1653 р., серпня 18, Львів Ян Казимир дозволяє Львову вимагати виконання податкових обов’язків або оплати певної суми грошей від кожного купця, що перебуває в місті більше, ніж 14 днів
Ориг.: ЦДІАУЛ. - Ф.131, спр.738. Пергамент: 30,2х59,8 + 9,5 см. Написи: “Cancellariatu illustrissimi domini Stephani de Pilca Korycienski Varsaviensis, Oycoviensis, Volbramensis etc.
capitanei” (XVII), “Oblatum feria [...] postridie festi sancti [...] Archangeli anno Domini millesimo [...] quinquagesimo tertio in officio consulari Leopoliensi (XVII), “Privilegium, quatenus mercatores extranei et advenae qua [...] onera civilia seu summa [...]” (XVII). Край пергаменту з невеликою частиною тексту віддертий. На шовковому жовтому шнурку у бляшаній коробці печатка: Gum., XXVII, №07.Коп.: ЦДІАУЛ. - Ф.52, оп.2, спр.646, арк.99-101зв; оп.1, спр.110, арк.373зв-374зв (польський переклад).
Регест: Каталог, №899.
oannes Casimirus Dei gratia rex Poloniae, magnus dux Lithuaniae, Russiae, Prussiae, Masoviae, Samogitiae, Livoniae, Smolensciae, Czernichoviaeque, nec non Svecorum, Gottorum Vandelorumque haereditarius rex. Significamus praesentibus litteris nostris, quorum interest, universis et singulis. Etsi sollicitudo regia dignitatis, in qua nos supremus ille principum arbiter Deus dignatur est collocare, in cessanter nos urget et frequenter admonet, iugiter esse sollicito, ut a nostris subditis generaliter universis, incommoda submoveamus et pacis eis ac fortunarum bonum impertiamus, ferventiori tamen affectu in illis exercendis cor nostrum accenditur, quae reipublicae decus et ornamentum quadam specialitate concernunt, ubi nos tanto ardentius decet intendere, quanto nobis constat evidentius in eorum integritate regni nostri
commoda et nervos conservari. Sane ad regii nostri culminis audientiam pro parte civitatis nostrae Leopoliensis perductum est, qualiter mercatores, tam ex extremis regionibus, quam ex aliis regni nostri civitatibus exercendorum mercimoniorum causa Leopolim, quae generale emporium totius Russiae habetur venientes, ibidem continuo maneant, res et merces suas venum exponant, nulla onera civilia sustinentes, quanquam legibus regni nostri (praesertim vero constitutionibus in comitiis anno millesimo quingentesimo sexagesimo secundo, anno millesimo quingentesimo octuagesimo primo, anno millesimo quingentesimo octuagesimo octavo et anno millesimo sexcentesimo undecimo, omnium ordinum assensu sancitis, necnon privilegio civitati Leopoliensi per divae memoriae regem Sigismundum Augustum avunculum et praedecessorem nostrum ratione ferendorum onerum per mercatores advenas, Varsaviae, die vigesima quinta mensis Septembris, anno Christi millesimo quingentesimo quinquagesimo octavo, benigne concesso) serio iniungitur1, ut mercatores et alii in civitatibus sive iuri civili commorantes, omnibus collectis et oneribus civitatum satisfaciant et quanquam omnium aliarum in regno civitatum consuetudine publico iuri innixa receptum sit, ut eiusmodi homines earundem civitatum commoda sentientes, sentiant etiam onera ac sustineant.
Nos igitur attendentes plurimum expedire ne regni nostri leges et iis conformes consuetudines nostris temporibus munuantur, sed potius illaesi conserventur aut etiam quantum temporum ratio permittit augeantur, supradictae civitati nostrae Leopoliensi permittimus, ut a singulis mercatoribus advenis nemine penitus excepto (iuribus tamen nundinarum salvis), post elapsum quatuordecem dierum (in quo spatio iuxta iura depositorii Leopoliensis absque ullis exactionibus mercimonia, iuxta tamen constitutionem publicam anni millesimi quingentesimi sexagesimi quinti exercere licitum erit), Leopoli cum mercibus suis quibuscunque commorari volentibus aut onera civilia exigant aut ratione eorundem singulis annis summam aliquam pecuniarium proportione mercimoniorum2, praesertim cum memorata civitas nostra Leopoliensis non mediocres molestias et labores circa conservanda iura depositorii et circa tuendos, a diversis periculis et difficultatibus advenas mercatores3 si forsitam mercatores advenae coniunctim vel divisim publice vel oculte directe vel indirecte contra praemissa in aliquo facere vel regio huic nostro rescripto et legibus publicis quomodolibet in hac parte3 [...jpserint, paenam centum florenorum Ungaricalium, quam contra facientibus authoritate regia imponimus, ut quoties contra fecerint eo ipso se noverint singuli irremissiliter incursuros, quorum medietatem fisco nostro regali residuam vero partem praedictae civitatis nostre Leopoliensis usibus applicari decrevimus et praesentibus applicamus, volentes eiusmodi paenam commissam de bonis et rebus praedictorum mercatorum extraneorum et advenarum, toties quoties occurrerit integraliter exigi et usibus praedictis assignari, non obstante si forsitam praefati mercatores in depositorio Leopoliensi longo tempore maioris lucri causa cum mercibus degentes, ex cancelaria nostra in praeiudicium civitatis nostrae Leopoliensis quascunque litteras, concessiones seu gratias privilegia vel indulta aut inhibitiones quascunque quomodolibet aliquando impetraverint, quas et quae authoritate nostra regia et authoritate legum regni nostri, quo ad hoc nullius volumus esse roboris et momenti. In quorum omnium maiorem fidem et evidentius testimonium praesentes manu nostra subscripsimus sigillumque regni nostrum appendi iussimus et mandamus. Datum Leopoli feria secunda post festum Assumptionis gloriossimae beatissimae Virginis Mariae in caelum proxima, anno Domini millesimo sexcentesimo quinquagesimo tertio, regnorum nostrorum Poloniae quinto, Sveciae vero sexto anno.Ioannes Casimirus rex.
Hieronymus Pinnoccius regiae maiestatis secretarius manu propria.
1 Замість закресленого а вставлено і (третє). 2 Пергамент в цьому місці віддертий, втрачено орієнтовно два слова тексту. 3 Втрачено орієнтовно три слова тексту.
н Казимир, Божою ласкою (титулатура). Всім і кожному зокрема, кому про це потрібно знати повідомляємо тією нашою грамотою. Старання королівської гідності, на яке нас найвищий суддя держав - Бог - визначив, постійно нас змушує і часто нагадує, щоб ми про те турбувалися, як від усіх наших підданих шкоди або кривди відвертати та спокій їм та їхньому майну бажати, а при гіршому випадку до вчинення таких речей ми прагнути повинні, які (дії) для прикраси держави якимсь особливим способом належать. До таких рішень тим швидше нам потрібно прийти, тому що нам відомо - від них є користь і прибутки для єдності нашого королівства. А що до наших вух з боку нашого міста Львова дійшло, нібито купці як чужоземних, так й інших міст нашого королівства, які у торгівельних справах приїжджають до місто Львова, яке є столицею всієї Русі, там постійно залишалися, свої речі і товари для продажу викладають та жодних міських тягарів не несуть. А за правами нашого королівства (насамперед сеймовими конституціями 1562, 1581, 1588, 1611 рр.*, ухвалених за дозволом всіх станів, а також привілеєм, наданим місту Львову святої пам’яті королем Сигізмундом Августом, дідом і нашим попедником, в справі несення тягарів купцями-прибульцями, ласкаво наданим у Варшаві 25 вересня 1558 р.**) суворо заборонено, щоб купці та інші (люди), які в містах є або мають міське право, міські податки і тягарі не сплачували. Оскільки це для всіх інших міст нашого королівства ввійшло у звичай, встановлений на державному праві, щоб згадані люди, які ті переваги використовують, також тягарі несли і їм підпорядковувалися.
Отже, ми, взявши до уваги, що сила (держави) від того залежить, щоб права нашого королівства і їм подібні звичаї за наших часів не були змінені, але залишалися краще непорушними або також, як часи допускають, були примножені; вищезгаданому місту Львову дозволяємо, щоб від всіх купців- прибульців без жодного винятку (зберігаючи однак ярмаркові права) після 14 днів (протягом яких згідно з правом львівського складу без жодних податків торгівлю дозволено проводити згідно з публічною конституцією 1565 р.***), коли у Львові з будь-якими своїми товарами (вони) захочуть залишатися, хай міські податки стягуються або згідно з їхніми (бажаннями) відповідну грошову суму стягують кожний рік, однак зберігаючи торгівельну пропорцію, особливо коли згадане місто Львів немалі труднощі і працю для збереження прав складу і при збереженні від різних небезпек купців-прибульців звикло нести. А можливо, якщо купці-прибульці очевидно або потаємно, окремо або загалом проти згаданого будь-що вчинили б або тому нашому рескрипту і державним правам якимось чином намагалися суперечити, тоді кару в 100 угорських червоних золотих на тих, хто противляться королівськійповазі, накладемо стільки разів, скільки разів будуть суперечити. Тим самим нехай знають усі, що кара не пропаде, половина з якої (припаде) нашому королівському скарбу, а другу частину на потреби нашого міста Львова наказуємо віддати і даною (грамотою) додаємо, бажаючи, щоб та кара з майна і товарів згаданих купців- прибульців, скільки разів прийдуть, стільки разів цілком хай буде стягнута і на згадані потреби використана, незважаючи на те, що купці, які на львівському складі довгий час для більшого заробітку залишаються, з нашої канцелярії на шкоду місту Львову які-небудь грамоти, дозволи чи привілеї, або звільнення чи будь-які заборони випросили би, хочемо, щоб (вони) нашою королівською повагою і повагою прав нашого королівства жодної сили щодо цього не мали. Для більшої довір та певнішого засвідчення дану (грамоту) нашою рукою підписали і нашу королівську печатку наказали привісити. Дано у Львові в найближчий понеділок після свята Успіння пречистої Діви Марії, року Божого 1653, нашого панування у Польщі - 5, у Швеції - 6.
Ян Казимир, король.
Ієронім Піноччі, секретар королівського маєстату, власною рукою.
* Див. VL. - T.II. - S.20, 214, 272; ТШ. - S.29. ** Див. док. №153.
*** Див. VL. - T.II. - S.58-59.