rationes) 50.16.166 pr.

Dispensator - 11.3.16; 14.3.12; 45.1.141.4; 46.3.51; 46.3.62

Disperdere - 42.8.25.7

Dispergere - (avercum) 43.24.9.3; (ne nummi dispergantur) 26.7.47.4

Disperire - 44.7.5 pr. i.f.

Dispertire -7.1.70.5

Dispicere - 1.6.1 pr.; 5.3.22; 13.7.25

Displicere - (si res ita distracta sit, ut, si displicuisset, inempta esset) 18.1.3; 43.24.11.13; (si ideo renuntiaveris, quia emptio tibi displicebat) 17.2.65.4; (non deberet displicere condicio iurisi­urandi ei, qui detulit) 12.2.34.7

Disponere - 1.12.1.12; 1.15.1; (quatenus diximus... sic hoc disponendum est) 4.2.14.10; (recte Sabinus disposuit, ut diceret) 23.3.33; (defunctus ita dispo­suit, ut) 28.5.35.3; (a testatore dispo­situm est) 30.114.14; (familiam) 33.5.7

Dispunctio - ем. dispungere

Dispungere - (dispunctio) 42.5.15; 40.7.6.7; (...dispungere est conferre accepta et data) 50.16.56 pr.

Disputare - 28.2.19; 50.4.18.26; (ratio disputandi) 9.2.51.2; (disp. de inoffi­cioso) 5.2.1

Disputatio-50.17.65; (disput. fori) 1.2.2.5; 4.8.21.6

Disquisitio - 4.6.3

Dissensio - 24.2.3; 49.15.21.1

Dissensus - см. dissentire

Dissentire - 2.14.7.19; (in ipsa emptione

dissentire sive in pretio sive in quo alio; in corpore, nomine, de qualitate)

18.1.9 pr.; 18.1.9.1; 19.1.21.2; (cumin corpus, quod traditur, consentiamus, in causis vero dissentiamus... cur ineffi­cax sit traditio?) 41.1.36; (neque ab­sens neque dissentiens adrogari potest) 1.7.24; (consentire nuptiis... dissen­tire) 49.15.12.3; (dissensu solvi socie­tatem, hoc ita est, si omnes dissentiunt) 17.2.65.3; (...emptio... quoniam con­sensu nudo contrahi potest, etiam dis­sensu contrario dissolvi potest) 46.3.80; 50.17.35

Disserere - (de adfinibus breviter disse­rere) 38.10.4.3

Dissimilis; dissimiliter - 12.6.60.1; 17.1.32; 18.1.26

Dissimilitudo - 8.2.6; 50.16.244 Dissimulare - (dissim. probationes)

48.16.1.6; (de condicione sua) 40.13.4; (rem alii obligatam dissimulata obliga­tione alii distrahere) 47.20.3.1; 6.1.30;

48.19.40; (...posse ct sine dolo malo aliud agi, aliud simulari, sicuti faciunt, qui per eiusmodi dissimulationem de­serviant et tuentur vel sua vel aliena) 4.3.1.2; (reversa post iurgium per dis­simulationem mulier) 23.4.27; 1.16.9.2; (de modo poenae eius) 1.18.14; (in­iuriarum actio dissimulatione aboletur)

47.10.11.1

Dissipare - (aedificium) 47.9.3.7; (bona sua, substantiam suam) 17.1.38.1;

27.10.1 pr.; 36.3.18 pr.; (dotem) 24.3.22.8

Dissolutio - см. dissolvere

Dissolutus - елі. dissolvere

Dissolvere - (dissolv. aedificium) 6.1.23.7;

(navem) 32.88.2; 45.1.83.5; 47.9.6; (ornamentum dissolutum aut transfigu­ratum; dissolutio ac peimutatio) 7.4.10.6; 34.2.6.1; (dissolv. vinculum, obligatio­nem) 46.3.69; 46.3.89 pr.; 46.3.95.4; (nihil tam naturale est quam eo genere quidque dissolvere, quo colligatum est: ideo... nudi consensus obligatio con­trario consensu dissolvitur) 50.17.35; (mandatum morte dissolvitur) 46.3.108; (dissolv. donationem) 24.1.11.10; (om­nis causa et adversus reum et adversus fideiussorem dissoluta) 2.15.7.1; (dis­solvitur iudicium) 24.3.42.3; (ius so- citatis) 17.2.64; (collegia illicita... dissoluntur) 47.22.3 pr.; (adoptio dis­soluta per emancipationem) 23.2.55 pr.; (dissolv. sponalia, matrimonium) 23.1.10; 24.2.6-7; 43.30.1.5; (dissoluta negle- entia, ignoratio) 17.1.29 pr.; 21.1.55

Dissonans, dissonus - (dissonantes, dis­sonae sententiae) 40.1.24 pr.; 42.1.38 pr.

Distare - 8.2.38; (corpora, capita distan­tia) 6.1.23.5; 8.5.8.2; 50.16.115

Disterminare - 10.1.4.10

Distinctio- 12.1.11 pr.; 14.2.4.2; 19.2.35 pr.;

49.17.15.2

Distinguere - 33.3.4; 2.14.7.14; 3.5.5.8; 4.4.7.3

Distractio - елі. distrahere

Distrahere - (...qui solvit per errorem, magis distrahendae obligationis ani­mo quam contrahendae dare videtur)

44.7.5.3; (distrahitur emptio) 19.1.11.6; (societas) 17.2.27; 17.2.63.10; 17.2.65 pr.; 17.2.65.1; (matrimonium, coniunctio)

24.2.2 pr.; 48.5.39.4; (si res pupillaris vel adulescentis distracta fuerit, quam lex distrahi non prohibet, venditio quidem valet, verumtamen... distractio per in integi', restitutionem revocatur) 4.4.49; (si quo constitit... officinam conduxit ibique distraxit... defendere se eo loci debebit) 5.1.19.2; (quotiens servus venit, cum non peculio distra­hitur) 18.1.29; 18.7.1 pr.; 27.9.5.9; (si iam a debitore vel locatus erat vel venierat, servabit praetor venditionem et locationem... etsi minoris distrac­tum est vel locatum) 42.5.8.1; (prae­ponere aliquem ad mercium distractio­nem, distrahendis mercibus) 14.3.5.12; 14.3.16; (dare alicui vestem circumfe­rendam et distrahendam) 14.3.5.4; (dis­trati. aliquid ex hereditate, res heredi­tarias, hereditatem) 5.3.5 pr.; 28.5.23 pr.; 36.1.60.6; (distrah. pignus, rem obli­gatam; distractio pignoris; ius distra­hendi) 3.5.1; 4.4.9 pr.; 13.4.2.8; 20.5.8; 20.5.13; 42.1.15.5; (hanc esse iusti­tiam, quae suum cuique ita tribuit, ut non distrahatur ab ullius personae ius- tiore repetitione) 16.3.31.1

Distribuere - (actio, qua inter coheredes res hereditariae distribuerentur) 10.2.1 pr.; (distrib. legata) 35.2.73.5; (audiendi sunt (tutores), ut distribuatur inter eos administratio) 26.7.3.9; (iacturae sum­mam pro rerum pretio distribui opor­tet) 14.2.2.2; (distributio) 30.117

Distringere - (...iniquum est in plures ad- ersarios distringi eum, qui cum uno con­traxit) 15.1.27.8; 34.1.3 pr.; (si plures fi- deiussores a tutore pupillo dati sunt, non esse eum distringendum, sed m unum dandam actionem) 46.6.12; (distringi oc­cupationibus, officiorum necessitatibus) 48.16.15.5; (iudicio, valetudine) 3.3.20

Ditior - елі. dives

Diurnus - (dium, horarum aquaeductus; servitus aquae diurnae) 39.3.17 pr.;

43.20.2; (diurnus effractor, fur) 47.18.2; 48.19.16.5; (diurnae operae; officium diurnum) 33.1.2; 38.1.3.1; (quantum di­urnum sufficiat, aestimare) 26.7.47.1

Diutinus, diuturnus, diuturnitas - елі. diu Diuturnitas - (temporis diuturnitas)

23.2.57a; (ex prole filiorum diuturni­tatis memoriam in aevum reliquere) 50.16.220.3

Diversitas - (divers, mentium) 24.2.2 pr.; (rerum vel personarum) 12.2.34.8; (tem- oris) 42.5.32

Diversorium - елі. deversorium Diversus - (diversam partem adiuvare

proita causa sua) 3.2.4.4; (absente div. parte cognoscere) 5.1.71; (advocatus diersae partis) 4.8.31; (in div. partes ire) 50.16.191; (div. scholae auctores) 45.1.138 pr.; (in div. opinione esse) 28.6.38.3; (servare, dicere, probare diversum) 1.22.4; 5.2.31.3; 9.4.26.4; 47.2.81.1; (ex diverso) 2.14.28 pr.; 3.5.2; 4.4.27.1; 6.1.35 pr.; 24.3.17 pr.; (si plures arbitri diversas sententias dierint) 4.8.27.3; (diversae sententiae iudicum) 5.2.15.2; 5.2.24; (ex div. partibus heredes instituti) 35.2.21.1; (div. personae) 12.6.60.1; (div. tem­pora) 3.3.31.2

Divertere - (divortium vel a diversitate mentium dictum est vel quia in diver­sas partes eunt, qui distrahunt matri­monium) 24.2 tit.; (divortium non est nisi verum, quod animo perpetuam constituendi dissensionem fit... ideo­que per calorem misso repudio, si brevi reversa uxor est, nec divortisse videtur) 24.2.3; (divortium inter vi­rum et uxorem fieri dicitur, repudium sponsae remitti videtur) 50.16.101.1; (non recte sponsa divortisse dicitur) 50.16.191; (libellus divortii) 24.2.7; (divortii consilio res amotae) 25.2.17.1; 25.2.25; (si divortii causa donatio facta sit, valere) 24.1.11.11; 24.1.12; 24.1.60.1; 24.1.64; (libertam a patrono invito divertere non licet) 24.1.62.1; 23.2.45.5; 38.11.1.1

Dives - (ex divite pauperior effectus) 26.2.4; (interdum et ditiorem permit­tetur adoptare pauperiori) 1.7.17.4

Dividere - (communi dividundo iudi­cium) см. communis; (iudicium divi­sionis) 31.77 pr.; (divid. hereditatem; divisio hereditatis, instrumentum di­visionis) 10.2.41; 10.2.57; 26.8.20; 45.1.122.6; (divid. societatem) 10.3.16; (divisio bonorum et aeris alieni) 2.14.40.2; (divid. aquam, divisio aq­uae) 43.20.5 pr.; (divid. administra­tionem, tutelam) 3.5.25; 26.7.3.9; (plu­res magistri (non) divisis officiis) 14.1.1.13; (divid. actiones, dividitur actio, obligatio inter fideiussores, tu­tores; beneficium dividendae actionis, auxilium divisionis) 27.7.7; 46.1.10.1; 46.1.26; 46.1.27.4; 46.1.51.2; 46.6.12; (si omnes simul gesserunt tutelam et omnes solvendo sunt, aequissimum erit dividi actionem inter eos pro portioni­bus virilibus exemplo fideiussorum) 27.3.1.11; (duos promittendi reos di­visis actionibus convenire) 45.2.11 pr.; (pro parte divisa usum ff. constituere) 7.1.5; (praedia pro diviso... pro indi­viso communia) 27.9.5.16; (pro di­viso... pro indiviso alienus fundus) 41.2.43 pr.; (nunquam pro diviso pos­sidere potest) 6.1.8; (dividi non posse, divisionem non recipere, admittere) 8.5.4.4; 9.2.27.2; 10.2.25.9; 21.1.31.6; 32.11.24; 35.2.1.9; 35.2.7; 35.2.80.1; 45.1.2.1-2; 45.1.72 pr.; 46.4.13.1; (di­visio annonae) 50.4.1.2; (quod ad divi­sionem singulorum civium relictum est) 30.122 pr.; (decurionibus divisio­nes dari velle) 33.1.23

Dividuitas - (dividuitatem non recipere)

35.2.80.1

Divinare-9.2.31; 17.1.29.2

Divinatio - 47.10.15.13

Divinus - (vis div.) 39.2.24.4; (div. do­

mus) 48.16.12; (div. indulgentia) 1.4.3

Divisio - см. dividere

Divisus - (quod divisum praestari potest) 45.1.85 pr.

Divortisse, divortium - см. divertere

Divulgare - 16.3.1.38

Divus - (divi principes) 48.17.3; 27.9.14;

(divi fratres) 1.8.6.1; 1.8.7; 2.4.3; 47.22.1.1; 48.19.8.1; 48.19.26-27

Docere - (servum doc. artes, artificium) 25.1.6; 32.12; (vir doctissimus) 1.5.12; (doctor et melior) 10.4.19; (de usu aquae... praesidem doceri oportere) 50.13.2; (si praetor doctus sit) 33.1.7; (qui dolo dicit factum aliquid, licet in exceptione, docere dolum admissum debet) 22.3.18.1; 44.4.2.1; (doc. im­merentem se praeteritum) 5.2.5; (se circumventum, circumscriptum doc.) 4.4.7.3; 12.2.9.4; (doc. de iure)

8.5.10 pr.; 20.4.16 pr.

Docilis - 21.1.37

Doctrina - (impendere in doctrinam) 24.1.28.1; (studiosus alicuius doctri­nae) 10.4.19; (fiducia doctrinae) 1.2.2.47

Dodrans - (bonorum) 28.5.35 pr.; (lex Faleidia liberam legandi facultatem de­dit usque ad dodrantem) 35.2.1 pr.; (omnium bonorum usum fr. posse le­gari, nisi excedat dodrantis aestimatio­nem) 7.1.29

Dolabra - 33.7.18 pr.

Dolare-50.16.235.1

Dolere-21.1.12.4

Doliaris, doliarium - см. dolium Dolium - 33.6.3.1; 33.6.45; 33.7.8 pr.;

50.16.206; (vinum dol.) 18.6.1.4; (doliarium) 18.1.35.7

Dolon-9.2.52.1

Dolor - (qui certi doloris sanitatem polli­centur) 50.13.1.3; (doloris impatientia mori malle) 29.1.34 pr.; 48.19.38.12; (impetu doloris interficere uxorem in adulterio deprehensam) 48.5.39.8

Dolosus - (hoc edicto praetor adversus varios et dolosos, qui aliis offuerunt calliditate quadam, subvenit) 4.3.1 pr.; (dolose facere, versari) 4.4.3.1; 5.3.25.5; 10.4.9.2; 11.6.3 pr.

Dolus, dolus malus - (dolus bonus) см. bonus; (nullus videtur dolo facere, qui iure suo utitur) 50.17.55; (qui iussu

iudicis aliquid facit, non videtur dolo malo facere) 50.17.167.1; (sciens dolo malo) 23.2.44 pr.; (in lege Cornelia dolus pro facto accipitur, neque in hac lege culpa lata pro dolo accipitur)

48.8.7 pr.; (falsi crimine vix possit te­neri (impubes), cum dolus m. in eam aetatem non cadit) 48.10.22 pr.; (sunt quidam, qui facere non possunt (ini­uriam), ut puta furiosus et impubes, qui doli capax non est) 47.10.3.1; (im­puberem furtum facere posse, si iam doli capax sit) 47.2.23 pr.; (dolus malus, quem semper abesse oportet in iudicio empti, quod bonae f. sit) 19.1.6.9; (illud nulla pactione effici potest, ne dolus praestetur) 2.14.27.3; 13.6.17 pr.; 16.3.1.7; 50.17.23; (cautio, stipulatio: dolum malum abesse afutu- rumque esse; clausula doli, de dolo) 45.1.22; 45.1.53; 45.1.119; 45.1.121; 46.7.19; 46.8.19; 46.8.22.7; 4.3.1.4; 47.20.3.1; 5.1.15.1; (actio doli) 4.3.1.1; 4.3.7.3; 4.3.7.6; 4.3.7.8-9; 4.3.9.4; 4.3.18.5; 4.3.19-20; 4.3.31-35; 8.5.9 pr.; 8.5.19; 11.6.2.1; 11.6.5 pr.; 11.7.14.2; 42.5.9.8; (si quis id, quod iurisdictionis perpetuae causa in albo... propositum erit, dolo m. corruperit, datur in eum... iudicium) 2.1.7; (doli m. ideo in verbis edicti fit mentio, quod, si per imperi­tiam vel rusticitatem vel ab ipso prae­tore iussus vel casu aliquis fecerit, non tenetur) 2.1.7.4; (aequissimum putavit praetor dolum eius coercere, qui impe­dit aliquem iudicio sisti) 2.10.1-3; (qui servum alienum recepisse persuasis- seve quid ei dicetur dolo malo, quo eum deteriorem faceret) 11.3.1 pr.; 11.3.3; (actio (noxalis), quae datur ad­versus eos, qui servum in potestate ha­beant, aut dolo fecerint, quo minus haberent) 9.4.12; 9.4.26.1; (qui dolo desiit possidere, pro possidente damnatur) 5.3.36.3; 6.1.52; 43.3.1.7; 50.17.131; 50.17.150; 50.17.157.1;

(eum, qui dolo m. fecerit, quo minus possit restituere, perinde habendum, ac

si posset) 43.24.15.10; 6.1.68; 24.3.25.1; (.. .videtur autem dolo facere dominus, qui, cum haberet restituendi facultatem, non vult restituere) 15.1.36; (dolum ma­lum accipere debemus, si ei ademit peculium) 15.1.21; (exceptio doli) 44.4 tit.; (generaliter dicendum est ex omni­bus in factum exceptionibus doli oriri exceptionem, quia dolo facit, quicum­que id, quod quaque exceptione elidi potest, petit) 44.4.2.5; (dolo facit, qui petit, quod redditurus est) 44.4.8; (dolo

m. ait praetor pactum se non servatu­rum. dolus m. fit calliditate et fallacia: et... dolo m. pactum fit, quotiens cir­cumscribendi alterius causa aliud agitur et aliud agi simulatur) 2.14.7.9; (.. .inest dolo et fraus) 2.14.7.10; (...dolum m. esse omnem calliditatem fallaciam ma­chinationem ad circumveniendum fal­lendum decipiendum alterum adhibi­tam) 4.3.1.2; (societas si dolo m. aut fraudandi causa co ita sit, ipso iure nul­lius momenti est, quia fides bona con­traria est fraudi et dolo) 17.2.3.3; (do­lum m. abesse... qui non tantum in eo est, qui fallendi causa obscure loquitur, sed etiam qui insidiose obscure dis­simulat) 18.1.43.2; (si venditor dolo fe­cerit, ut rem pluris venderet, puta de ar­tificio mentitus est aut de peculio, empti eum iudicio teneri) 19.1.13.4; (si quis... per machinationem obligatus est... doli exceptione uti potest) 45.1.36

Domare - (boves domiti) 33.7.8 pr.; (abi­gere domitum pecus) 47.14.3.1

Domesticus - (domestici) 21.1.31.15;

29.5.1 pr.; (domest. persona) 3.4.6 pr.; (familia domest.) 24.1.31.10; (amicus vel domest.) 50.4.4.3; (funus domest.) 2.11.4.2; (furtum domest.) 48.19.11.1; (domest. cautio) 30.103

Domicilium - 11.5.1.2; 23.2.5; 48.5.23.2; 50.1.3-6; 50.1.17.11; 50.1.17.13; 50.1.20; 50.1.22; 50.1.23.1; 50.1.27.1 sqq.; 50.1.31-32

Domina - 20.4.9.3; 25.2.1; 32.41 pr.; 33.1.19.1; 34.2.40.1

Dominatio - 1.2.2.24; 12.6.64; 29.2.78 Dominicus - (quod servus separtum a

ratione dominica habet) 15.1.5.4; (si aere alieno dominica exhauriatur pecu­lium servi) 15.1.4.5; (ex domin. causa solvere) 46.1.19; (negotium domin. gerere) 46.3.35; (institor dominiae mercis) 14.3.11.7; (pro domin. par­tibus) 14.3.13.2; (dominis usus fr. non aequis partibus, sed pro dominicis adquiritur) 7.2.1.1; 29.2.67; (si plu­rium sint aedes, quae damnose immi­nent... pro dominicis partibus conve­niri eos oportere) 39.2.40.3; (baline­um usibus dom. solitum vacare; iu- menta dominici usus causa parata) 7.1.13.8; 33.9.3 pr.

Dominium - (paterfam. appellatur, qui in domo dominium habet) 50.16.195.2; (qui furere coepit... rei suae dominium retinet) 1.5.20; (in universum domin­ium succedere) 50.16.70.1; (dom. ususfructus) 7.6.3; (dom. proprietatis) 7.4.17; 41.1 tit.

Dominulus - 32.41.4

Dominus - 24.1.57; 31.88.2; 13.5.26; 35.2.22 pr.; (procurator est, qui aliena negotia mandato domini administrat)

3.3.1 pr.; (defensor, cum satisdedit, domini loco habendus est) 3.3.10-12; 3.3.15-16; 3.3.25-26; (...si, post­quam quis constituit pro alio, domi­nus ei denuntiet, ne solvat) 13.5.27; (hereditatis dom.) 29.2.20 pr.; (he­reditas in multis partibus iuris pro domino habetur) 41.1.61; 43.24.13.5; (procurator lite contestata dominus li­tis efficitur) 3.3.30-31; 2.11.14; 49.1.4.5; (domini fructuarius) 42.5.8 pr.; (dom. proprietatis) 7.1.15.6; 7.1.72; 7.8.16.1;

7.9.9 pr.; 9.4.17.1; 9.4.19.1; 10.1.4.9; 11.7.8.4; (corporis dominus) 39.2.13.1; (dominus hereditas habebitur) 9.2.13.2; (eo animo nancisci possessionem, ut credat se dominum esse; opinione domini possidere) 6.2.13.1; 9.4.22.1

Domitianus - 40.16.1

Domincula - 47.12.3.11

Domus - (domus bene aedificata; do­mum diruere) 18.1.43 pr.; 18.1.52; (in totam domum possidendam mitti) 39.2.15.13; (instrumenta agri aut do­mus) 33.10.7.1; (domum legare) 32.86; 32.91.4-5; (...eam domum unicuique nostrum debere existimari, ubi quisque sedes et tabulas haberet suarumque re­rum constitutionem fecisset) 50.16.203; (permittit mulieri... domum denunti­are) 25.3.1.1; (domum accipere debe­mus... illic, ubi larem matrimonio collocarent) 25.3.1.2; (deductio in ma­riti domum quasi in domicilium mat­rimonii) 23.2.5; (domo expellere uxo­rem, virum) 25.2.11 pr.; (domus vi in- troita) 47.10.5 pr.; (domum accipere debemus non proprietatem domus, sed domicilium) 47.10.5.2; 48.5.9; 48.5.23.2; 11.5.1.2; (nemo de domo sua extrahi debet) 50.17.103; (nullum de domo sua in ius vocari licere, quia domus tutis­simum cuique refugium atque recep­taculum sit) 2.4.18; (domum revocatio) 5.1.2.3-4; (ex eadem domo proditi) 50.16.195.2; (dando se in adrogan- dum... cum capite fortunas quoque suas in familiam et domum alienam transfert) 37.11.11.2; (dignitas et fama domus) 11.3.14.1; (publica abolitio ob honorem domus divinae) 48.16.12; (to­tius domus eversio) 1.18.21; (quod diligens pater fam. in sua domo facit) 7.1.65 pr.; (ex consuetudine domus) 33.1.21 pr.; 33.8.23.1

Donare - (dat aliquis ea mente, ut statim velit accipientis fieri nec ullo casu ad se reverti, et propter nullam aliam causam facit quam ut liberalitatem et munificentiam exerceat: haec proprie donatio appellatur) 39.5.1 pr.; (donari videtur, quod nullo iure cogenta con­ceditur) 39.5.29 pr.; (donationis causa promittere) 39.5.22; 39.5.34; (debi­torem suum alicui donationis c. pro­mittere iubere) 39.5.21.1; (ut mihi do­nares, creditori meo delegante me pro­misisti) 39.5.21 pr.; 39.5.33.3; 42.1.41 pr.;

44.4.5.5; (donationis causa rem certam et indubitatam liberalitate remittere) 2.15.1; (animo donandi fideiubere) 2.14.32; (donat, inter virum et uxorem)

24.1 tit.; (ipso iure quae inter v. et ux. donationis causa geruntur, nullius mo­menti sunt) 24.1.1; 24.1.3.10; (mari­tus... mulieri accepto tulerit donationis causa) 24.1.5.1; (si uxor viri creditori donationis c. promiserit... perinde haberi ac si nihil promisisset) 24.1.5.4; (si uxor vel maritus exceptione quadam donationis c. summoveri voluerint... con­dicetur ei, cui donatum est) 24.1.5.7; 24.1.5.16; (mortis causa donatio) 39.6 tit.; (non videtur perfecta donatio m. c. facta, antequam mors insequatur) 39.6.32; (qui m. c. donat, se cogitat atque amore vitae recepisse potius quam dedisse mavult: et hoc est, quaere vulgo dicatur: se potius habere vult, quam eum, cui donat, illum deinde potius, quam heredem suum) 39.6.35.2; (pro donato usucapere) 41.6 tit.; (pro donato is usucapit, cui dona­tionis c. res tradita est: nec sufficit opinari, sed et donatum esse oportet)

41.6.1 pr.; (donationis c. facta vendi­tione non pro emptore, sed pro donato res tradita usucapitur) 41.6.6; (res non neglegenda nec donanda) 2.15.8.17; (causam adversariis suis donare) 50.16.212; (don. iniuriam) 47.10.17.12

Donatio - см. donare; 41.6.4

Donativum - 49.16.10.1

Donator-39.5.18.3; 39.5.19.3; 39.5.33.1; 39.5.33.3; 39.6.19; 39.6.23-24

Donum - (donatio dicta est a dono, quasi doni datio) 39.6.35.1; (dona proprie sunt, quae nulla necessitate iuris officiis et sponte praestantur) 50.16.194; 50.16.214; (donum dei) 38.1.7.3; 38.1.37 pr.; 38.1.47; 48.13.7; 50.16.53 pr.

Dormitorius - (carrucha dormit.) 34.2.13 Dos - 23.3 tit.; 24.3; 23.3.56.1; (dos

matrimonio cohaerens oneribus eius... confertur) 49.17.16 pr.; (dos praelega­ta) 33.4 tit.; (dotis collatio) 37.7 tit.; (pro

dote possidere hereditatem) 5.3.13.10; (pro dote usucapere) 41.9 tit.; (actio, iudicium dotis, de dote) 23.3.44.1; 23.3.48.1; 23.3.78.2-3; 24.3.18.1;

24.3.19; 24.3.21; 24.3.41; 33.7.2.1; 33.7.20.1; 33.7.20.3; 46.1.52.2

Dotalis - (res dotales) 23.3.54; 24.3.18; 24.3.22.13; (fundus dot.) 23.5 tit.; (im­pensae in res dotales factae) 25.1 tit.; (pacta dotalia) 23.4 tit.; (instrumentum dot.) 5.1.65; 24.3.48; 33.4.17.1; (dot. cautio) 31.89.5; (obligatio) 23.5.10

Dotare - 23.2.19; (dotata mulier) 23.3.78.2; 37.7.1.7-8

Draco - 28.5.23 pr.

Dubitanter- 15.1.9.5

Dubitare - (de sua condicione) 29.2.34 pr.; (dubitatio) 23.2.46; 35.2.73.1; 45.1.78.4;

45.1.91.6

Dubius - (de re dubia transigere) 2.15.1; (in re dubia benigniorem interpreta­tionem sequi) 50.17.192.1; (dubia in­terpretatio) 50.17.20; (in dubiis quaestionibus contra fiscum respon­dere) 49.14.10; (non dubie) 26.5.13.1; 36.1.67.3; (dubio procul) 40.9.30.2; (in dubio pendere) 3.5.8

Ducator - 9.2.29.4

Ducenti-21.1.42; 47.12.3 pr.

Ducere - (duc. aquam; ius ducendae

aquae, ductio, ductus) 8.3.17; 8.3.20; 8.3.29; 8.5.21; 8.6.16; 39.3.10;

43.20.3.4; 43.21.3.3; (duc. aquaeduc­tum, haustum aquae) 8.3.2.1; (duc. ri­vum) 8.1.9; (cloacam) 43.23.1.8; (duc. maceriam) 8.4.17; (duc. (in domum suam) uxorem) 2.4.2; 34.9.2.1-2; (duc. funus) 11.7.14.2; (duc. pugnum alicui) 47.10.4; (liberae personae, de quibus exhibendis, ducendis interdicta com­petunt) 43.1.1 pr.; 43.30.3 sqq.; (ser­vum duc.) 6.2.6; 9.4.26.6; 9.4.32; 9.4.39.3; (duci servum debere ab eo, qui vicisset) 40.12.30; (ductus errore) 11.1.11.10; (metu) 9.2.49.1; (iuvenili le­vitate) 4.4.24.2; (misericordia) 16.3.7 pr.; (necessariam duc.) 50.16.220

Ductio, ductus - см. ducere

Duitas - (sine duitate) 50.16.242.2 Dulcitudo, dulcedo - (dulcitudo usu­

rarum) 42.8.10.10

Duodecim - (lex duodecim tabularum)

47.7.1

Duodecimus - (ex duodec. parte heredem scribi) 37.4.8.14

Duplare - 40.12.20 pr.; 47.3.27 pr.; (du­platio) 9.4.31

Duplex; dupliciter - (duplici modo, in­tellectu, dupliciter accipi, intellegi) 38.10.10.13 sqq.; (duplex testamen­tum) 35.2.79; 35.3.1.1; (substitutio du­plex) 28.6.1.1; (non utique alio gradu accipere libertatem, sed dupliciter) 40.4.2; (interdicta duplicia) 43.1.2 pr.; 43.1.2.3; 43.17.3.1; 43.18.1.2; (dupli­cia iudicia) 10.3.2.1; (iudicium comm. divid. tale est, ut in eo singulae personae duplex ius habeant agentis et eius quo­cum agitur) 10.1.10; (duplex ius susti­nere et patris et filii fam.) 49.17.15.3

Duplicare - (legatum) 22.3.12; 23.3.29; 32.11.18; (considerandum est in hac actione, utrum pretium rei tantum du­plicetur an etiam quod pupilli intersit) 27.3.1.20; 40.12.18; (duplicato tempore damnari in opus publicum) 48.19.8.7

Duplicatio -48.19.8.7

Dupliciter - см. duplex

Duploma-45.1.137.2; 48.10.27.2 Duplus - 10.4.6; 47.3.1 pr.; (condemna­

tio duplum continet) 47.7.7.7; (in du­plum iudicium dare) 11.3.1 pr.; (in duplum condemnari, teneri) 21.1.45; 40.12.18 pr.; (duplam cavere, promit­tere, stipulari; duplae cautio, stipulatio) 10.2.49; 18.1.72 pr.; 21.1.31.20; 21.2.2; 21.2.11.1; 21.2.16.1-2; 21.2.18; 21.2.21; 21.2.27; 21.2.34.2; (duplae stipulator, promissor) 21.2.29.1; (duplae actio) 21.1.47 pr.; (dupla servum emere) 21.1.58.2; (deficiente dupla ex empto agere) 19.1.11.14

Dupondius, dupundius - 28.5.17.5; 28.5.18

Duracinus - 50.16.205

Durare - (animum corpusque dur. in tor­

menta) 48.18.18.1; (usque ad senten­

tiam) 38.2.16.3; (eos, qui propter sol­lemnia testamenti adhibentur, durare debere, donec suprema contestatio per­agatur) 28.1.20.8; (dur. in eadem vo­luntate) 32.1.5; (in condicione priore) 48.19.1.2; (in (servili) causa) 30.68.1; (in officio) 26.7.39 pr.; (si in societate duratum sit) 17.2.58.2; (si duretur non caveri) 39.2.4.4; (tutor contu­torem potest suspectum facere, sive duret adhuc tutor, sive iam desierit ipse, contutor autem maneat tutor)

26.10.3 pr.; 26.7.23; (durare patro­num) 24.2.11.1; (iudices a praeside dati solent etiam in tempus successo­rum eius durare) 5.1.49.1; 24.1.32.11; 31.67pr.; 40.2.4pr.; (...quaeritur, an eadem societas duret an vero alia sit) 17.2.58.2; (si duraverit voluntas) 4.5.8; 32.1.1; 23.2.45.6; 24.2.7; 46.1.21.2; (condictio furtiva durabit... furti ac­tio evanescit) 47.2.81.5; (durare ac­tiones constitit in fideicommissarium semel translatas) 36.1.65.2; (actiones) 44.7.56; (non est novum, ut, quae semel utiliter constituta sunt) 50.17.85.1; (cum facto suo reus principalis obligationem perpetuat, etiam fideiussoris durat ob­ligatio) 46.1.58.1; (durare primam causam possessionis) 41.4.2.14; (durat usucapio) 41.3.21; 41.3.33.6; (durant servitutes) 8.3.23.2; (ideo passus ve­niri (rem pigneratam), quod sciebat ubique pignus sibi durare) 20.6.8.15; (versum sic accipimus, ut duret ver­sum) 15.3.10.6

Duritia- 1.12.1.8; 18.7.7; 48.18.1.23 Durus; dure - (durior sententia) 3.2.13.7;

(exitus iudiciorum) 4.7.1 pr.; (condi­cio) 35.1.35; 35.1.63.1; (in duriorem causam; durior condicio; in duriorem condicionem; duriori condicione obli­gari) 46.1.8.7-8; 46.1.16.1; 46.1.49.2; (in duriorem causam) 46.3.3 pr.; (durior causa et petitoris) 50.17.33; 47.9.4.1; 48.19.11 pr.

Duumviri - 2.1.4; 3.4.6.1; 27.8.1.9; 44.7.35.1; 47.2.52.12; 47.10.13.5;

50.1.26.1; 50.2.7.2; (duumviratus) 50.2.7.2; (duumviralis) 50.3.1 pr.

Dux - (duces factionum) 49.1.16; 3.2.2 pr.; 29.1.1.1; 49.16.3 pr.; 49.16.4 pr.; 49.16.6.2

Dyrrachium - 14.1.1.12; (Dyrrachenus)

50.15.8.8

E

Ebibere-5.3.25.16

Eboreus - (mensa) 33.7.12.28; (tabulae)

1.2.2.4

Ebrietas - (impetu, cum per ebrietatem ad manus aut ad ferrum venitur) 48.19.11.2

Ebur - (ex ebore supellex) 33.10.7.1 Ecce - 4.3.9.5; 43.24.5.9; (plerumque,

nonnumquam, aliquando... ut ecce)

4.5.7 pr.; 33.7.18.1; 37.5.10.1; (paucis causis... ut ecce) 3.4.1 pr.; (ubique... ut ecce) 21.1.37; (in quibusdam... ut ecce) 19.2.2.1; (quaedam... ut ecce) 14.1.1.12; 35.3.80.1

Eculeus-47.2.14.15

Edera-47.7.3.1

Edere - см. esse

Edere - (edere actionem) 2.13.1.1; (edi­tiones sine die et consule fieri debent) 2.13.1.2; 44.4.4.19; (accipientis et edentis iudicium idem tutor auctor utrique fit) 26.8.15; (si debitori meo velim actionem edere) 5.1.21; (iudi­cium edere) 41.6.2; 46.8.22.8; (...ra­tiones cum die et consule edi debent) 2.13.1.2; 2.13.4; 2.13.6-10; 50.16.58.2; (ed. librum rationum) 26.7.46.5; (ed. instrumenta, acta, exempla instrumento­rum, actorum) 2.13.1.3; 2.13.3; 2.13.11; 49.14.2.2; 49.14.45.5-6; (ed. exemplum litterarum, relationis) 49.4.3; 49.5.6; (ed. interdictum) 43.1.3; 43.3.2.4; 43.16.1.40; 43.26.8.4; (ed. nomina) 1.10.1.1; 38.17.2.23; (ed. mandatorem) 49.14.2.5; (circa edendum patrimo­nium quantitatem minuisse) 1.12.1.7; 26.1.9; (ed. professionem peculii) 3 3.8.19 pr.; (vitia priorum censuum editis novis professionibus evanescunt) 50.15.2; (quae post censum editum

quaesita sint, professionibus edere) 50.15.4.9; (ed. librum ad infamiam alie, pertinentem) 47.10.5.9; (ed. op­eras; operarum editio) 38.1.9.1; 38.1.19; 38.1.21; 38.1.22 pr.; 38.1.49-50; (ed. munus, ludos, spectacula, venationem; editio muneris, certaminis) 33.2.16-17; 35.1.36 pr.; 50.8.6; 50.12.5; 50.12.10; (ed. partum, geminos) 1.5.15-16; 1.5.18; (sobolem) 23.3.10.2; (tempus, quo fetus editi sunt... post editionem) 7.1.70.4; (si conceptus sit a plebeio, mox ante edi­tionem pater eius decurionatum adep­tus ante editionem amiserit) 50.2.2.6; (neptis, proneptis, tam ex filio, ex filia editae) 50.16.136; (exciso utero edere) 50.16.141

Edicere - (nisi aliud testator edixit) 10.2.20.8; (edicit praetor) 4.4.1.1; 12.1.1; 38.2.1.1; 47.10.7 pr.; (procon­sul) 29.1.2; (olim edicebatur) 4.2.1; (antequam fmes provinciae... procon­sul ingressus sit, edictum debet de ad­ventu suo mittere continens commen­tationem aliquam sui) 1.16.4.3-4; (edicta Germanici Caesaris militem desertorem faciebant, qui diu afuisset) 49.16.4.13; 2.1.7 pr.; (magistratus iura reddebant et, ut ut scirent cives, quod ius de quaque re quisque dicturus esset... edicta proponebant, quae edic­ta praetorum ius honorarium con­stituerunt) 1.2.2.10; 2.14.31; 4.3.1.1; 4.6.1.1; 9.2.27.28; 45.1.5 pr.; (ed. Car- bonianum) см. Carbonianum edictum; (ed. successorium) см. successorium edictum; (...magistratuum edictum, unde ius honorarium nascitur) 1.2.2.12; (pars edicti) 4.6.14; (ordinem edicti perp. secuti... dicemus) 1.5.2; (caput edicti, quod Iuliano introductum est) 37.8.3; 37.9.1.13; (bonorum possessio edictalis) 29.2.30.1; 38.6.1.4; (contu­max est, qui tribus edictis propositis vel uno pro tribus, quod peremptorium appellatur, litteris evocatus praesen­tiam sui facere contemnet) 42.1.53.1; 5.1.55; 5.1.68-73; (...in peremptorio

comminatur is, qui edictum dedit, etiam absente diversa parte cognitu­rum se et pronuntiaturum) 5.1.71; 5.1.75; 5.3.20.6; 26.10.7.3; (...si ab­sens sit tutor... praetor edicto propo­sito decernet) 27.2.6; 40.5.26.9; (prae­sides... eos, quos adnotaverint, edictis adesse iubeant) 1.4.1.1; 48.17.1.2;

48.17.4 pr.; 48.19.5 pr.; 49.14.2.3; 49.14.15.4; (si quid contra leges edicta- ve principum fiet) 39.1.1.17; (condi­ciones contra ed. principum) 28.7.14; (temporibus divi Augusti, mox deinde Claudii edictis eorum erat interdictum, ne feminae pro viris suis intercederent)

16.1.2 pr.; 28.2.26; 40.8.2; 48.10.15 pr.;

48.18.8 pr.; 40.15.4 pr.; (divi fratres) 11.7.39; 34.9.5.20; 47.11.6.1; 49.14.13 pr.; 49.14.13.1; 42.5.24.1

Edictalis - см. edicere

Edictum - см. edicere

Editio - см. edere

Editus - 32.55.6

Edocere-40.7.6.7; 3.6.8; 11.1.11.12 Educare - (si disceptetur, ubi morari vel

ubi educari pupillum oporteat, causa cognita id praesidem statuere oporte­bit) 27.2.5; (rogatus es, ut quendam educes: ad victum necessaria ei praes­tare cogendus es) 34.1.23; (educatio) 1.1.1.3; (educator) 40.2.13

Educere-8.3.29; 24.1.2; 24.1.28.1 Edulia - 1.16.6.3

Effectus - (ad effectum perduci) 33.1.7; (effectum sumere, habere, capere) 2.14.45; 3.5.46.1; 12.6.54; 28.5.50.1; 28.5.69; (effectu sceleris potiri) 47.11.1 pr.; (cum effectu querellam instituisse) 5.2.25.1; (ex bonis patris cum effectu percipere quadrantem) 35.2.15.4; (verba «quod statuerit» cum eff. accipimus, non verbo tenus: et ideo si, cum vellet statuere, prohibitus sit nec effectum decretum habuerit, cessat edictum, nam «statuit» verbum rem perfectam significat) 2.2.1.2; 2.7.5.2; (...fraus cum eff. in lege Aelia Sentia accipitur) 40.7.1.1; (cum eff.

pervenisse (ad venditorem hereditatis), non prima ratione) 18.4.2.3; (sine ef­fectu) 37.4.19; (eff. idem paene esse legatum usus et habitationis) 7.8.10 pr.; (si paciscatur socius, ne partem suam petat, eff. tollitur societas) 10.3.14.4; (eff. usum habere) 13.6.5.15; (eff. mi­nus habere hereditatis) 36.3.1.19; (eff. auferre dimidiam) 37.5.15 pr.; (cum eff.) 4.2.14.14; 37.5.15 pr.

Efferre - (elatio) 11.7.14.3

Efficacia-22.1.33

Efficax - (efficacem efficere traditio­nem) 8.4.6.2; (eff. condicio) 44.7.44.2; (libertas) 31.37; (quaestiones effi- cacissimae ad requirendam verita­tem) 48.18.8 pr.; (efficaciter agere posse nulla exceptione opponenda)

2.14.27.6

Efficere - (actum eff. inanem) 44.7.11; (actio efficitur utilis, inanis) 40.12.24.2; (mutile effici legatum) 31.82 pr.; (causa melior efficitur) 20.3.3; 20.6.12 pr.; (res deterior effecta) 18.6.8 pr.; (pura datio condicionalis effecta) 34.4.9; (debitor effectus) 15.1.9.7; (heredem effici adeundo) 28.6.43.3; (filiusfam. patri suo heres effectus) 12.6.26.9; (exhere­datum effici) 37.4.20 pr.; (pro parte intestatum effici) 5.2.19; (effici sui iuris) 14.6.3.4; 15.2.1.4; 32.11.10-11; (effici liberum, patremfam.) 3.5.14; (ex libero seivus effectus) 45.1.83.5; (effici maiorem) 4.4.3.1; (effici ali­quem inter infames) 3.2.2.2; (dominum effic. aliquem; dominus efficitur aliq.) 41.1.9.7; 41.1.62; (in dominio alicui, effici) 23.3.9.1; (si sic dedit mulier, ut statim eius (sc. mariti) fiant (res in dotem datae) efficiuntur eius; res tra­dere, ut dotis efficiantur; res dotalis ef­ficitur) 23.3.7.3; 23.3.9.1; 23.3.27; (fructus efficiuntur fructuarii, empto­ris) 7.1.12.5; 41.4.2.4; (filia nubendo efficit dotem esse) 23.1.10; (effic. le­gatum non deberi) 35.3.1.11; (effic. aliter aquam fluere) 43.13.1.3; (ius dici, causam perorari effic.) 2.2.1 pr.;

(quod maior pars curiae efficit, pro eo habetur, ac si omnes egerint) 50.1.19; (effic. opus) 19.2.13.10; 19.2.24.3; 19.2.51.1; 45.1.113 pr.; (sponsalia ef­fic.) 23.1.14; (partus effectus) 1.5.14; (plus quam hereditaria portio efficit) 12.6.31; (fructus medii temporis, qui efficient quinque) 35.2.88.3; (effic. quartam bonorum) 35.2.93

Effluere - 19.2.19.1; 43.20.1.8; 23.2.10 Effodere - (thensaurum) 10.2.22 pr.;

10.4.15; (ossa, corpus) 11.7.8 pr.; (eff. oculum, lumina) 9.2.52.1; 18.1.43.1

Effractor - см. effringere

Effractura - см. effringere

Effrenatus - (potestas effrenata) 22.5.1.2 Effringere - (effr. cellam, armarium,

arcam, horrea) 1.15.3.2; (aedes, villas) 48.6.11 pr.; (carcere effracto evadere; effracto perforatoque pariete pecuniam auferre) 47.18.1 pr.; 47.18.1.2; (ef­fractor) 47.18.2; 47.17.1; 48.19.16.5; 1.15.3.1; (effractura) 1.15.3.2; (ef­fracturae crimen) 38.2.48

Effugere - (eff. periculum) 41.1.9.8; (per­secutionem) 41.1.44

Effundere - 9.3.1 pr.; (eff. aquam, vinum, oleum) 8.2.19 pr.; 9.2.27.15; 10.4.9 pr.; 13.6.18.3; 18.6.1.3; (milium, frumen­tum) 9.2.27.19; (eff. pecunias) 22.3.25 pr.; (effund. oculum) 19.2.13.4

Egenus - см. egere

Egere - (usus fr. legatus adminiculis eget) 7.6.1.1; 25.3.5.13; (in condemna­tione personarum, quae in id, quod fa­cere possunt, damnantur... ipsarum ra­tio habenda est, ne egeant) 50.17.173 pr.; (egens, egenus; egestas s. egentia) 25.3.5.19; 25.3.5.26; 25.3.8; 27.2.3.6;

27.3.1.4

Egerere - 47.2.39; 47.2.52.8

Egestas - см. egere

Egredi - (insula, regionem aliquam) 48.22.4; 48.22.7.8; (urbem) 1.16.2 pr.; (terminos depositi) 16.3.24; (officium suum) 26.7.43.1; (mandatum) 17.1.41; (modum) 14.1.1.12; (notionem prae­fecti urbi) 1.12.1.4; (personam non

egredi) 1.4.1.2; (egressus aetatem, an­nos) 4.4.39 pr.; 26.5.26; 40.4.53

Egregius - (ad personas egregias... do­mum mitti oportet ad iurandum) 12.2.15

Eicere - 39.2.18.15; (saxum ex fundo) 4.3.34; 9.2.39 pr.; 14.2.8; 41.1.9.8; 41.1.55; 47.9.3.6

Eiusmodi- 1.7.25.1; 1.18.11 Elaeemporia - см. elemporia Elatio, elatus - см. efferre Electio - см. eligere

Electrum - 30.4 pr.; 41.1.7.8; (vasa elec­trina) 34.2.32.5

Elegans; eleganter - (quo elegantiores sint et mundiores, unguuntur feminae) 34.2.21.1; (elegans est illa distinctio) 32.85; (eleganter definire, tractare, dicere, quaerere) 1.1.1 pr.; 4.2.9.1; 4.8.21.11; 12.6.23 pr.; 15.1.40 pr.;

26.7.61

Elemporia - 50.4.18.19

Elenchus - 34.2.32.8

Elidere - (petere, quod quaque excep­tione elidi potest) 44.4.2.5; (intentio per exceptionem elisa) 21.2.17; (repli­catione exceptionem elidere) 20.1.21.1

Eligere - (praef. praet. a principibus electi) 1.11.1 pr.; (eligi ad reficiendas vias, ad colligendos reditus) 50.4.18.7; 50.4.18.9; 50.4.18.13; 50.4.18.15;

(elig. virum bonum) 36.3.5.1; 40.5.47.2; (arbitrum disceptatorem) 4.8.3; 4.8.41; 4.8.44; (tutorem) 27.1.36 pr.; 27.8.1 pr.; (curatorem) 37.9.1.23; (in alterum de­tur ei actio, cum electo reo minus esset consecutus) 15.1.47.3; (unum sibi he­redem elig., contra quem inoffic. que­rellam instituat) 5.2.25.1; (qui mutuam pecuniam dari mandavit, omisso reo promittendi... eligi potest) 17.1.56 pr.; (unum ex mandatoribus in solidum eli­gi posse) 17.1.59.3; (plures manda­tores, si imus iudicio eligatur, absolu­tione quoque secuta non liberantur) 46.1.52.3; (si apud duos sit deposita res... nec liberabitur alter, si cum al­tero agatur: non enim electione, sed solutione liberantur) 16.3.1.43; 27.6.7.4;

(electio est actoris, cum quo velit agere... electio vero alterum liberabit; si plures dolo fecerint... eligere debeat actor, quem velit convenire) 9.4.24; 9.4.26 pr.; 9.4.26.1; 9.4.39 pr.; (he­redibus quoque pupillorum electio eadem adversus tutores, in quo potis­simum consistere velint, competit) 26.7.33.2; (elig., a quo velim mihi caveri) 39.2.22.1; (elig., utri condicat) 39.6.35.6; (cum alterium ex adulteris elegerit maritus, alterum non ante ac­cusare potest, quam prius iudicium fi­nietur) 48.5.33.1; (fidem alicuius elig.) 5.1.53; 17.1.57; 22.3.3.; 31.60; (legare electionem servorum) 33.5.1-2; 33.5.4; 33.5.6; 33.5.8; ((si) qui duos servos haberet, unum ex his legasset, ut non intellegeretur quem legasset, legatarii est electio) 30.20; (si lancem legaverit (testator) nec appareat quam, aeque electio est heredis, quam velit dare) 30.37.1; (si Stichus aut Pamph. le­getur. .. totiens electio est heredi com­mittenda, quotiens moram non est fac­turus legatario) 30.47.3; (cum quis Stichum aut Pamph. promittit, eligere posse quod solvat, quamdiu ambo vi­vunt: ceterum ubi alter decessit, extin- gui eius electionem) 13.4.2.3; (cum illa aut illa res promittitur, rei electio est, utram praestet) 23.3.10.6; (si stipulatus fuerim illud aut illud, quod ego voluero, haec electio personalis est) 45.1.76 pr.; (si ita distrahatur: illa aut illa res, utram eliget venditor, haec erit empta) 18.1.25 pr.; (electionem domino dari, sive servum detinere cupit... vel pre­tium consequi) 11.3.14.9; (elig. ipsum servum consequi) 12.4.5.3; (altera (ac­tione) electa) 44.7.34 pr.; (si elegerit contra tab. (bon. possessionem), non ha­bebit legatum, si legatum elegerit... ne pe­tat bon. possessionem) 37.5.5.2; 37.4.3.16

Elocare - 39.4.9.1

Elocutio - (magis intellectu percipi quam elocutione exprimi posse) 46.3.13;

46.8.12.2

Elogium - (elog. edicto subiectum) 21.1.38.5; (cum hoc elogio fideicom­missum relinquere) 32.37.2; (elog. adicere, propter quam causam exhere­daret) 28.2.14.2; (...ut, cum cognovit et constituit, remittat illum cum elogio ad eum, qui provinciae praeest, unde is homo est) 48.3.6; 48.3.11.1; (deser­torem auditum ad suum ducem cum elogio praeses mittet) 49.16.3 pr.

Eloquens - 1.2.2.45

Eloquentia - 1.2.2.40

Eloqui-3.2.13.6

Eludere - (id praetor introduxit, ne elu­deretur actor, non ut etiam lucrum fa­ceret) 9.4.26; (ad eludendam legitimam accusationem praetendere) 48.5.12.9; (eludendae poenae causa... decurrere)

48.19.6 pr.

Elugere-3.2.10.1; 3.2.11.1; 3.2.23 Eluscare-9.2.5.3; 10.4.17; 20.1.27 Emancipare - (emantipatio) 4.5.3.1; 1.7.4;

1.7.14; 1.7.25 pr.; 1.7.32-33; 1.7.36 pr.; (sui iuris facti liberi... sive emancipati sunt sive alias exierunt de patris po­testate) 37.4.1.6; 37.4.1.8; 37.4.20 pr.;

37.6.4 pr.; (emancipatione patresfam. constituti) 36.2.15; (desinere in patris potestate esse aut morte aut emancipa­tione) 50.16.239 pr.; 50.17.77

Emanere - 21.1.17.4; (emansor) 48.19.16.5; 49.16.3.2; 49.16.4.13; 49.16.3.5; 49.16.3.7; (emansio) 49.16.4.14-15

Embamma- 18.1.9.2; 33.6.9.1 Emblemata - 10.4.7.2; 33.6.3.1; 34.2.17;

34.2.19.5-6; 34.2.32.1

Emendare - (praetor interveniet et rem emendabit) 10.3.10.1; (emend, errorem) 40.4.21; 48.5.36; (moram) 45.1.91.3; (homo vitae emendatioris) 4.3.11.1; (emendatio disciplinae publicae) 1.11.1 pr.; 1.16.9.3; 47.10.7.2

Emere - 18.1.1; (ita emere: «est mihi fundus emptus centum et quanto pluris eum vendidero») 18.1.7.2; (fundum ita vendere: «erit tibi emptus tanti, quanti a testatore emptus est») 18.1.37; (ven­dere ita: «fundus... erit tibi emptus tot

nummis») 19.1.48; (in emendo et ven­dendo naturaliter concessum est, quod pluris sit, minoris emere, quod minoris sit, pluris vendere) 19.2.22.3; (emere pretio aequo, magno, vili) 30.66; 38.5.1.13; (uxori legare «quod eius causa emptum paratumve esset»; res mulieris causa emptae paratae) 34.2.10; 35.2.81.2; 32.47.1; 32.49.3; (stipulatio emptae hereditatis) 32.95; 45.1.50.1; (ex empto teneri, praestare oportere) 21.2.54.1; (ex empto obliga­tum habere aliquem) 17.1.14.1; (ex empto conveniri) 21.2.18; (ex empto cum venditore agere) 18.1.78.2-3; (ex empto agere, ut res tradatur et de evic­tione caveatur) 12.2.13.3; (evicta re vendita ex empto erit agendum de eo, quod accessit) 21.2.16 pr.; (redhibi­tionem quoque contineri empti iudi­cio) 19.1.11.3; (iudicio ex empto, empti teneri, praestare, consequi) 6.2.14; 17.1.8.5; 17.1.14 pr.; 19.1.11.15; 19.1.52 pr.; 21.2.69.5; 22.1.4.1; (iure empti contineri) 44.4.15; (in emptis et venditis potius id, quod actum, quam id, quod dictum sit, sequendam est) 18.1.6.1; (omnis obligatio empti et ven­diti) 18.1.6.1; (ex empto vendito agere) 18.4.19; (emptio) 2.14.7.1; 2.14.7.6; (est autem emptio iuris gentium, et ideo consensus peragitur et inter absentes contrahi potest et per nuntium et per litteras) 18.1.1.2; 19.2.2 pr.; 19.4.1.2;

44.7.2 pr.; (...neque emptio neque locatio rei suae consistere potest) 50.17.45 pr.; 40.7.29.1; (emptiones praediorum condere in lateralibus) 32.102 pr.; (emptiones servorum lega­tae) 33.7.12.45; (emptor) 19.4.1 pr.; 21.1.19.5; (emptorem habere iusti pre­tii) 23.3.12.1; (emptor bonorum) 42.5.29; (hereditatis) 2.14.16 pr.; 3.3.34; 18.4.2 sqq.; (universitatis) 5.3.13.8; (pro empto­re possidere, usucapere) 41.4 tit.; (pro empt. possidet, qui re vera emit, nec sufficit tantum in ea opinione esse eum, ut putet se pro empt. possidere, sed de­

bet etiam subesse causa emptionis)

41.4.2 pr.; (pro empt. dominium ca­pere) 43.26.6.3; (pro empt. usucapio) 41.3.48; 5.3.19.1; (pro empt. titulus) 5.3.13.1; (emptrix) 21.2.63.1

Emerere, emereri - (emeritis stipendiis) 3.2.2.2; (emeritum) 49.16.3.8; 49.16.3.12;

49.16.5.7

Emergere - (si aliquid inopinatum emer­gat) 2.12.7; 19.1.1.1; (quibusdam emer­gentibus, quae) 12.2.34.8; (si morum ante celata vel ignorata emerserit im­probitas) 26.3.8; (si Faleidia emerserit)

12.6.2 pr.; (si emerserit aes alienum, de­bitum; emergente debito, aere al.) 12.6.2.1; 14.4.7 pr.; 26.7.43.1; 35.3.1.11; (in lucem emerg. ad illuminandam ve­ritatem) 48.18.10.5; (si publica utilitas ex hoc emergit) 47.10.5.11

Emeritensis - (Emerita Augusta) 50.15.8 pr.

Emeritum - см. emerere

Emigrare - 19.2.27.1; (emigratio inquili­

norum) 39.2.28

Eminere - (em. supra terram) 47.7.10; (lo­cus eminens supra alveum) 41.1.30.2; (oculi eminentes) 21.1.12.2

Emisena civitas, civ. Emisenorum - 50.15.1.4; 50.15.8.6

Emittere - (mansuefacta (animalia) emit­ti et reverti solita) 41.1.4; 10.2.8.1; (in vincula coniectum emitt.) 48.4.4 pr.; (emitt. spiritum) 34.5.19 pr. (emitt. manum) 22.3.15; (instrumentum) 2.14.47.1; (epistulam, litteras) 13.5.5.3; 13.5.24; 13.7.34; 23.5.15; 32.37.1; 32.78.1; (rescriptum) 48.18.1.3

Emolumentum - (emolum. societatis; emolum. ac damnum commune sen­tire) 17.2.52.6; 17.2.63.8; (emolum. negotiationis) 18.4.10; (donatio cum omni suo emolum.) 24.1.11.3; (in tacito fideiconun. omne emolum. he­redi auferendum et fisco praestan­dum) 22.1.17.2; (emolum. heredita­tis) 31.62; 32.4; 36.1.15.5; 37.8.4; (le­gati, fideicommissi) 31.34.4; 31.66 pr.; 35.1.71 pr.; 36.2.17; (collationis) 37.6.3.2; 37.6.9; (bon. possessionis)

37.6.5 pr.; 37.10.3.3; 38.6.6; (legis Falc.) 35.2.56.5

<< | >>
Источник: Дигесты Юстиниана / Отв. ред. Л.Л. Кофанов. Том VIII: Статьи и указатели. - М.,2006. - 677 с.. 2006

Еще по теме Delictum - см. delinquere:

- Авторское право - Аграрное право - Адвокатура - Административное право - Административный процесс - Антимонопольно-конкурентное право - Арбитражный (хозяйственный) процесс - Аудит - Банковская система - Банковское право - Бизнес - Бухгалтерский учет - Вещное право - Государственное право и управление - Гражданское право и процесс - Денежное обращение, финансы и кредит - Деньги - Дипломатическое и консульское право - Договорное право - Жилищное право - Земельное право - Избирательное право - Инвестиционное право - Информационное право - Исполнительное производство - История - История государства и права - История политических и правовых учений - Конкурсное право - Конституционное право - Корпоративное право - Криминалистика - Криминология - Маркетинг - Медицинское право - Международное право - Менеджмент - Муниципальное право - Налоговое право - Наследственное право - Нотариат - Обязательственное право - Оперативно-розыскная деятельность - Права человека - Право зарубежных стран - Право социального обеспечения - Правоведение - Правоохранительная деятельность - Предпринимательское право - Семейное право - Страховое право - Судопроизводство - Таможенное право - Теория государства и права - Трудовое право - Уголовно-исполнительное право - Уголовное право - Уголовный процесс - Философия - Финансовое право - Хозяйственное право - Хозяйственный процесс - Экологическое право - Экономика - Ювенальное право - Юридическая деятельность - Юридическая техника - Юридические лица -